Doğu Kudüs'te yeniden tansiyon yükseliyor

Bazı Filistinliler, yürüyüşü "provokasyon" olarak değerlendirdi ve Gazze ile Batı Şeria'da "Öfke Günü" ilan edilmesi çağrısı yaptı. Hamas da yürüyüşün yapılması halinde gerilimin yeniden artabileceği uyarısında bulundu.

Filistin Başbakanı Muhammed Şitayyeh de, sosyal medya hesabından "Yarın işgalci güçler, işgal altındaki Kudüs'teki radikal İsrailli yerleşimcilerin Bayrak Yürüyüşü'ne izin verirse tehlikeli sonuçları olabileceği konusunda uyarıda bulunuyoruz" ifadelerini paylaştı.

İsrail'de bazı gruplar, İsrail'in Doğu Kudüs'ü işgal ettiği, 1967'deki Altı Gün Savaşı'nın yıl dönümünü İbrani takvimine göre "Kudüs Günü" olarak kutluyor. Bugün yapılacak bayrak yürüyüşü de, aslında İbrani takvimine göre 9-10 Mayıs'a denk gelen tarihte planlanmıştı.

Ancak Doğu Kudüs'te süren gerilimin devamında gelmesi ve Ramazan ayının son günlerine denk gelmesi sebebiyle, Filistinli gruplar, Mescid-i Aksa çevresinde barikatlar oluşturarak yürüyüşü engellemeye çalışmış; İsrail polisi de müdahale etmişti.

Olaylar, Gazze Şeridi'nde yönetimi elinde tutan Hamas'ın da devreye girmesi ve İsrail'in 11 gün boyunca Gazze'yi yoğun bombardıman altında tutmasıyla sonuçlandı. Mısır'ın devreye girmesiyle ateşkes imzalanana kadar 300'e yakın kişi saldırılarda hayatını kaybetti.

İsrail'deki aşırı sağcı gruplar, yürüyüşün ertelenmesi sebebiyle kendi hükümetlerini de suçladı ve ateşkesin ardından yürüyüşü 15 Haziran'da, yerel saatle 18.30'da (TSİ 17.30) yapacaklarını duyurdu.

İsrail'de yıllar süren Binyamin Netanyahu yönetimi de bu arada sona erdi. Pazar günü, Naftali Bennett ülkenin yeni başbakanı olarak hükümeti kurdu ve güvenoyu aldı. Bugün yapılacak yürüyüşe onayı da yeni hükümetin İç Güvenlik Bakanı verdi. Yürüyüşe onay verilmemesi ya da rotasının değiştirilmesi, 8 siyasi partiden oluşan yeni hükümetin bazı gruplardan sert eleştiriler almasının önünü açabilirdi.

Yürüyüşe katılmayı planlayan gruplar, rotanın Eski Şehir'deki kutsal mekanlar olduğunu duyursa da henüz resmen izin verilen rota açıklanmadı. İsrail basını ise Eski Şehir'deki Şam Kapısı'na kadar yürüyüşe izin verileceğini ancak Müslüman Mahallesi'ne geçişlerine izin verilmeyeceğini yazdı.

Yürüyüşten yarım saat önce Gazze'de eylemler planlanıyor. Eski Şehir'de de Filistinliler aşırı sağcı Yahudilerin Şam Kapısı'ndan muhtemel geçişine engel olmak için Müslüman Mahallesi'nde toplanacak.

İsrail basını, güvenlik güçlerinin de Eski Şehir'de gerilimin artmaması için güvenlik önlemleri aldığını yazdı. ABD dahil bazı ülke büyükelçilikleri, çalışanları ve ailelerinin Salı günü Eski Şehir'e gidişini yasakladı.

Doğu Kudüs, 1967'deki Altı Gün Savaşı olarak da bilinen Arap-İsrail savaşından bu yana İsrail devletinin işgali altında bulunuyor. İsrail, 1980 yılında da şehrin tamamını başkenti ilan ettiğini duyurdu.

Filistinliler de Doğu Kudüs'ü ileride kurulacak Filistin devletinin başkenti olarak görüyor. Oslo anlaşmalarında Kudüs'ün statüsü barış görüşmelerinin ileri aşamalarına bırakılmıştı. Üç semavi dinin de Kudüs'te kutsal mekanlarının bulunması, kentin tarih boyunca uluslararası öneme sahip olmasına yol açtı.

BBC Türkçe