Suriye üçe mi bölünecek ? İşte o harita

Rusya ve Batılı güçler, Suriye’nin gelecekte bir federasyon olmasını tartışıyor. Federasyon planları BM Suriye Özel Temsilcisi’ne sunulurken, Moskova’nın Bosna Hersek benzeri bir model öngördüğü iddia edildi

Milliyet gazetesinin haberine göre Suriye iç savaşına çözüm bulmak adına Birleşmiş Milletler (BM) sponsorluğunda gerçekleşen barış görüşmelerine dahil olan dünya güçleri, Suriye’nin, ‘toprak bütünlüğünü koruyan ancak bölgesel yönetimlere geniş özerklik veren bir federasyon’ haline gelmesini tartışıyor.

Suriye’de iki hafta önce ilan edilen “çatışmasızlık” sürerken, bu ay Cenevre’de yürütülen barış görüşmelerine devam edilecek. Cenevre’de kalıcı bir barış modeli aranırken, ilk kez Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Suriye’nin gelecekte federasyon olabileceğini söylemişti. Ryabkov şubat ayının son günlerinde yaptığı açıklamada, “Suriye’nin gelecekteki düzeni hakkında yapılan görüşmelerin sonucunda; federasyon modelinin Suriye’nin birleşik, seküler, bağımsız ve egemen bir devlet olmasını sağlayacağı fikri ortaya çıkarsa, buna kim itiraz edebilir ki?” demişti.

PYD İSTEKLİ

Reuters ajansına konuşan BM Güvenlik Konseyi’nden bir diplomata göre, sadece Rusya değil, bazı büyük Batılı güçler de Suriye’de federal bir yapının olabileceği ihtimalini değerlendiriyor. Söz konusu fikirlerin BM Suriye Özel Temsilcisi Steffan de Mistura’ya sunulduğunu söyleyen diplomat, “Suriye’nin bölgesel bütünlüğünün korunmasında, yani tek bir ülke olmasına devam etmesinde ısrar edilirken; aynı zamanda oldukça gevşek bir merkez ve farklı bölgeler için güçlü bir otonomi sağlayacak farklı federasyon modelleri de gündemde” dedi. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad da eylül ayında verdiği bir röportajda, federasyonun üstünü çizmememiş, ancak bunun referandumla yapılabileceğini söylemişti.

PKK’nın kolu olarak nitelenen Suriyeli Kürtlerin PYD partisi ise, federasyon fikrine en sıcak bakan taraf. PYD Eş Başkanı Salih Müslim, Reuters’a “Adına ne dediğiniz önemli değil. Tekrar tekrar söyledik, biz adem-i merkeziyetçi bir Suriye istiyoruz. Buna yönetimler ya da federalizm deyin, hepsi mümkün” dedi.

İLHAM DAYTON'DAN

İtalyan gazetesi La Stampa ise “Moskova’nın sessiz bir şekilde Suriye’yi mezhep ve etnik kökene dayanan özerk bölgelere ayıracak bir federasyon modeli üzerinde çalıştığını” yazdı. La Stampa, Rusya’nın bu planı Balkanlardan ders alarak hazırladığını belirtti. Gazeteye göre, Moskova’nın planı, 1995’te Bosna krizinin çözümü için imzalanan Dayton Anlaşması’ndan ilham alıyor. Anlaşma ile Bosna, gevşek bir merkezi yönetim ile birlikte yönetim açısından Bosna-Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti olarak iki devletçiğe ayrılmıştı. La Stampa’ya göre, Suriyeli Kürtlerin giderek güçlenmesi, Moskova’nın bağımsız bir Kürdistan fikrini reddetmekle beraber, daha fazla özerklik sağlanması fikrini göz önüne almasını sağladı. Gazete, kısa bir süre önce PYD liderlerinin Rus gazetecilerle bir araya gelerek adem-i merkeziyetçi yapının gerekliğini anlattıklarını aktardı. Ateşkesin devreye girmesinden bir gün sonra PYD’den İlham Ahmed; Rusya, ABD ve muhalefetin arasında federal çözüm konusunda mutabakat olduğunu söyledi.

MERKEZ VE DOĞU SÜNNİLERİN KUZEY KÜRTLERİN SAHİL KESİMİ NUSAYRİLERİN

La Stampa, Rusya’nın planlarına yönelik bir harita yayınlarken, Suriye’nin üçe bölünmesinin gündemde olduğunu iddia etti. Buna göre, kuzey ve kuzeydoğu Kürtlerin, merkez ve doğu Sünnilerin özerk bölgesi olacak. Halep’ten Şam’a uzanan sahil kesimi ise Şii Nusayriler, Dürziler, Sünniler ve diğer azınlıkların yaşayacağı üçüncü özerk bölge olacak. Türkiye’nin kırmızı çizgi ilan ettiği Azez-Cerablus hattının ise Sünni bölgesine dahil edildiği iddia edildi. Böylece batıdaki Afrin, diğer Kürt kantonlarıyla birleşmezken tüm özerk bölgelerin Türkiye ile sınırı bulunacak.