Memur, emekli, asgari ücretli... Maaş zamlarına ''bedava doğalgaz'' indirimi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), doğal gazın bir ay ücretsiz verilmesi nedeniyle mayıs ayında TÜFE hesabında "sıfır fiyat" yönteminin uygulanacağını duyurdu. Ekonomistler bu düzenlemenin Mayıs ayı enflasyon rakamlarında çok ciddi bir düşüşe yol açacağını açarken, ünlü ekonomist ve akademisyen Prof. Dr. Özgür Demirtaş ise Temmuz ayında zam bekleyen milyonlarca, emekli, memur ve asgari ücretliye kötü haberi verdi.

TÜİK'ten, EPDK'nın 05.05.2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Doğalgaz Tüketimine İlişkin Sistem Kullanım Bedelleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar" konulu, 11835 Sayılı Kararının TÜFE'ye etkisine ilişkin açıklama yapıldı.

Açıklamada, TÜFE kapsamında yürütülen tüm çalışmaların Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) başta olmak üzere istatistik alanında faaliyet gösteren diğer uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenen norm ve standartlara uygun şekilde yapıldığı belirtilerek, "Söz konusu EPDK kararında, konut abonelerinin 24/4/2023 tarihinden 31/5/2023 tarihine kadar olan ilk fatura tahakkukları kapsamındaki sistem kullanım bedelleri ile bu sistem kullanım bedellerine tekabül eden diğer tutarların tamamının Bakanlık bütçesinden karşılanacağı belirtilmektedir. Bu kararın, TÜFE kapsamında yer alan doğal gaz fiyatının, Mayıs 2023 dönemine ilişkin hesaplamalar yapılırken dikkate alınması gerekliliği ortaya çıkmıştır." ifadelerine yer verildi.

TÜİK'in doğalgaz ayarı enflasyon verisini nasıl etkiler?

Ekonomistler, enflasyon hesaplamasında doğal gazın fiyatını sıfır olarak belirleyen TÜİK'in bu kararının TÜFE üzerindeki olası etkilerini değerlendirdi. Kararı sosyal medya hesabından değerlendiren TCMB Eski Başekonomisti Hakan Kara ise mayısta yıllık enflasyonun yüzde 40’ın altına inebileceğini öngördüğünü şu sözlerle duyurdu:

“TÜİK enflasyonu ölçerken ücretsiz doğal gaz için “sıfır fiyat” yöntemi uygulayacakmış. TÜFE’ye yansımasını tam kestirmek zor olsa da doğal gazın ağırlığının yüzde 2,9 olduğunu düşünürsek, enflasyonda sert düşüşe neden olabilir. Mayısta yıllık resmi enflasyon yüzde 40’ın altına inebilir. Doğal gazdaki mayısı aşağı çeken sıfır fiyat uygulaması haziranda TÜFE'yi tekrar yukarı sıçratır mı?" diye çok soru geliyor. Sıçratmaz, çünkü sonraki aylarda da ilk 25m3 ücretsiz. Yazın fazla doğal gaz harcanmadığı düşünülürse Ekim-Kasım'a kadar muhtemelen endeksi düşük tutar.”

Finans piyasaları uzmanı İris Cibre ise TÜİK'in doğal gaz kararının TÜFE üzerinde aylık etkisinin 2.88% olmasını bekliediğini belirterek şunları kaydetti:

"Doğal gaz kararı ile TÜFE'ye aylık etkisinin 2,88% negatif olmasını bekliyorum. Dolayısıyla Tüfe mayıs ayında +0,2% ile -0,5% arasında olabilir.-0,5% geldiği takdirde yıllık enflasyon 38,88% olacak bu da tüm ücret zamlarına yansıyacaktır."

Prof. Dr. Özgür Demirtaş: Çalışanların maaşına daha az zam yapılacak

Konuyla ilgili olarak sosyal medya hesabı üzerinden bir açıklama yapan ünlü ekonomist ve akademisyen Prof. Dr. Özgür Demirtaş ise Türkiye İstatistik Kurumu'nun bu kararının çalışanların maaşlarına daha düşük zam olarak yansıyacağını belirterek "son derece yanlış bir uygulama" yorumunu yaptı.

İşte Prof. Dr. Demirtaş'ın o açıklaması:

"Bu dökümanı anlamayanlar için, konuyla hiç alakası olmayanların anlayacağı şekilde anlatayım: Enflasyon hesaplamasında Doğalgaz için SIFIR fiyat uygulanacak. Böylece enflasyon düşük çıkacak. Öyle olunca ÜCRETLİ çalışanların maaşına daha az zam yapılacak. Yani Türkçesi Ücretli çalışanlar bedava verilen doğalgazı alım güçlerinden feragat ederek ödemiş olacaklar… Son derece YANLIŞ bir uygulama."

Bu dökümanı anlamayanlar için, konuyla hiç alakası olmayanların anlayacağı şekilde anlatayım:

Enflasyon hesaplamasında Doğalgaz için SIFIR fiyat uygulanacak. Böylece enflasyon düşük çıkacak. Öyle olunca ÜCRETLİ çalışanların maaşına daha az zam yapılacak.

Yani Türkçesi Ücretli… pic.twitter.com/mOMDiInJur

— Özgür Demirtaş (@ProfDemirtas) May 30, 2023