'Milli Gelir'de büyük yalan !

AK Parti hükümeti 2008 yılında formül değişikliği ile bir günde kişi başı milli geliri yüzde 37 artırdıktan sonra bu kez dolardaki dalgalanma nedeniyle orta vadeli programda (OVP) sunum yöntemini değiştirdi. Hürriyet'ten Neşe Karanfil'in haberine göre yıllar boyunca kişi başına düşen milli geliri döviz kuru hedefine göre orta vadeli programa koyan hükümet yeni programda satın alma gücü paritesi ile kişi başı milli gelir rakamını verdi. Peki bu ne değiştirdi?

Hesaplamalara göre rekor kıran kur yüzünden Türkiye’de 2015 ve sonrasında kişi başı milli gelir 9 bin doların altına inecekti. Yani OVP’ye döviz kuru hedefiyle yer alsa kişi başı milli gelir hedefi düşecekti. Satın alma gücü paritesi ise farklı para birimlerinin aynı mal veya hizmeti almak için ne kadar yerel para ödeyeceklerini gösterir.

Hükümet yeni OVP’de kişi başı milli geliri satın alma gücü paritesi hesabıyla verince daha yüksek gözüktü. Geçen yıl yayımlanan orta vadeli programda 2015 yılı için kişi başına düşen milli gelir 10 bin 936 dolardı. Resmi Gazete’de dün yayımlanan programda ise 2015 yılı tahmini bir anda 19 bin 506 dolara yükseldi.

DALGALANDI, DEĞİŞTİRDİK

Programda bunun gerekçesi olarak “2015 yılında, Türkiye’nin de aralarında olduğu gelişmekte olan ülkelerin döviz kurlarında yüksek boyutta dalgalanmalar meydana gelmiştir. Bu konjoktürde ülkelerin mukayeseli refah seviyesini daha doğru yansıtması ve refah düzeyindeki eğilimi daha sağlıklı göstermesi nedeniyle bu tabloda Satın Alma Gücü Paritesine (SAGP) göre hesaplanmış gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) ve kişi başı gelire yer verilmiştir” denildi.

Geçen yıl ki tabloda kişi başı gelir 2015 için 10 bin 936 dolar, 2016 için 11 bin 541 dolar, 2017 için de 12 bin 229 dolardı. Bu yılki programda satın alma gücü paritesine göre kişi başı milli gelir hesabı yapıldı. Ve bu yöntem değişikliği sayesinde; tahminler bir anda 2015 için 19 bin 506 dolara, 2016 yılı 20 bin 313 dolara, 2017 yılı 21 bin 377 dolara ve 2018 yılı için de 22 bin 680 dolara çıktı. Milli gelir ise geçen yılki programda 2015 yılı için 850 milyar, 2016 yılı için 907 milyar, 2017 yılı için de 971 milyar dolardı. Yeni hesapla satın alma gücü paritesine göre 2015 yılı için milli gelir 1 trilyon 516 milyar, 2016 için 1 trilyon 596 milyar, 2017 için 1 trilyon 697 milyar ve 2018 yılı için de 1 trilyon 818 milyar dolara fırladı.

BÜYÜME YÜZDE 3’E İNDİ

Türk Lirası olarak verilen milli gelirde gerileme oldu. Geçen yıl 2015 yılı için milli gelir 1 trilyon 945 milyar lira olarak tahmin edilirken, bu yıl ki OVP’de 1 trilyon 928 milyar olarak revize edildi. 2016 yılı için ise geçen yıl OVP’de 2 trilyon 150 milyar liralık tahmin, 2 trilyon 141 milyar liraya düşürüldü. Geçen yıl 2015 yılı büyümesi yüzde 4 olarak tahmin edilmişti. Büyüme 2015 yılı için yüzde 3’e düşürüldü. Geçen yıl OVP’de büyüme 2016 ve 2017 yılı için yüzde 5 olarak hedeflenmişti. Yeni OVP’ye göre 2016 yılı büyüme hedefi yüzde 4, 2017 yılı için yüzde 4.5 ve 2018 yılı için de yüzde 5 olarak hedeflendi.

ENFLASYON YÜKSELDİ

OVP’de enflasyon hedefi de revize edildi ve yükseltildi. Geçen yıl 2015 yıl sonu TÜFE tahmini yüzde 6.3’tü, yıl sonu tahmini yüzde 7.6 oldu. Geçen yıl 2016 ve 2017 yılları için yüzde 5’lik tahmin de değiştirildi. Yeni tahminlere göre TÜFE 2016 yıl sonunda yüzde 6.5, 2017’de yüzde 5.5 ve 2018 yılında da yüzde 5 olacak.

İşsizlik artacak, ihracat düşecek

Yeni tahminlerde işsizliğin de artacağı öngörüldü. İşsizlik geçen yıl 2015 için yüzde 9.5 olarak tahmin edilmişti. Yeni OVP’ye göre 2015 yılı işsizlik oranı yüzde 10.5 olacak. Çift haneli işsizlik 2016 ve 2017 yıllarında da devam edecek. 2016 yılı için işsizlik oranı yüzde 10.3, 2017 yılı için de yüzde 10.2 olarak tahmin edildi. Önceki OVP’ye göre, bu yıl için 173 milyar dolar olarak öngörülen ihracat, 143 milyar dolara, 2016 yılı için 187.4 milyar dolar olarak öngörülen rakam 150 milyar dolara, 2017 için 203.4 milyar dolar olarak öngörülen ihracat tahmini de 170 milyar dolara çekildi.

2008’de ne olmuştu?

2008 formül yılında milli gelir hesabı değiştirilmiş ve kişi başına düşen milli gelir artmıştı. Eski hesapta 2006 yılında kişi başı milli gelir 5 bin 480 dolar iken, yeni hesaptan sonra milli gelir 7 bin 500 doları bulmuştu.

Satın alma gücü paritesi nedir?

Şimdiye kadar OVP’lerde yer alan milli gelir, TL üzerinden oluşturuluyor, daha sonra döviz kuruna bölünüyordu. Satın alma gücü paritesi ise ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak farklı para birimlerinin satın alma gücünü eşitleyen bir değişim oranını ifade ediyor. TÜİK’in en son Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) tarafından açıklanan ve kendisinin yayımladığı satın alma gücü paritesine göre kişi başına milli gelir endeksi 2013 yılı sonuçlarına göre 28 Avrupa Birliği (AB) ülkesi ortalaması 100 iken, bu değer Türkiye için 53 oldu ve AB ortalamasının yüzde 47 altında kaldı. 

MİT’in bütçesi yüzde 47 arttı

Resmi Gazete’de yayımlanan mali planda kamu kuruluşlarının gelecek yıllara ilişkin bütçe tahminleri de yer aldı. MİT’e 2016 yılında 1 milyar 636 milyon lira ödenek verilmesi öngörüldü. 2015 yılı bütçesine göre MİT’İn bütçesi 1.1 milyar liraydı. MİT’in bütçesindeki artışın önemli bir kısmı sermaye giderleri (yatırımlar) kısmından kaynaklandığı görüldü. İçişleri Bakanlığı’na 4.5 milyar, Emniyet Genel Müdürlüğü’ne 20.2 milyar, Milli Savunma Bakanlığı’na da 26.1 milyar lira ödenek verilmesi öngörüldü. Ancak 2016 yılı bütçesi çıkmazsa bu kuruluşların bütçeleri geçici bütçe ile belli oranda artabilecek.