Bakanlık, elektrik krizinin sebebini bulamadı

Enerji yönetimi, önceki gün sabaha kadar süren toplantı sonrası çöküşün nedenini bulmak için özel bir ekip kurulmasını kararlaştırdı. Özel ekibin çalışması sonrası hazırlanacak rapora göre olay resmî açıdan netleşecek.

Zaman gazetesinden İsmail Altunsoy'un haberine göre önceki gün saat 10.38 gibi çöken sistem ülkeyi karanlığa gömerken elektrik tüketiminide en düşük seviyeye çekti. Günlük 700 milyon kilovatsaat olan tüketim, iletim sisteminin kopmasıyla 470 milyon kWh rakamlarına geriledi. Ancak sistemin çöktüğü sıralarda ilginç bir olay yaşandı. TEİAŞ’ın yönettiği ve elektrikte serbest piyasa olarak bilinen PMUM (Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi), iletim sisteminin çökmesine rağmen normal işlemlere devam etti. Enerji Yönetimi’nden bir kaynak, PMUM’da işlemlerin devam etmesini, yazılıma bağladı. Aynı kaynak konuya açıklık getirdi: ‘Türkiye’nin tamamında elektrik üretim ve tüketimi dururken, PMUM yazılımdan kaynaklı işlemler devam etti. TEİAŞ, kesintilere yoğunlaşırken büyük ihtimal PMUM sistemi unutuldu. Ve elektrik sisteminde dengesizlik oluştu. Üretim yapmayan şirketler cezalı duruma düştü. Oysa, üretim imkânı yoktu’. Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) ise piyasa katılımcılarının mağdur olmaması için yeni bir hesaplama yapılacağı duyurusu yaptı. TEİAŞ duyurusu şöyle: 31.3.2015 tarihi için gösterilen SMF, YAL ve YAT değerleri daha sonra hesaplanarak duyurulacaktır. Öte yandan Enerji Yönetimi, arızanın tespiti için özel ekip kurdu.

Türkiye, Cumhuriyet tarihinin en önemli elektrik krizlerinden birisini 31 Mart 2015’te yaşadı. İzmir’deki bir santral kaynaklı başlayan elektrik kesintileri, Türkiye’nin tamamını vurdu. Enerji Bakanlığı gecikmeli olarak arızanın giderilmesi için çalışma yapıldığı duyurusu yaparken, arızanın nedeni konusunda herhangi bir bilgi vermedi. Elektrik piyasalarını yöneten Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ise Türkiye’yi karanlığa gömen krizi görmezden geldi. Zaman’a ulaşan bilgilere göre ise İzmir kaynaklı kriz Türkiye elektrik sistemini çökertmişti. Zaman, krizi www.zaman.com.tr üzerinden ilk kez ‘Türkiye elektrik sistemi çöktü’ başlığı ile kamuoyuna duyurdu.

"YEDEKLEME OLMASI LAZIMDI"

Enerji Yönetimi yaklaşık 15 saatlik gecikmeyle elektrik kesintilerini sonlandırırken, Türkiye’yi karanlığa gömen kriz konuşulmaya devam ediyor. Sektörden bir kaynak, elektrik iletim sisteminin bu tür arızalara karşı hazır halde tutulması gerektiğine dikkat çekti. Aynı kaynağa göre bu tür arızalar nadir de olsa yaşanabilir. Bunun için güvenlik sistemleri var (röleler gibi). Bunlar devreye girmeli. Ayrıca hatların dengeli ve yedekli yüklenmesi sağlanmalı. Üretimin hat yüklerine göre bölgesel dağıtımı olmalı. Son olay gösteriyor ki Türkiye elektrik iletim sistemi kriz durumlarına hazır değil.

Enerji Yönetimi, önceki gün yapılan ve gece geç saatlere kadar süren kriz yönetimi toplantısında, arızanın-sorunun tespiti için özel bir ekip kurulmasını kararlaştırdı. Zaman’ın Enerji Yönetimi kaynaklarından aldığı bilgilere göre özel ekip öncelikle bütün elektronik kayıtları inceleyecek ve bir rapor hazırlayacak. Raporun kesin sonuçlarına göre durum değerlendirmesi yapılacak. Aynı kaynaklar konuya açıklık getirdi: 70 bin kilometrelik bir iletim hattı var. Bu hatlara bin 100 civarı noktadan üretim tesisi bağlantısı var, binlerce trafo var. Yani çok büyük bir sistem. Fakat kurulan ekibin yapacağı çalışma çok önemli.