Asgari ücret görüşmeleri başlıyor: İşte masadaki rakamlar

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ın ev sahipliğindeki toplantıda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için TÜRK-İŞ temsil edecek.

Asgari ücret, halen bir işçi için aylık brüt 20 bin 2 lira 50 kuruş, kesintiler düştüğünde net 17 bin 2 lira 12 kuruş olarak uygulanıyor.

Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 23 bin 502 lira 94 kuruş. Bunun 20 bin 2 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 3 bin 100 lira 39 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 400 lira 5 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.

2 bin 998 mi, 17 bin 998 mi pazarlığı

Asgari ücret artışının gerçekleşen enflasyon oranına mı, yoksa hedef enflasyona göre mi yapılacağı konusundaki tartışmalar sürüyor. Türkiye’de yıllık enflasyon yüzde 48,58 seviyesindeyken, Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 44 olarak açıklandı. Üst bant tahmini ise yüzde 46 düzeyinde. Gerçekleşen enflasyon oranına göre bir zam yapılması durumunda artışın yüzde 44-46 arasında olması bekleniyor. Eğer hedef enflasyona göre zam yapılırsa artış oranının yüzde 21-26 aralığında kalacağı ifade ediliyor.

Asgari ücret pazarlığında masada 4 işçi de olacak

İşçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonunda, işçileri TÜRK-İŞ, işverenleri ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil edecek.

Komisyonda işçi kesimini temsil eden 5 kişilik TÜRK-İŞ heyetine, Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar başkanlık edecek. TÜRK-İŞ heyetinde geçen yıl olduğu gibi bu yıl da 4 işçi yer alacak. Aşçı Selma Sayın, kuaför Nihan Koçak, Karayollarında taşeron işçi Durmuş Öztürk ve basın mensubu Sezer Özseven bu yıl Komisyonda asgari ücretlilerin sorun ve taleplerini dile getirecek.

Mevcut asgari ücret ne kadar ve kimleri ilgilendiriyor?

Asgari ücretteki artış, toplu iş sözleşmesi uygulanan iş yerlerindeki ücretler başta olmak üzere, tüm ücretleri de artırıcı bir etkiye sahip.

Asgari ücret, bu ücretle geçinen çalışanları doğrudan etkilemesinin yanında, yasal mevzuattaki birçok düzenlemede ölçü olarak kabul edilmesi bakımından da toplumun büyük bölümünü ilgilendiriyor.

Asgari ücret rakamı; işsizlik maaşı, kıdem tazminatı, GSS primleri, askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri, asgari ücretlilerin rapor ücretlerinin de aralarında olduğu birçok kalemi etkiliyor.

Asgari ücret nasıl belirleniyor?

Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde Komisyon başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.

Masadaki zam oranları neler ?

Geçen yıl ocak ayında yüzde 49,11 oranında zam yapılarak asgari ücret 17 bin 2 liraya çıkarılmıştı. Bu yıl ocak ayında:

Yüzde 25 zam yapılırsa: Asgari ücret 21 bin 252 lira,
Merkez Bankası’nın yüzde 44 tahminine göre zam yapılırsa: 24 bin 483 lira,
Hedef enflasyona göre yüzde 21 artış yapılırsa: 20 bin 572 lira,
Üst bant tahmini olan yüzde 26’ya göre: 21 bin 422 lira,
Yüzde 30 artışta: 22 bin 102 lira,
Yüzde 40 artışta: 23 bin 802 lira,
Orta Vadeli Program’daki yüzde 41,5 tahmine göre: 24 bin 57 lira olacağı öngörülüyor.

Cumhurbaşkanı Yılmaz: "Asgari ücret adı üstünde asgaridir"

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, asgari ücretin belirlenmesinde denge aranacağının altını çizmişti. Yılmaz, ücretle ilgili şimdiden kesin bir rakam dile getirmenin doğru olmayacağını belirterek, şu ifadeleri kullanmıştı:

"Asgari ücrette durum sadece kamu ile ilgili bir durum söz konusu değil. 3'lü bir mekanizma var. Ben şunun altını çizmek istiyorum; asgari ücret adı üstüne asgaridir, yani bundan daha altı olmaz. Önemli olan da bu çizgidir. 2023'ten yüzde 100'den fazla bir zam yapıldı. 2024'te de yaklaşık yüzde 50 civarında zam yapıldı. En az bunlar kadar da önemli olan bir kararla, asgari ücreti vergi haricinde tuttuk"

Türk-İş: İnsanca yaşanabilir ücret istiyoruz

Asgari ücret komisyonunda işçi tarafını temsil eden TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, asgari ücretle ilgili açıklamasında, ücretin insanların geçimini sağlamada yetersiz kaldığını vurgulamıştı. Atalay, "'Enflasyonun artmasına asgari ücret sebep değil. İnsanca yaşayabilecek bir ücret gerekiyor. Buna da tek kişi bakmamak gerekiyor. İşçinin bir ailesi var. O ölçüde bakmak gerekiyor. Imza altına alacağız. Başkanlar kuruluna getireceğiz. Ne 2024 yılı enflasyonu ne 2025 yılı enflasyonunda açıklanan rakamları kabul etmek mümkün değil. Artık asgari ücret, geçim ücreti oldu. İnsanlar bu ücretle bir hafta geçinemiyorlar. Ülkeyi yönetenler insanların neyle geçinip geçinmeyeceğini A'dan Z'ye iyi biliyorlar. Onun için pazardaki, marketteki fiyatlar ortada. Ona göre insanca yaşayabilecek ücret rakamını getirsinler'' ifadesini kullanmıştı.