Kredi çekenlere ''yapılandırma'' müjdesi

Merkez Bankası'nın art arda iki Para Politikası Kurulu toplantısında yaptığı toplam 750 bazpuanlık indirim sonrasında, bankalar bireysel ve konut kredilerinde indirim yaptılar. Bankaların faiz indirimlerinin ardından, daha önce yüksek faizlerle kullanılan kredilerde yapılandırmalar gündeme geldi.

DHA’nın konuyla ilgili sorularını yanıtlayan TBM Onursal Başkanı Ağaoğlu, tüketicilerin yapılandırma hakları ve bankaların izlemesi gereken mutabakat yollarına ilişkin bilgi verdi.

Kredi borcu yapılandırma işleminde dikkat edilmesi gereken en önemli konunun yapılacak olan kâr ve zarar hesabı olduğunun altını çizen Ağaoğlu sözlerine şöyle devam etti:

"Milyonlarca dar ve orta gelirli tüketici için konut sahibi olmak, belki de yaşamlarında tek kez elde edebilecekleri bir şans niteliği taşımakta.

"Bu nedenle geçtiğimiz yıl kur dalgalanmasının ertesinde yükselen faizler nedeniyle çok yüksek faiz oranlarıyla konut kredisi kullanmış olanlar var.

"Faizler aylık yüzde 2’nin üzerine çıkmıştı. Fakat bu tüketicilere kredi kullandırılırken; 'sen al bu evi, korkma, faizler düşerse yapılandırma hakkın var' denildi. Fakat şimdi bu söz yerine getirilmiyor.

"Özellikle bazı bankalar 0.99 konut kredisi faizi ilan etmişken yapılandırma taleplerine red cevabı veriyorlar.

"Problem burada oluşuyor. Problemin sebebi şu: Tüketici kanununda konut finansman sözleşmeleri ile ilgili tüketiciye erken kapatma imkânı tanınmış. Yani Vade 36 aydan az kaldıysa yüzde 1.36 aydan daha uzun vadeler içinse ana paranın yüzde 2.0’sini ceza olarak ödeyecek ve kredisini kapatıp başka bankaya taşıyabilecek veya orada yapılandırabilecekler.

"Kaldı ki konut finansman sözleşmeleri ile ilgili yine tüketici kanununda yer alan “yapılandırma” ile ilgili yönetmelik hükmü var. Burada mutabakat unsurunu çok önemli. Bankayla tüketici arasında mutabakat sağlanırsa faiz indirimde yapılandırma yani yeniden fiyatlandırma sözleşmesi düzenlenebilir.

"Banka burada mutabakat vermiyorsa her şeyden önce medeni kanunun ikinci maddesinde belirtilen 'iyi niyet' kuralına aykırıdır."

Tüketici Kanunu'nun 54. maddesine dikkat çeken Ağaoğlu, etiket tarife fiyat listelerinde belirtilen fiyatla talep edilen kasadaki fiyat arasında fark olduğunda tüketici lehine olanın uygulanması gerektiğinin altını çizdi ve ekledi:

"Banka ilan ettiği fiyattan; 'Ben sana vermem başkasına veririm' diyorsa burada da yine Tüketici Kanunu'nun 6. maddesinde 'satıştan kaçınma' ile yasaklanmış bir eylem söz konusudur. Yüzde 0.99 ilan ediliyor, ama tüketici gittiğinde ona daha yüksek fiyat söyleniyorsa bu madde de ihlal ediliyor. Dolayısıyla tüketiciler burada çok ciddi sorun yaşıyorlar."

Ağaoğlu; tüketicilerin yüksek faiz yapılandırma konusunda yaşadıkları zorluğu banka değiştirerek çözmeye çalıştığına dikkat çekerek, şöyle dedi:

"Bir örnek verelim; 200 bin lira konut kredisi kullanan tüketici 200 bin lira da faiz yükü altına girdiyse, bu 200 bin lira 1.98’den hesaplanacağına 0.99’dan yani yarısından hesaplandığında 100 bin liraya düşecek. Tüketicinin bu işlemi kapatıp başka bankaya taşıması halinde de 200 bin liranın yüzde 2’si olan sadece 4 bin lira ödeyecek ve 96 bin lira tasarruf etmiş olacak. İşte bu nedenle tüketiciler tepkili. Şimdi piyasada faizler düşüyor. Ve ayrıca başka bankalara taşıma imkânı da çıkacak ama şu anda 0.99 ilan eden bankaların direnmeleri tüketicilere yapılan bir haksızlık olup, hukuk maddelerine ve kanuna da aykırıdır."
Tüketicilerin hukuksal haklarını korumak için mahkeme veya Yargıtay’a başvurmaları halinde, uzayacak dava süreçlerine ve aşamalarına dikkat çeken Ağaoğlu; sorunun en kısa sürede çözülmesi için bankaların, yapılan faiz indirimi doğrultusunda yeniden yapılandırma konusunda tüketici ile mutabakat sağlayıp, hukuka uygun davranarak orta yolu bulmaları gerektiğini sözlerine ekledi.