4,35 TL'lik benzin aslında bakın kaç TL ?

Ham petrol fiyatları 40 doların altına geriledi. Fakat Türkiye'de litresi 1 lira olan benzin vatandaşa 4,35 liraya, motorin ise 3,72 liraya satıldı. Bunun en önemli nedeni Maliye'nin akaryakıttan aldığı yüksek vergide indirime gitmemesi.

Zaman gazetesinden İsmail Altunsoy'un haberine göre ham petrol varili 40 doların altına düşünce 1 litre benzinin ürün fiyatı 1 liraya geriledi. Resmi verilere göre (Kasım 2015) anormal düşüşe rağmen istasyonlarda benzinin litresi; rafineri, dağıtım-bayi marjı, gelir payı ve yüksek verginin (ÖTV+KDV) eklenmesiyle sürücülere 4,35 liradan satıldı. Motorinde de aynı durum söz konusu. 1 liraya alınan motorinin istasyonda satış fiyatı 3,74 lira oldu. Pahalı akaryakıtta en önemli etken, Maliye'nin akaryakıt ürünleri üzerinden yüksek oranda ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ile KDV (Katma Değer Vergisi) alması. Maliye vergide o kadar katı ki, benzin ve motorin ÖTV'sine KDV tahakkuk ettirerek verginin de vergisini alıyor. Gelişmiş ülkeler, zaman zaman tüketicileri korumak için vergilerde indirime giderken Türkiye'de Maliye ve Enerji Yönetimi yüksek vergide ısrarcı. Araç sahipleri de bu nedenle dünyanın en pahalı benzin ve motorinini kullanmak zorunda kalıyor.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ile Petrol Sanayi Derneği (PETDER) verilerine göre akaryakıt sektöründe halen lisanslı 6 rafineri (4'ü faaliyette), 91 ana dağıtım şirketi ve 12 bin 924 akaryakıt bayi faaliyet gösteriyor. Sektörde Kasım 2015 itibarıyla 2,5 milyon metreküp benzin ve 21,9 milyon metreküp motorin satışı gerçekleşti. Akaryakıt satışları ağırlıklı olarak Marmara Bölgesi'nde yoğunlaşıyor. Öte yandan sürücülerin yanı sıra akaryakıt dağıtım şirketleriyle bayilerde, sık sık vergilerin yüksekliğinden şikayet ediyor.

Türkiye'de yüzde 66'sı, abd'de yüzde 20'si vergi

Dünyada ham petrol fiyatları rekor oranda düşmesine karşın Türkiye'de benzin ve motorin bir türlü ucuzlamıyor. Brent petrolün varil fiyatı geçen hafta sonu 36,63 dolardan işlem gördü. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) yeni yayınladığı Petrol ve LPG Piyasası Fiyatlandırma Raporu da (Kasım 2015) bu çarpıklığı ortaya koyuyor. Raporda yer alan verilere göre ürün fiyatı 1,04 lira olan benzin rafineri, gelir payı, ana dağıtım şirketi ve bayi marjlarının eklenmesiyle fiyatı 5 liraya yaklaşıyor. Aynı şekilde 1,06 liraya alınan motorin rafineri, gelir payı, ana dağıtım şirketi ve bayi marjlarının eklenmesiyle fiyatı 4 liraya çıkıyor. En önemli nedeni Maliye'nin ham petrolün düşmesine rağmen akaryakıttan aldığı vergide ısrar etmesi. Resmi rakamlar da bu çarpıklığı ortaya koyuyor. Türkiye'de 1 litre benzinin yüzde 65,9'unu vergi oluştururken ABD'de verginin payı litrede yüzde 20 (ABD Enerji Bakanlığı Enerji Bilgi İdaresi). Maliye, fiyatların anormal gerilediği dönemlerde vergilerde de iyileşme yapsa, vatandaşlar çok ucuza benzin ve motorin kullanmış olacak.