Bütçe ağustosta 28,2 milyar lira fazla verdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, ağustos ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarına göre, merkezi yönetim bütçe giderleri, Ağustos 2019'da 93 milyar 712 milyon lira iken geçen ay yüzde 14,3 azalışla 80 milyar 345 milyon liraya geriledi. Böylelikle 2020 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 95 milyar 461 milyon lira ödeneğin yüzde 7,3'ü kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,4 azalışla 68 milyar 444 milyon liraya düştü. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 7,2 olarak hesaplandı.

Ağustosta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,7 artarak 23 milyar 35 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 282 milyar 488 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,6 artışla 3 milyar 879 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 48 milyar 120 milyon lira ödeneğin yüzde 8,1'i kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 75 milyar 550 milyon lira ödeneğin yüzde 7,4'ü harcandı. Ağustosta yüzde 5,2 azalan mal ve hizmet alımı giderleri 5 milyar 561 milyon lira olarak gerçekleşti.

Cari transferler, ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 30,8 azalarak 30 milyar 659 milyon liraya geriledi. Bütçede öngörülen 451 milyar 122 milyon lira ödeneğin yüzde 6,8'i kullanıldı.

Ağustosta 4 milyar 54 milyon lira sermaye gideri, 317 milyon lira sermaye transferi yapıldı, borç verme giderleri ise 939 milyon lira oldu. Faiz giderleri ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,5 artışla 11 milyar 901 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, Ağustos 2019'da 94 milyar 288 milyon lira iken bu yılın ağustos ayında yüzde 15,1 artarak 108 milyar 566 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ağustos ayı gerçekleşme oranı 2019'da yüzde 10,7 olarak kayıtlarda yer alırken, geçen ay yüzde 11,3 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay 2019'un aynı ayına göre yüzde 47,8 artarak 98 milyar 456 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 12,5 olarak tespit edildi.

Bu dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 68,1 azalarak 8 milyar 215 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 362 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 533 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri bakımından ağustosta geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 5,3, kurumlar vergisi yüzde 62,5, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 56,6, özel tüketim vergisi yüzde 67,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 34,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 38,2, damga vergisi yüzde 23,7, harçlar yüzde 70,4 ve diğer vergiler 78,9 artış gösterdi.

OCAK-AĞUSTOS DÖNEMİ GERÇEKLEŞMELERİ

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Ağustos 2019 döneminde 658 milyar 812 milyon lira iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 15,6 artışla 761 milyar 432 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2020 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 95 milyar 461 milyon lira ödeneğin yüzde 69,5'i kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,6 artarak 669 milyar 818 milyon liraya ulaştı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 70 olarak hesaplandı.

Personel giderleri, aynı süreçte yüzde 16,4 artarak 194 milyar 751 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 282 milyar 488 milyon lira ödeneğin yüzde 68,9'u kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,6 artışla 32 milyar 206 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 48 milyar 120 milyon lira ödeneğin yüzde 66,9'u harcandı.

Ocak-ağustos döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 75 milyar 550 milyon lira ödeneğin yüzde 62,8'i kullanıldı. Bu dönemde yüzde 3,8 artışla 47 milyar 441 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 20,1 artarak 328 milyar 653 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 451 milyar 122 milyon lira ödeneğin yüzde 72,9'u kullanıldı.

Bu dönemde 44 milyar 512 milyon lira sermaye gideri, 4 milyar 852 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 17 milyar 403 milyon lira oldu. Faiz giderleri yüzde 32,1 yükselişle 91 milyar 614 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-ağustos döneminde 590 milyar 706 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 10,1 artarak 650 milyar 506 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ocak-ağustos dönemi gerçekleşme oranı 2019'da yüzde 67,1 idi, bu yılın aynı döneminde yüzde 68 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde yüzde 18 artarak 510 milyar 418 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 65,1 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 13,1 azalarak 121 milyar 900 milyon liraya düştü. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 12 milyar 392 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 5 milyar 795 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri bakımından ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 6,3 düşerken, kurumlar vergisi yüzde 42,9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 2,9, özel tüketim vergisi yüzde 35, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 11,2, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 14,8, damga vergisi yüzde 7,4, harçlar yüzde 37,7, diğer vergi gelirleri yüzde 30,8 arttı.