Kıdem tazminatı hakkında bilinmeyenler

Çalışanların en çok merak ettiği kıdem tazminatı konusunda çok çarpıcı detaylar ortaya çıktı. 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar kendi isteğiyle ayrılsa da kıdem tazminatı alabilecek.

Hükümet kıdem tazminatıyla ilgili çalışmalara devam ediyor. Çalışanlara iki seçenek sunulacak. İsteyen var olan sistemden gidecek isteyen yeni sisteme geçecek. 

Yeni Asır yazarı Faruk Erdem kıdem tazminatıyla ilgili detayları köşesine taşıdı. 

İşte o yazı:

 Kıdem tazminatını kimler alabilir 

Aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olan ve işveren tarafından haksız ve nedensiz olarak işten çıkartılan her işçi kıdem tazminatı alabiliyor. Yine kanunların düzenlediği haklı fesih şartları ile istifa eden bir kişi de kıdem tazminatı alabiliyor. Askere giden, emekli olan çalışanlar da ayrıldıklarında tazminat alabiliyor. Ayrıca 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olmuş ve 15 yıl 3.600 günü tamamlayan çalışanlar da istedikleri takdirde ayrılıp tazminatı alabiliyor.

Kadın işçinin evlenmesi sonrası 1 yıl içinde ayrılırsa tazminat ödeniyor. Yine ölüm halinde de tazminat ödeniyor.

Kıdem tazminatı nasıl hesaplanıyor

En az 1 yıl çalışan bir işçinin kıdem tazminatı her yıl için 30 günlük brüt ücretidir. Bu brüt ücrete işçiye düzenli olarak ödenen tüm ücretler katılıyor.

Yol parası, yemek parası, ikramiye, makam tazminatları gibi ödemeler brüt ücrete eklenerek hesaplama yapılıyor.

Hamilelik veya doğum nedeni ile ayrılan işçi, kıdem tazminatı alabilir mi?

Kendi isteği ile ayrılan işçiler yukarıda saydığımız haklı fesih şartları oluşmadan tazminat alamıyor. Maaşın ödenmemesi, gerçek maaşın bordroda gösterilmemesi, ahlak iyi niyet kurallarına uyulmaması gibi sebeplerle istifalarda tazminat ödeniyor. Ancak hamilelik ve doğum gibi sebeplerle ayrılanlar tazminat alamıyor.

Kıdem tazminatında bir üst sınır var mı?

Kıdem tazminatı hesaplanırken 4/A kapsamındaki çalışanlar için bir tavan bulunuyor. Yani brüt ücretiniz çok yüksek olsa da her yıl değişen bu tavan dışında bir ödeme yapılmıyor. Yani sizin brüt maaşınız 10 bin lira da olsa bu yıl için hesaplanacak üst sınır 4.426,16 TL olarak belirlendi. Bu sınır Basın İş Kanunu çalışanlarında uygulanmıyor.

Kıdem tazminatında zamanaşımı var mıdır?

Kıdem tazminatı işçinin ayrılmasından hemen sonra ve nakit olarak tek seferde ödenmelidir. Bu konuda zaman aşımı da 10 yıldır. 10 yıl içinde talep etmezseniz hakkınızı kaybedersiniz.

Kıdem tazminatımdan kesinti yapılır mı?

Kıdem tazminatından damga vergisi dışında hiçbir kesinti yapılamaz.

Gazeteciler ne kadar sürede kıdem tazminatına hak kazanırlar?

Meslekte en az beş yıl çalışmış olan gazetecilere kıdem hakkı tanınır. Kıdem hakkı gazetecinin mesleğe ilk giriş tarihinden itibaren hesaplanır.

FON KORUMA ALTINA ALACAK

Kıdem tazminatı fonu nasıl çalışacak?

Yeni sistemde her çalışanın bir kıdem tazminatı hesabı olacak. İşverenler her ay buraya çalışanlar adına ödeme yapacak.

Ne kadar sürede kıdem hakkı kazanılacak?

Şu anki sistemde bir işyerinde bir yıldan az çalışanın kıdem hakkı bulunmazken, yeni sistemde bir gün çalışanın dahi hakkı olacak.

İşten ayrılanın tazminatı olacak mı?

Yeni sistemde atılma ya da istifa ayrımı yapılmayacak. İşten ayrılan işçinin fondaki hesabı yeni işe girdiğinde oraya devredilecek. Bazı özel durumlarda 'ev almak' evlenmek gibi bu parayı çekme hakkı da olacak.

Şu anki çalışanlar ne yapacak?

Çalışanlara iki seçenek sunulacak. İsterlerse yeni sisteme geçecekler isterlerse şu anki sistemde kalabilecekler.

Yeni Asır