Bitcoin'e büyük ilgi... Tehdi mi, fırsat mı ?

Bir Bitcoin rüzgarıdır gidiyor... 1000 dolarlardan bir anda 5 bin, 10 bin ve 15 binleri aşan, şimdilerde 20 bin dolar sınırına dayanan sanal para Bitcoin, dünyadaki bütün yatırımcıların iştahını kabartıyor Bitcoin’e ilgi büyük. Hasat ettiği fındığını satan çifçiden restorandaki garsona, okuldaki öğretmenden bankadaki memura, taksiciden kahvedeki işçiye herkes, “Nasıl Bitcoin alırım?” diye soruyor Hakkında fetva bile çıkarılan bu kripto para birimi acaba fırsat mı, tehdit mi? Nasıl yatırım yapılır, nelere dikkat etmek gerekir, satın almak güvenli mi? Kafalardaki sorulara uzmanlarıyla konuşarak yanıt aradık

Bitcoin... Son günlerin en önemli gündemi oldu. Bu sanal para birimi hakkında yazı yazmayan, yorum yapmayan kalmadı. Son üç günde yüzde 65 değer kanazarak 19 bin doları aşması da herkesin ilgi odağına iyice yerleşmesini sağladı. Aleyhinde çok da olumsuz haberçıkıyor. En son, Bitcoin madenciliği yapanların en uğrak yerlerinden olan NiceHash’e siber saldırı düzenlendi ve hacker’lar değeri en az 60 milyon dolar olan binlerce bitcoin çaldı. Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı’nın da sanal paraya ilişkin gelen sorular üzerine fetva hazırlaması ve caiz olmadığını açıklaması da bitcoin’e merakı iyice artırdı. Biz de bu gündemi değerlendirerek bitcoin’e mercek tuttuk. Bitcoin’in Türkiye’deki ilk borsalarından olan BTC Türk’ün Genel Müdürü Alphan Göğüş’le bu sanal parayı masaya yatırdık. Göğüş, sorularımızı şöyle yanıtladı:

Bitcoin nedir? 

Bitcoin 2008’den günümüze gelen kripto para dünyasının en güçlü ve ilk para birimidir. Satoshi Nakamoto takma ismini kullanan bir kişinin öncülüğünde hayata geçti. Bu para birimi hiçbir kurum ya da kuruluş tarafından kontrol edilemez ve hiçbir kurum yada kuruluş tarafından basılıp çoğaltılması söz konusu olamaz. Günümüz para birimleri altın veya gümüş esasına dayanır ancak bitcoin tamamen matematik esaslı ve bitcoin üretmek için birbirini takip eden belirli matematiksel formüllerin çözülmesi gerekiyor. 

Bitcoin borsa harici hiçbir aracıya ihtiyaç duymaksızın her ülke para birimi ile alım satım yapılabilen merkez bankalarına bağlı olmayan kısaltması ‘BTC’ olan bir dijital para. Bitcoin açık bir teknolojidir ve herkes herhangi bir engelleme olmadan katılabilir, kullanabilir ya da iştirak edebilir.

Nereden ve nasıl alınır?

Bitcoin bizim gibi web bazlı platformlarda alınıp satılabilir. İlk önce siteye üye olmak gerek. Daha sonra üyelerden istenen belgeleri temin ederek hesabınızı onaylatabilirsiniz. Onay olmadan hesaba para veya kripto para gönderemezsiniz. Bu işlemler web sitesi üzerinden çok kısa sürede yapılabilir. Daha sonra platform üzerindeki kolay alım satım sayfasını veya gelişmiş alım satım sayfamızı kullanarak alım satım yapabilirsiniz. 

Satış yaptıysanız paranızı, alım yaptıysanız kripto paranızı, varsa cüzdan dediğimiz kripto paralarınızı saklayabileceğiniz uygulama veya platformlara alabilirsiniz. Kripto paralar özenle saklanır. Üyeler hesaplarına para gönderirken veya çekerken sadece kendi banka hesabını kullanırlar.

Kullanım alanları ve yararları nedir?

e-Ticaret portalları, alışveriş mağazaları, oteller, havayolları, barlar ve restoranlar gibi işletmeler. Kullanım alanları daha da artacaktır. Uzun vadede bitcoin tüm dünya tarafından kabul görmüş ve her türlü harcama için kullanılacak bir para birimi olabilirse yani mevcut paraların yerini alırsa toplumların ceplerindeki paranın değerini korumak için uğraşmalarına gerek kalmaz. Yani enflasyon ne oldu? Faiz oranları kaça çıktı? Dolar arttı mı, azaldı mı, gibi konular hayatımızdan çıkar.

Bugün ise bitcoin ile internet üzerinden kredi kartı kullanmadan alışveriş yapabilir ve yurtiçi/uluslararası para hareketlerini çok düşük ücretlerle gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıca mobil telefonunuzdaki sanal cüzdanınız aracılığı ile e- ticaret sitelerinde hızlıca alım yapabilirsiniz. Hız ve para birimi değişimi olmaksızın ticaret şansını tanır. 

Türkiye’de kulanım oranı nedir? 

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de bitcoin’in, alım satım platformlarında ‘over the counter’ dediğimiz kişiler arası alım satımı yapılıyor. Türkiye içinde toplam bitcoin işlemlerinin 2.500 bitcoin civarında olduğunu tahmin etmekteyiz. Bitcoin genelde değer artışı için alınıp satılıyor. Kullanımı maalesef henüz çok düşük. İlerleyen dönemlerde kripto paraları alışveriş yapmak için de rahatlıkla kullanabileceğiz. Bitcoin ile çok temel olarak cüzdandan cüzdana çok hızlı ve ucuz bir şekilde bakiye transfer edilebiliyor. Bu transferin dünyanın neresinden hangi lokasyona yapıldığının hiçbir önemi bulunmuyor. Şu an Türkiye’de bilişim, inşaat, e-ticaret, konaklama, teknoloji, hizmet ve yayıncılık gibi sektörlerde 40’dan fazla firma bitcoin ile ödeme kabul ediyor. Bu sayının kesinliklikle artacağını düşünüyorum.

Bitcoin’le nasıl para kazanılır?

Bitcoin’in ilk yatırımcıları daha çok bilişim sektöründe çalışan gençler. Ama spekülatif amaçlı alım satımlar da son yıllardaki fiyat hareketleri sayesinde bir hayli arttı. Önümüzdeki aylarda özellikle Şikago Borsası’nın bitcoin vadeli işlemler piyasasının açılmasıyla platformun içine finansal ürünleri çok iyi bilen, kurumsal ve yüksek miktarlı işlem yapacak oyuncular da dahil edilecektir. Bitcoin’in değeri bağımsız borsalar üzerinde tamamen arz talep ilişkisi ile belirlenir. Alıcı ve satıcıların emirlerini birbiriyle eşleştiren borsalar kullanıcıların yaptığı işlemleri fiyat ve piyasa bilgileri olarak yayınlar. 

Fırsat mı tehdit mi?

Finans sektörü şu an blockchaini anlamaya çalışıyor, nasıl kullanabileceğini araştırıyor. Görüşüm, kripto para birimlerinin Türkiye’deki finans sektörü için altın fırsat olduğudur. Finans merkezi olmayı isteyen Türkiye’nin bu konuda daha ciddi ve hızlı adımlar atması beklenir. Şu anda ne yazık ki kanun koyucular yavaş hareket ediyor ve çok az sayıdaki banka bu fırsatı görmüş ve bu konuda çalışmaya başlamış durumda. Doğru adımların atılması durumunda bankacılık sektöründe ciddi bir büyümeye ve gelişmeye neden olacaktır. 

Yatırım yaparken nelere dikkat etmek gerekir?

Kripto paraların piyasa hareketleri çok sert olabiliyor. Ani yükselişler ve düşüşler görülebilir. Bu piyasanın sığ olmasından ve yatırımcıların aynı zamanda hareket etmesinden kaynaklanıyor. Yatırımcıların öncelikle kripto paralar hakkında bilgi sahibi olmasını, sadece fiyatı yukarı çıkıyor diye düşünerek alım yapmamasını tavsiye ederiz. Şu anda yatırım yapılabilir mi? Şunu söyleyebiliriz, bitcoin’in yaptığı işi yapabilmesi fiyatından bağımsızdır. Yani bitcoin 1 dolar da olsa 10 bin dolar da olsa siz değer transferini ayn şekilde aracısız yapabilirsiniz. Bitcoin fiyatının artmasının başlıca nedeni daha çok insanın hem spekülatif amaçlı hem de bu yeni teknolojiye inançları doğrultusunda alım yapmalarıdır. Kısıtlı sayıda bitcoin olması ve belki biraz da bilinçsizce gelen talep fiyatı yükseltmiştir.

Güvenli mi, değil mi?

Bitcoin’in temel teknolojisi açık kaynaklıdır ve herkes tarafından gözlemlenebilir. Günümüze kadar binlerce bağımsız güvenlik uzmanı tarafından kontrol edilen bitcoin’in temel teknolojisi ile ilgili geçmişte oluşan sorunlar hızlıca giderildi. Ama bitcoin halen evrimini sürdürüyor. Kullanıcılar üçüncü parti bitcoin hizmet sağlayıcılarla alış/satış, yatırım ya da transfer amaçlı çalışırken dikkatli olmalıdır. Günümüze dek birçok hizmet sağlayıcısı kullanıcılarını hırsızlık, sistemlere izinsiz girişler ve doğrudan dolandırıcılıkla mağdur etmiştir. Kendi bitcoin cüzdanınızı kullanırken cüzdanınızın şifrelerini ve gizli anahtarlarını korumaktan kendiniz sorumlu olursunuz. Bitcoin transferlerinin geri çevrilemez olduğunu hatırlatmak isteriz.

Gelecekte neler olabilir?

Bitcoin özelinde konuşmak yerine kripto paralar olarak konuşursak daha sağlıklı olur. Kripto paralar artık hayatımızın bir parçası. Başta finans sektörü olmak üzere birçok sektör blockchaini kabul etti ve nasıl kullanabiliriz diye çalışmalara başladı. Kripto paralar zamanla işlevlerine göre ayrılacak ve bir kısmı yok olurken bir kısmının kullanımı ve değeri de artacaktır. Bu dünya büyümeye devam ederken yeni ürünler, yeni uygulamalar çıkacaktır. Bitcoin ile başlayan bu devrim niteliğindeki hareketin artarak devam edeceğini düşünmekteyim. 

Diğer sanal paralar nelerdir?

Bitcoin dışında şu an piyasa hacmi en fazla olan kripto para Ethereum’dur. Ethereum’dan sonra Litecoin, Ripple, Bitcoin cash, Dash gibi altcoinler gelmektedir. Bitcoin ve altcoinlerin hepsi genel anlamda aynı altyapıya sahip olmakla birlikte hepsi birbirinden farklıdır.