Afrika sıcakları cebi de yaktı! ''Portakal ve zeytini pahalıya yiyeceğiz''

Türkiye genelinde 14-17 Mayıs tarihlerinde Kuzey Afrika üzerinden gelen sıcak hava akımı nedeniyle özellikle Akdeniz Bölgesi'nde hava sıcaklığının 40 dereceyi geçmesi, portakal başta olmak üzere greyfurt, limon, mandalina gibi ürünlerin çiçekten yeni meyveye dönüşmüş haline büyük zarar verdi. Aşırı sıcakların 3 gün sonrasında yaşanan fırtına ve sert rüzgar ise dalında boncuk büyüklüğüne ulaşan, portakal ve diğer narenciye ürünlerinin dökülmesini artırdı.

"İLK DEFA SICAK ZARAR VERDİ"

Yaşanan zararla ilgili açıklamada bulunan Vali Münir Karaloğlu, “Geçen hafta şehrimizde hissedilen Afrika sıcaklıkları narenciye ve zeytin başta olmak üzere çiftçimize zarar verdi. Çiftçimize geçmiş olsun. Tarım ve Orman Müdürlüğü ekiplerimiz hasar tespit çalışmalarına devam ediyor. En kısa sürede çalışmaları tamamlamayı hedefliyoruz. Aşırı sıcakların narenciye bahçelerine zarar verebileceğini geçen hafta Antalya'da etkili olan Afrika sıcaklarında öğrendik. Tekrar çiftçimize geçmiş olsun diliyorum" dedi.

"ORTALAMA ZARAR YÜZDE 25-30"

Antalya Tarım ve Orman İl Müdürü Gökhan Karaca, Afrika sıcaklarının özellikle portakal ve Washington türü portakalda meyve dökülmesine yol açtığını belirterek, “Bu dönemde son 75 yılın en sıcak günleri yaşandı ve bölgelere göre değişmekle birlikte portakal ve narenciye bahçelerinde ortalama yüzde 25-30 civarında zarar sözkonusu. Ekiplerimizin zarar tespit çalışmaları devam ediyor" diye konuştu.

ZARAR ALANI HATAY'DAN MUĞLA'YA

Ürünü zarar gören çiftçilerin Ziraat Bankası ve tarım kredi kooperatiflerine borçlarının ertelenebileceğini ve bu konuda kanuni düzenlemenin de bulunduğunu anlatan Karaca, aşırı sıcakların Hatay'dan başlayıp Adana, Mersin, Antalya ve Muğla illerindeki narenciye bahçelerinde zarar oluşturduğunu dile getirdi. Karaca, Antalya'da ise Manavgat, Serik, Aksu, Kumluca ve Finike bölgelerinde narenciye bahçelerinde meyve dökülmeleri yaşandığını kaydetti.

REKOLTEDE CİDDİ DÜŞÜŞ BEKLENİYOR

Portakal ve narenciye bahçelerine zarar veren aşırı sıcakların olağanüstü bir doğa olayı olduğunu belirten AK Parti Antalya Milletvekili Atay Uslu ise şöyle dedi:

“Portakal boncukları yanmış ve dökülüyor. Zarar tespit çalışmaları devam ediyor. Sıcaktan zarar görülmesi olayı da TARSİM gündemine ilk defa gelen bir konu oldu. Daha önce hep soğuk nedeniyle yaşanan zararlar karşılanıyordu. Sıcak nedeniyle portakal ve narenciye üreticilerimizin zararlarının da karşılanması noktasında hem Tarım ve Orman Bakanımız hem de Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) genel müdürümüzle görüşmeler yaptık. Hatta Tarım Bakanlığı zararın tespiti ve sıcaklıklar nedeniyle oluşan bu tür zararlar sebebiyle bir Bilim Kurulu oluşturdu. Yaşanan bu olağanüstü doğa olayının verdiği zarar nedeniyle portakal ve narenciye rekoltesinde ciddi bir düşüş bekliyoruz."

BATEM'DE ÜÇTE İKİ VERİM KAYBI

Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (BATEM) Merkez Bahçeleri Sorumlu Şefi Erhan Kara, Afrika sıcakları ve şiddetli fırtına nedeniyle greyfurt, portakal, mandalina gibi ürünlerin dalında kuruduğunu, sonrasında ise bir bir yere döküldüğünü söyledi. Kara, "Normalde ağaçlarımız hasat zamanında ağaç başına 300 kilo meyve verecekti. Ancak bu olaydan sonra meyve verimi üçte iki oranında azaldı. Haziran ayında ağaçlar zaten meyve dökümü yapardı. Haziranda meyve dökümü de olduğunda, bu verimin daha da düşmesini bekliyoruz. Şu anda BATEM'e ait meyve bahçelerinde verim yüzde 80 oranında düştü" diye konuştu.

"ZEYTİN VE PORTAKALI PAHALI YİYECEĞİZ"

Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, yaşanan ani yüksek sıcaklık, gece gündüz sıcaklık farkının artması ve fırtınanın henüz çiçeklenme ve meyve tutum dönemini yaşayan ağaçlarda ciddi sıkıntılara neden olduğunu belirtirken, bazı meyvelerde verim ve kalite kaybı olduğunu kaydetti. Portakalda sözkonusu nedenlerle yüzde 20 ürün kaybı yaşandığını kaydeden Çandır, zeytinde ise yüzde 30 civarında ürün kaybı beklendiğini kaydetti. Çandır, “Hava şartlarının henüz çiçeklenme aşamasında olan ya da meyveye durmuş ağaçları etkilemesi nedeniyle bu yıl portakal ve zeytini biraz pahalı yiyeceğiz" dedi. Çandır, don nedeniyle açık alandaki bazı ürünlerde de zarar oluştuğunu söyledi.

PORTAKALDA 1.8 MİLYON TON ÜRETİM

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye'de 2019 yılında 4 milyon 679 bin 721 tonluk narenciye üretimi gerçekleşti. Bunun 1 milyon 817 bin tonu portakal, 1 milyon 550 bin tonu mandalina, 1 milyon 50 bin tonu limon, 260 bin tonu greyfurt ve 2 bin 303 tonu da turunç oldu. 2019 yılı narenciye üretimi 2018'e göre yüzde 8.8 oranında arttı. Türkiye'deki portakal üretiminin yüzde 30'una denk gelen 508 bin 903 tonu Antalya'da üretildi. Türkiye'de 2019 yılında toplam 1 milyon 525 bin ton zeytin üretimi oldu. Bu üretimin ise yüzde 5'ine denk gelen 70 bin 129 tonu Antalya'da üretildi.

SERİK'TE HASAR TESPİTİ SÜRÜYOR
Antalya'da geçen hafta yaşanan Afrika sıcakları ile sonrasındaki fırtına, Serik ilçesinde meyveye dönen narenciye ağaçlarını da vurdu. Serik Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri, bölgede hasar tespit çalışmaları için inceleme başlattı. Bölgedeki narenciye üreticilerini ziyaret eden ve çalışmaları yerinde inceleyen İlçe Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Çömezoğlu, "Son zamanlarda yaşanan mevsim normalleri üzerindeki sıcaklıklar ve fırtınaya bağlı olarak, bölgemizdeki narenciye ürünlerimizden mandalina, portakal ve limonlarda dökülmeye neden olan bir kısım zararlar meydana geldi. Bu zararlarla ilgili Çiftçi Kayıt Sistemi'nde kayıtlı olan üreticilerimizin bilgilerini çıkardık. Bu bilgiler doğrultusunda bölgemizde ekiplerimizce üreticilerin zarar oranlarının belirlenmesine yönelik çalışma yürütüyoruz. Daha önce Resmi Gazete'de yayımlanan borç ertelemeyle ilgili karar alma amaçlı çalışmalarımız devam ediyor. Tüm çiftçilerimize geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Zarar oranı belirli bir miktarın üzerinde olanlar narenciyenin döküme bağlı gerek yatırım gerekse işletme kredileri ve borç ertelemesiyle ilgili çalışmaları yürütülecek. Çiftçilerin zarar tespiti çalışmaları devam ediyor" diye konuştu.

'ŞU AN AĞAÇ ÜZERİNDE MEYVE SAYISI YOK DENECEK KADAR AZ'
Çandır Mahallesi'nde narenciye üreticisi Mehmet Öztürk, "Bayram öncesi çıkan poyraz ve aşırı sıcaklar 41-42 dereceyi bulunca bitkiler strese girdi. Strese bağlı olarak da narenciyede meyve dökümü oldu. Şu an ağaç üzerinde meyve sayısı yok denecek kadar az. Özellikle narenciyede portakalın Washington ve Valensiya türünde zarar çok fazla. Ağaçlarda normal tutuma göre yüzde 10 meyve kaldı. O da haziran dökümünde dökülürse ağaçta hiç meyve kalmaz. Haziran ayı girmediği için daha haziran dökümü olmadı. Ağaçlarımızda çok az meyve kaldı. Böyle giderse bu sene narenciye az olacağından, yalnızca Serik değil Antalya bölgesinde narenciye yapılan tüm ilçelerde hatta Adana ve Mersin'de de aynı olduğunu duyduk" diye konuştu.

KUMLUCA'DA DA HASAR VAR
Kumluca Ziraat Odası Başkanı Hidayet Kökce, Kumluca bölgesinde de narenciye zararı olduğunu belirterek, üreticilere şu uyarılarda bulundu:
"Çöl sıcaklarından zarar gören üreticilerimiz başvurdukları takdirde TARSİM sigortalarından eksperler gelecek. Eksperler ağustos ve eylül ayında gelecek. Ağustos veya eylül ayında gelen eksperler bahçeleri denetleyecek. Portakal ve zeytin ağacında ne kadar meyve varsa tespit edilecek. Yıl sonunda ödenecek olan TARSİM sigorta primleri ağustos veya eylül ayındaki ağaçlarda bulunan meyvelerin kilo miktarı baz alınarak hesaplanacak ve ödenecek. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine tarımsal kredi borcu olan ÇKS'ye kayıtlı çiftçiler ise kredi borçlarının ertelenmesi için Tarım ve Orman İlçe Müdürlüklerine başvuracak. Çiftçilerimiz daha geniş bilgiyi Ziraat Odasından veya Tarım ve Orman İlçe Müdürlüklerinden edinebilecekler" dedi.

DHA