Doğalgazda indirim ne zaman olacak ?

Petrolün varili 30 doların altına düşmesine rağmen Türkiye'de gaz hâlâ çok pahalı. Bu çarpık tablonun haber olmasının ardından Enerji Bakanı Berat Albayrak, doğalgazda indirim çalışması başlattıklarını açıkladı. Ancak doğalgaz faturalarının daha fazla cep yakmaması için indirimin 1 Şubat'ta yürürlüğe girmesi isteniyor.

Zaman'dan İsmail Altunsoy'un haberine göre petrol fiyatlarının rekor oranda düşmesine rağmen Türkiye'de ısrarla ucuzlamayan doğalgaza nihayet indirim geliyor. Enerji Bakanı Berat Albayrak, ‘Enerji fiyatlarındaki düşüşün tüketiciye yansıtılması için çalışma başlattıkları' açıklaması yaptı. Doğalgaz aboneleri için geçde olsa olumlu bir gelişme. Ancak aşırı soğuklar nedeniyle şişen doğalgaz faturalarını düşürmek için indirimin 1 Şubat tarife döneminde uygulanması gerekiyor. Bu şekilde 11 milyondan fazla doğalgaz abonesini (33 milyon vatandaş) rahat bir nefes almış olacak. Aksi halde, tüketimin düştüğü ilkbahar-yaz döneminde yapılacak indirim abonelerin yüzünü güldürmeyecek. Öte yandan aşırı soğuklar nedeniyle, doğalgaz tüketimi rekor kırıyor. Özellikle evlerde ısınma amaçlı kombi ve kazanların fazla çalıştırılması aylık faturaların 500-600 liranın üzerine çıkmasına neden oldu. Aboneler, asgari ücretin yarısını bulan faturaları ödemekte zorlanıyor. Yüksek faturalara tepki gösteren aboneler ‘Bu ay çok yüksek faturalar geldi. Havalar soğuk. Isınmak zorundayız. Ama faturalar anormal' diyerek pahalı doğalgaza tepki gösterdi.

     Dünyada ham Petrol fiyatları son dönemde hızla düşüşe geçti. Varil fiyatı 120 dolar rakamlarından 28-30 dolar seviyelerine geriledi. Buna bağlı akaryakıt ürünleri de dünyada (Benzin, motorin gibi) ucuzladı. Ancak Türkiye gibi akaryakıttan çok yüksek vergi alan (ÖTV, KDV) ülkelerde benzin-motorindeki indirimler çok sınırlı kaldı. Doğalgazda ise durum farklı. Çünkü gaz fiyatlarında ana belirleyici unsur, petrol. Anlaşmalarda yer alan formüle göre geçmiş 6-9 aylık dönemler dikkate alınarak her yıl 1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz ve 1 Ekim tarihlerinde gaz fiyatları yeniden belirleniyor. İç pazarda ise girdi maliyetlerine göre gaz fiyatlarının her ay yeniden belirlenmesi gerekiyor. Petrol sürekli düştüğünden iç pazarda da gazın ucuzlaması lazım. Bunun yanında iç pazarda doğalgazda akaryakıtın aksine yüksek vergi de alınmıyor (Metreküpte 0,023000 TL ÖTV ve yüzde 18 KDV). Bu nedenle düşüşler hemen ithalat fiyatlarına yansıyor. Zaman bu çarpık durumu son olarak 25 Ocak 2016'da ‘184 dolarlık doğalgaz vatandaşa 340 dolara satılıyor' başlığıyla kamuoyuna duyurdu.

VATANDAŞ SOĞUKTA KALACAK

Enerji Bakanı Berat Albayrak, bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada doğalgazda indirim çalışması başlattıklarını açıkladı. Açıklama kadar, indirim dönemi de önemli. Çünkü doğalgaz fiyatlarının mevzuat gereği her ay yeniden belirlenmesi gerekiyor. Fakat son dönemde pazarın lideri olan Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ)'nin bozulan mali yapısını düzeltmek için bu kural uygulanmıyor.

Tüketici Hakları Uzmanı Bülent Deniz, indirimin zamanlamasının en az indirim kadar önemli olduğuna vurgu yaptı: Tüketimin zirve yaptığı bugünlerde (İlk tarife dönemi olan 1 Şubat'a) yapılacak indirim faturaları azaltacak. Yoksa tüketimin arttığı kış ayları yerine ilkbahar-yaz döneminde yapılacak Doğalgaz indirimi tüketiciyi mağdur edecektir.

Öte yandan Rus Gazprom bu yılın ilk dönemi için bin metreküp doğalgazın fiyatını ortalama 184 dolar açıklarken dağıtım şirketleri Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ)'dan çok pahalı gaz almaları nedeniyle bin metreküpü abonelere 340 dolar gibi çok yüksek fiyatla satıyor (1 metreküp, 1 TL üzeri fiyatla).