Bankalar promosyonda kartel mi oluşturuyor?

SGK Türkiye’nin büyük bankaları ile emekliye promosyon ödemesi anlaşmaları imzalıyor. İmzalanan anlaşmalara göre bankalar emeklilerin maaşlarını kendi hesaplarına taşıması karşılığında 300 TL ile 450 TL arasında promosyon ödemesi yapacaklar. Fakat promosyon ödemesi yapacak olan bankalar müşterilerinden kredi kartı almalarını veya kredili mevduat hesabı (KMH) oluşturmalarını ayrıca iki tane otomatik ödeme talimatı vermesini istiyor. Devlet SGK aracılığıyla hemen hemen her bankanın müşterilerine benzer şartlar sunmasını kabul ediyor. Halbuki dört sene önce 12 banka ortak faiz oranı belirledikleri gerekçesiyle yine devlet tarafından 1.1 milyar TL cezaya çarptırılmıştı. Siyasiler yaptıkları açıklamalarda promosyon ödemelerinin bir an önce vatandaşa verilmesi isteklerini belirtiyor.

TARTIŞMAYA AÇIK

Sözcü gazetesinde yeralan habere göre, Büyük bankaların müşterilerinden promosyon ödemesi için hemen hemen aynı koşulları istemesinin rekabet hukukuna aykırı olup olmadığı tartışılıyor. Yani X bir banka promosyon için emekliden aynı koşulları isterken Y bankanın da aynı unsurları talep etmesi rekabet hukuku açısından tartışmaya açık gözüküyor. Büyük bankaların sunduğu koşulları sunamayan bankalar ise promosyon pazarının dışında kalıyor.

KANUN SON DERECE AÇIK

Avukat Murat Emergen, “Söz konusu durum rekabet hukuku açısından sorun teşkil ediyor. Rekabet Kanunu’nda neyin suç olduğu son derece açık. Gerek miktarın tespit edilmesinde gerek de aynı koşulların sağlanmasını bir çok bankanın tamir etmesi soru işaretleri oluşturuyor” ifadesini kullandı.

4054 sayılı rekabet kanunu ne diyor?
Belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır.

Aynı zamanda Posta Gazetesi’nde köşe yazarlığı yapan Avukat Hakan Topbaş ise Sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada devletin (SGK) bankalar ile ayrı ayrı anlaştığını belirtirken bu konuşa işaret ederek rekabet hukuku açısından ortada bir sorun olmadığını vurguluyor. Topbaş rekabet hukuku açısından bir sorun olmadığını belirtirken bankaların 3 yıllığına emeklilere 5 milyar TL ödeyecek olmasını ironik bulduğunu belirterek, “Faiz cezaları kesildiği zaman bankaların bu tazminatları ödeyemeyeceklerini söylüyorlardı. Şimdi ise emeklilere para vermek için kesenin ağzını açtılar bu enteresan bir nokta” yorumunda bulundu.

ESKİDEN DE VERİYORLARDI

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde ders veren Dr. Özgür Falcıoğlu ise konuya akademik bir perspektiften bakarak bazı bankaların önceden de emekli maaşlarını taşıyanlara promosyon verdiğini ve benzer koşulları istediklerini söyledi ve, “Bankalar emekli maaşını bizden alacaksan kredi kartı al gibi bir haksız şart niteliği taşıyan bir hükmü geçmişten de dayatıyorlarsa bu mevcut durum için rekabet hukukuna aykırılık oluşturmaz” diye konuştu.

Ortada hukuki tabirle ‘uyumlu hareket’ olabileceğini belirten Falcıoğlu yine de Rekabet Kurumu inceleme yapmadan bunun bilinemeyeceğini vurguladı.

Falcıoğlu Türkiye’de Rekabet Kurumu’nun çok geniş yetkilere sahip oluduğunu ifade ederek, ” Emniyet gücü gibi gidip inceleme bilgi isteme şahit dinleme yetkileri var. Uyumlu hareket tespit ediliyorsa. Rekabet hukuku açısından sıkıntı var denebilir.” diye konuştu.

Avukat

Sözcü