Müzakerede kritik gün

Nükleer müzakerelerin sona ermesine bir gün kala dün Almanya ve Birleşmiş Milletlerin (BM) beş daimi üyesi ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa’nın oluşturduğu P5+1 grubu ile İran’ın dışişleri bakanları, Avusturya’nın başkenti Viyana’da yeniden bir araya geldi. 10 gündür süren görüşmelere AB yetkilileri de katıldı. Dünya güçleri, yaptırımların kaldırılması karşılığında İran’ın nükleer programını atom bombası elde edemeyecek seviyeye geriletmesini, İran ise nükleer programının tamamen barışçıl olduğunu savunurken yaptırımların kaldırılmasını istiyor. İngiliz Reuters ajansına dün konuşan ismini açıklamayan bir Batılı yetkili, “İranlılar, balistik füze yaptırımlarının kaldırılmasını istiyor. Nükleer mesele ile balistik füzeyi birlikte değerlendirecek neden olmadığını söylüyor. Ancak bizim tarafta bu yönde istek yok” dedi. İranlı bir yetkili ise İran’ın hakları konusunda ısrar ettiğini söylerken “BM yaptırımları kalkarken balistik füze yaptırımı dahil tüm yaptırımlar kaldırılmalı” dedi.

‘ÇOK ZOR SORUNLAR’

27 Temmuz’dan beri Viyana’da olan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, nükleer müzakerelerle ilgili nihai tarih olan 7 Temmuz’a kadar anlaşmaya varılamaması halinde masayı terk edeceklerini söyledi. Müzakerelerin yürütüldüğü Coburg Oteli’nin önünde basın toplantısı düzenleyen Kerry, samimi ilerleme kaydettiklerini ancak halen anlaşmaya ulaşma noktasında olmadıklarını belirterek “Anlaşmaya hiç bu kadar yakın olmadık. Ancak henüz ihtiyacımız olan noktada değiliz. Çok zor sorunlar var. Bu yüzden müzakereler her iki yöne de gidebilir. Birkaç gün içinde zor seçimler hızlıca yapılırsa bu hafta anlaşmaya ulaşabiliriz. Fakat bunlar halen yapılmadı.” dedi.  İran’ın nükleer bomba üretimine giden yolu engellemek istediklerini de belirten Kerry “Anlaşma sağlanamaması, mutlak uzlaşmazlık ve önemli konularda hareket etme isteksizliği halinde Başkan Obama’nın her zaman söylediği gibi masayı terk etmeye hazırlanacağız. Bunu hiç kimse istemez. Biz anlaşmaya ulaşmak istiyoruz” dedi. Gazetecilerin, İranlı yetkililerin “Tahran için 7 Temmuz’un nihai tarih olmadığını, müzakerelerin 9 Temmuz’a uzayabileceği” yönündeki açıklamalarını hatırlatması üzerine Kerry, “Tüm tarafların söyleyeceği tarih 7 Temmuz. Evet son gün 7 Temmuz” dedi.

ZARİF: ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, dün yaptığı açıklamada, bazı farklılıkların hala olduğunu ama çalışmalarının devam ettiğini söyledi. İsmini açıklamayan İranlı bir yetkili ise “Tahran’ın birkaç noktada taviz verdiğini ve iyi bir oranda esneklik gösterdiğini” söylerken “Fakat uzmanlar seviyesinde ya da bakan yardımcıları seviyesinde çözülemeyen zor konular var” dedi. İran Kara Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Ahmet Rıza Purdestan ise anlaşması sağlanması durumunda da ABD’nin Tahran için düşman ülke olarak kalacağını söyledi. Brookings Enstitüsü’nden Suzanne Maloney ise AFP ajansına yaptığı açıklamada “Bana kalırsa bu aşamada Bakan Kerry’nin anlaşma sağlanmadan gideceğini düşünmek zor olacak. Bitiş çizgisine yaklaşıldı. Bunun çökeceğini gerçek bir olasılık düşünemiyorum” dedi.