ABD: "İrana saygı duyuyoruz"

ABD Dışişleri Bakanı Kerry, Savunma Bakanı Ashton Carter, Hazine Bakanı Jack Lew, Enerji Bakanı Ernest Moniz ve ABD Genelkurmay Başkanı Martin Dempsey, Silahlı Hizmetler Komitesi'nde, İran ile varılan nükleer anlaşmaya ilişkin Kongre üyelerinin sorularını yanıtladı.

Senato Dış İlişkiler Komitesi'nde bir hafta önce senatörlerin 5+1 ülkeleri ile Tahran yönetimi arasında varılan anlaşmaya ilişkin eleştirilerine yanıt vermeye çalışan Kerry ve beraberindeki bakanlar, bugün de Kongre'nin diğer kanadındaki üyelerin eleştirileriyle karşılaştı.

Silahlı Hizmetler Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Parti'den John McCain, Tahran yönetiminin anlaşmanın maddelerini ihlal edebileceğini söyledi.

"İran, imzaladığı her anlaşmada hile yaptı" diyen McCain, geçmişine bakıldığında Tahran'ın güven kazanıp kazanmadığının sorgulanmasını istedi.

Anlaşmanın, İran yönetimi için ekonomik bir kazanç haline dönüşeceğine dikkati çeken McCain, bu anlaşmanın İran'ın yolunu açacağını ifade etti. McCain, "İran, bu ekonomik imkanla nükleer çalışmalarına hız katacaktır" değerlendirmesinde bulundu.

Anlaşmanın onaylanmasıyla İran'ın nükleer silah elde etmesinin tam olarak önüne geçilemeyeceğini, aynı zamanda bu ülkenin ekonomik feraha kavuşacağını anlatan McCain, bunun uzun vadede ABD için daha büyük tehlikeye dönüşeceğini savundu.

McCain, "Bu anlaşmaya onaylanırsa İran'a milyar dolarla para akışı olacak. Bu da İran'ın nükleer çalışmalarını hızlandırmak amacıyla çılgınca alışveriş yapabilmesi için ekonomik bir imkana sebep olacaktır. İran, savaş uçakları, helikopterler ve savaş gemileri alacak. 8 yılda da balistik gücü yüksek daha gelişmiş silahları alma imkanları olacak" dedi.

Kongre'de nükleer anlaşmanın eylül başında oylanması beklenirken, henüz milletvekillerinin İran ve Uluslararası Atom Enerji Ajansı arasında imzalanan anlaşmanın detaylarını görmediğini söyleyen McCain, "Bu gerçekten şaşırılacak şey. İran'ın geçmişte hile yaptığı çok açık" diye konuştu.

İRAN MOLLALARININ BİLDİĞİ KONUYU, NEDEN AMERİKA HALKI BİLMİYOR

Cumhuriyetçi Parti'den Tom Cotton ise İran ve Uluslararası Atom Enerji Ajansı arasında imzalanan iki farklı anlaşmanın detaylarının halka açıklanmadığını dile getirdi.

Bu konuda ABD yönetiminin halka açıklama yapmasını isteyen Cotton, "İran mollalarının bildiği bir konuyu, neden Amerikan halkı bilmiyor?" diye sordu.

NEDEN, MASA ALTI BİR ANLAŞMAYI SAKLAMAK DEĞİL

Kerry ise Avusturya'nın başkenti Viyana'da 14 Temmuz'da varılan anlaşmayı savundu.

İran ve Uluslararası Atom Enerji Ajansı arasında imzalanan anlaşmanın detaylarını halka açıklamayacağını dile getiren Kerry, bunun gizli kalmasının nedeninin "masa altı bir anlaşmayı saklamak olmadığını" söyledi. Kerry, "Çünkü İran ve Uluslararası Atom Enerji Ajansına saygı duyuyoruz" ifadesini kullandı.

ABD veya diğer ülkelerin bu metinleri halkla paylaşılmasına yetki verilmediğini, bunun anlaşmayı yapan ajans ve İran arasında gizli bir metin olduğunu vurgulayan Kerry, ancak Kongre üyelerinin gizli bir oturumda daha fazla bilgi sahibi olabileceğini kaydetti.

AMERİKA TÜM HIZLA YOLUNA DEVAM ETMEKTEDİR

Dempsey de Başkan Barack Obama'ya, İran yönetimine karşı askeri müdahale ihtimalleri konusunda fikir vermeyi sürdüreceğini belirterek, "Sonuç olarak İran'ın davranışları, anlaşmanın etkili ve devam edilebilir bir anlaşma olduğunu sergileyecek" görüşünü bildirdi.

İran ile yapılan anlaşmanın, sadece bu ülkeyi nükleer silahlardan uzak tutmaya yönelik olduğunu vurgulayan Dempsey, "Anlaşma, Savunma Bakanlığımıza karşı herhangi sınırlama getirmemektedir. Bölgedeki savunma taktiklerimiz konusundaki uygulamalarımız devam edecek. ABD'ye, bölgede partner ve müttefiklerimizle devam eden yoğun güvenlik operasyonlarımıza ya da muhtemel yeni operasyonlarımıza karşı herhangi bir sınırlama getirmemektedir" dedi.

Gelecek hafta Körfez ülkeleri liderleriyle İran anlaşması üzerine bazı görüşmelerde bulunacak olan Savunma Bakanı Ashley Carter, anlaşmanın Washington için yavaşlatıcı bir unsur olmadığına dikkati çekerek, "Amerika tüm hızla yoluna devam etmektedir" diye konuştu.

ABD'nin, Orta Doğu'da İsrail'in ve kendi güvenliğinin sağlanması için elinden geleni yaptığını anlatan Carter, "İran'ın sırtından askeri baskıyı eksik etmeyeceğiz. Tüm hızımızla müttefik ve dostlarımızla birlikte ileriye doğru yol almaya devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.

TÖNETİM İLE KONGRE ARASINDA TARTIŞMA

İran ile 5+1 ülkeleri arasında varılan nihai nükleer anlaşma, ABD'de yönetim ile Kongre arasında büyük tartışmalara neden oluyor. Kongre'nin anlaşmayı gözden geçirmesi için 60 günlük süresi geçen hafta pazartesi günü başladı.

Başkan Obama, Kongre'den anlaşmayı reddeden bir tasarı geçerse bunu veto edeceğini belirtmişti. Obama'nın vetosunu aşmak isteyen Kongre üyelerinin, Senato ve Temsilciler Meclisi'nde üçte iki çoğunluğu sağlaması gerekiyor.

Obama'nın, vetosunu korumak için 100 sandalyeli Senato'da 34 senatörü, 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nde de 146 üyeyi ikna etmesi yeterli olacak. Senato'da 44 sandalyeye sahip Demokratların Temsilciler Meclisi'nde 188 üyesi bulunuyor. Ancak Temsilciler Meclisi ve Senato'da çoğunluğu elinde bulunduran Cumhuriyetçilerin yanı sıra bazı Demokratlar da nükleer anlaşmaya şüpheli yaklaşıyor.

Kongre'de nükleer anlaşmanın eylül başında oylanması bekleniyor.