Avrupa'dan Türkiye için kritik oylama

Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu’nun Strazburg’da yapılan önceki günkü oturumunda ele alınan Türkiye-AB ilişkileri başlıklı karar tasarısı, bugün yapılacak oturumda oylanacak. Kabul edilmesine kesin gözüyle bakılan belgede Türkiye ile müzakerelerin geçici olarak dondurulması talep ediliyor. Türkiye; Avrupa Parlamentosu’nda yapılacak oylamada müzakerelerin durdurulması yönünde tavsiye kararı alınması durumunda bunun hukuki bağlayıcılığı olmayacağı görüşünü dile getirdi.

AB Bakanlığı tarafından hazırlanan bilgi notunda, şu ifadeler yer aldı:

“Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği (AB) kurumları içerisinde demokratik bir yapıya sahip olan, farklı siyasi grupların temsil edildiği bir platformdur. Parlamentoda ele alınan kararlar hakkında siyasi gruplar doğal olarak farklı görüşleri dile getirmektedirler. Bu çerçevede, Türkiye-AB ilişkileri başlıklı karar tasarısının ele alındığı dünkü (önceki günkü) oturumda Parlamento’da yer alan siyasi grupların bir kısmı, ülkemizde son dönemde yaşanan gelişmeler ışığında müzakerelerin geçici olarak durdurulmasına ilişkin görüş beyan etmiş, bir kısmı ise Türkiye-AB ilişkilerinin ortak kazanımlarına dikkat çekmiştir. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, yaptığı konuşmada darbe girişiminin ve ülkemizdeki terör saldırılarının sorumlularından hesap sormak üzere atılan adımları, meşru bir hak olarak nitelemiştir. Mogherini’nin Türkiye-AB müzakerelerinin geçici olarak durdurulmasının her iki taraf açısından da olumlu sonuçlar doğurmayacağının altını çizmesi, ülkemizin anayasal reform sürecinde AB’nin desteğine ve diyalog kanallarının açık tutularak işbirliği alanlarına vurgu yapması ve üyelik sürecinin sona ermesiyle iki tarafın da kendilerini bir kaybet-kaybet senaryosu içinde bulabileceği yönündeki uyarısı önemlidir.

AP’de oylamaya sunulacak ve tüm grupların destek vermesi nedeniyle kabul edilmesine kesin gözüyle bakılan belgede verilen mesajlar şunlar:

MÜZAKERELERİ DONDURUN: Darbe girişimi sonrasında olağanüstü hal (OHAL) kapsamında devreye sokulan önlemler güçlü şekilde kınanıyor. Türkiye’yi AB’ye sıkı şekilde bağlı tutma taahhüdünü sürdürdüğünü belirten AP, bununla birlikte AB Komisyonu ve üye ülkelere sürmekte olan müzakerelerin geçici olarak dondurulmasını başlatması çağrısı yapıyor.

OHAL ŞARTI: AP, OHAL kapsamındaki önlemlerin devreden çıkması durumunda kendipozisyonunu gözden geçirme taahhüdünde bulunuyor.

İDAM CEZASI UYARISI: Ankara’nın idam cezasını devreye sokmasının katılım sürecinin resmen askıya alınmasına neden olacağı belirtiliyor.

VİZE : Vize muafiyeti için şart olan bazıları özel öneme sahip 72 kriterden 7’sinin karşılanmadığı kaydediliyor.

GÜMRÜK BİRLİĞİ: Gümrük Birliği’nin güncellenmesinin Türkiye için önemli olduğu not edilirken bu doğrultudaki çalışmaların askıya alınmasının ülke için ciddi ekonomik sonuçlar doğuracağının altı çiziliyor.

MALİ YARDIM: AB Komisyonu’na, Türkiye’ye katılım öncesi fonlardan 2017’de aktarılması öngörülen kaynağa ilişkin rapora son gelişmeleri yansıtma ve sivil topluma maddi desteğin artırılma olasılığını inceleme çağrısı yapılıyor.

ADLİ DESTEK ÇAĞRISI: AB Komisyonu, Avrupa Konseyi ve Venedik Komisyonu Türkyetkililere ek adli destek sunma konusunda teşvik ediliyor.

SİYASİ İRADE ELEŞTİRİSİ: Türkiye’nin AB’nin önemli bir ortağı olduğu onaylanmakla birlikte işbirliği isteğinin iki taraflı olması gerektiği belirtiliyor.
Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, onay süreci sonrasında belgeyi AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, AB Konseyi ve üye ülkelerin yanı sıra Türk hükümetine ve TBMM’ye de gönderecek.

Karar yetkisi Konsey’de

AB üyesi olmak isteyen bir devletin yaptığı üyelik başvurusunun kabul edilmesi ve üyelik müzakerelerinin başlaması, AB Konseyi’nin oybirliğiyle alacağı karar neticesinde olmaktadır. AB’ye üyelik müzakerelerinin geçici olarak durdurulması kararı da ancak AB Konseyi tarafından alınabilmektedir.

Türkiye ile müzakerelerin durdurulmasında Avrupa Parlamentosu’nun hukuken bir işlevi bulunmamaktadır. Bir başka ifadeyle Avrupa Parlamentosu’nda gerçekleştirilen görüşmeler sonrasında yapılacak oylama neticesinde müzakerelerin durdurulması tavsiyesi çıksa bile bunun hukuki bir bağlayıcılığı olmayacaktır.”