Korona virüsün kaynağı sanılan yarasa çorbasıyla ilgili gerçek ortaya çıktı

Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs bugüne kadar 100'den fazla kişinin ölümüne yol açtı. 4 bin 500 kişide de hastalık tespit edildi. Bu süreçte yayılan tek şey virüs değildi. Sosyal medyada komplo teorileri ve dezenformasyon da benzer bir hızda yayıldı.

Türkiye'de de WhatsApp ve Facebook başta olmak üzere çok sayıda sosyal medya platformunda Çin'de gerçek ölü sayısının 40 bin olduğu, virüsün Vuhan'da bir yılandan bulaştığı ve yılanın yaşadığı suda füze kalıntıları bulunduğu, virüsün Çin malı ürünlerle dünyaya yayıldığı gibi çok sayıda iddia ortaya atıldı.

BBC İzleme Servisi, bu bilgilerin nereden ve nasıl yayıldığını inceledi.

YARASA ÇORBASI İDDİALARINDA GERÇEK BAŞKA ÇIKTI
İlk andan itibaren insanlar koronavirüsün kökenine dair spekülasyonlara başladı.

Vuhan'da Çinlilerin yarasa yediğini gösterdiği öne sürülen videolar hızla yayıldı.

Bu kliplerden birinde Çinli bir kadının kameraya gülümseyerek yarasa yediği ve tadını tavuk etine benzettiği görülüyor.

Bu video sosyal medyada büyük tepkiye yol açtı, bazıları da virüsün Çinlilerin yeme alışkanlıkları nedeniyle yayıldığını savundu.

VİDEO ÇİN'DE KAYDEDİLMEDİ
Gerçekte videonun kaydedildiği yer Vuhan, hatta Çin bile değildi.

Video, popüler blog yazarı ve seyahat programcısı Vang Mengyun tarafından Batı Pasifik'teki Palau adasında 2016'da çekilmişti.

Salgının ortaya çıkmasının ardından video tekrar sosyal medyada paylaşılmaya başladı, fakat bu sefer yanlış bir şekilde salgına atfedildi.

Bunun üzerine Mengyun özür dileyerek "Sadece oradaki halkın günlük yaşamını göstermek istemiştim" dedi, yarasaların virüs taşıyabileceğini bilmediğini söyledi ve videoyu sildi.

YARASA ÇORBASI ÇİN'DE YAYGIN BİR YİYECEK DEĞİL
Koronavirüs salgınının Vuhan'daki balık pazarında yasadışı bir şekilde ticareti yapılan yaban hayvanlarından kaynaklandığı düşünülüyor. Yarasalar yeni bir araştırmada virüsün olası kaynaklarından biri olarak gösterilse de yarasa çorbası Çin'de yaygın bir yiyecek değil. Virüsün kaynağını bulmaya yönelik çalışmalar ise sürüyor.

VUHAN'DAKİ HEMŞİRE VİDEOSU
Hubei eyaletinde yaşananları ifşa eden bir doktor veya hemşire tarafından çekildiği iddia edilen çeşitli videolar da sosyal medya platformlarında milyonlarca kere izlendi ve haber siteleri de bunlara yer verdi.

Bu videoların en popüleri Koreli bir YouTube kullanıcı tarafından Korece ve İngilizce alt yazılarla yüklenmişti.

Şimdilerde silinmiş olan bu videonun İngilizce alt yazılarında videoyu çeken kadın Vuhan'daki bir hastanede hemşire olarak anlatılıyor.

Öte yandan videoyu çeken kadın kendisinin hemşire veya doktor olduğuna dair hiçbir ifade kullanmıyor. Bu yüzden işin bu kısmının, videoyu yükleyenlerin varsayımı olduğu anlaşılıyor. Adını vermeyen kadın, bilinmeyen bir mekanda üzerinde koruyucu kıyafetle görülüyor. Fakat bu kıyafetler Hubei eyaletinde giyilen koruyucu kıyafetlerle uyuşmuyor.

Sokağa çıkma yasağı nedeniyle bölgeden gelen videoları teyit etmek zor. Fakat videodaki kadın virüsle ilgili bir dizi temelsiz söz söylüyor. Bu da onun bir hemşire veya doktor olma ihtimalini son derece azaltıyor. Şahıs Çin'de 90 bin kişiye virüs bulaştığını söylerken bu sayı 28 Ocak'ta yalnızca 4 bin 500'dü.

BİR HASTADAN 14 KİŞİYE BULAŞMA İHTİMALİ
Ayrıca virüsün ikinci bir mutasyon geçirerek bir hastadan 14 kişiye bulaşabilir hale geldiğini iddia ediyor.

Dünya Sağlık Örgütü'nün ön tahminlerine göre ise bu oran 1,4 ile 2,5 arasında bir yerde.

BBC'ye konuşan ChineFile dergisinin görsel editörü, Vuhanlı Muyi Şiao, "Tıbbi bir geçmişi varmış gibi konuşmuyor" diyor.

Videonun çekildiği yer bilinmiyor olsa da kadının salgınla ilgili kendi görüşlerini paylaşan bir Hubeili olduğu tahmin ediliyor. Avustralya'da bulunan Çinli siyasi aktivist ve sanatçı Badiucao ise "Gerçeği söylüyor da olabilir çünkü gerçeği kimse bilmiyor" diyor ve ekliyor: Şeffaflığın sıfır olması insanların paniklemesine yol açıyor.

BBC Türkçe