‘AB, vize muafiyetine el freni koyacak’

AB yetkililerine göre, başta Fransa, Almanya ve Hollanda olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri, Türkiye ile yapılacak vize muafiyeti anlaşmasına koruyucu maddeler konmasını istiyor. Bunların arasında vize serbestisinin askıya alınması da var.

Ankara ve Avrupa Birliği (AB) arasında varılan anlaşma kapsamında, Türkiye’ye Schengen Bölgesi için verilecek vize muafiyeti haziran ayına çekilirken, bazı Avrupa ülkelerinden geri adım geldiği belirtiliyor. Avrupa basınında çıkan haberlere göre, başta Almanya ve Fransa, Türkiye’ye sunulacak metne bazı ilave şartlar ve koruyucu maddeler eklenmesini istiyor.

İngiliz Financial Times gazetesi; göç krizi nedeniyle eleştirilerin hedefi olmaktan çekinen Fransa, Almanya ve bazı diğer AB üyelerinin, Türkiye’ye sunulan vaatleri siyaseten daha hazmedilebilir hale getirmek için uğraşmaya başladığını aktardı. Gazetenin AB yetkililerine dayandırdığı haberine göre, Türkiye’ye sunulacak metne koruyucu maddeler ve ilave şartlar eklenmesi gündemde. Üst düzey AB yetkililerinin verdiği bilgiye göre, vize muafiyeti anlaşmasına ‘el freni’ niteliğinde bir maddenin eklenmesi değerlendiriliyor. Bu maddenin, AB’ye, vize muafiyetini belirli şartlar altında askıya alma yetkisi vereceği aktarılıyor. Yetkililere göre, tartışılan diğer fikirler ise; vize serbestisinin sadece yöneticilere ve öğrencilere verilmesi ya da Türkiye’ye özel kontrollerin çok sıkı olduğu bir vize serbestisi modelinin uygulanması. Bu özel model ile Türk vatandaşlarına, ABD tarzı sıkı kontrollerin bir benzerinin uygulanması planlanıyor. ABD, vizeye başvuran kişileri sıkı güvenlik soruşturmalarından geçirirken, uygun görülen kişilere 10 yıl gibi uzun süreli vize veriyor.

Hollanda gazetesi Volkskrant’a göre ise Almanya, Fransa ve Hollanda; Avrupa Komisyonu’ndan, Türkiye ve Ukrayna’ya vize muafiyeti verilirken bazı ek koruma maddelerinin anlaşmaya eklemesini talep etti. Haberde, Türkiye ve Ukrayna’dan çok fazla ziyaretçi gelmesi durumunda, bu ülkelere vize muafiyetini geçici olarak askıya almak için yetki istendiği aktarıldı.

Komisyon, önceki gün Ukrayna’nın vize muafiyeti için gereken tüm kriterleri karşıladığını belirterek bu ülkeye vizenin kaldırılması yönünde tavsiye kararı vermişti. Komisyon’un Türkiye’ye yönelik tavsiye kararı ise 4 Mayıs’ta açıklanacak. Karar daha sonra Avrupa Parlamentosu’nda oylanacak.
AB-Türkiye arasında 18 Mart’ta varılan mülteci anlaşmasının maddelerinden biri, Türkiye’ye verilecek vize muafiyetinin haziran ayına çekilmesiydi. 2013’te AB ile varılan anlaşma kapsamında da, Türkiye’nin haziran ayında Geri Kabul Anlaşması’nı yürürlüğe sokması bekleniyor. Ancak Ankara, vize sözünün tutulmaması durumunda, AB’ye yasadışı yollarla giden tüm kişilerin geri alınmasını öngören Geri Kabul Anlaşması’nın rafa kaldırılacağı uyarısında bulunuyor.

‘AB’ye nasıl güveniriz?’

Türkiye’nin vize için gereken 72 kriteri tamamlaması gerekiyor. EU Observer sitesine konuşan bir AB yetkilisi ise, “72 kriter yeterli değil, 28 üyenin siyasi konsensusa da varması gerekiyor” dedi. Türkiye’nin AB Büyükelçisi Selim Yenel ise, Financial Times’a yaptığı açıklamada, vize muafiyeti vaadinin sulandırılması çabalarını “Hiçbir şekilde kabul edilemez” diye nitelerken, “Oyunun kurallarını değiştiremezler, değiştirmemeliler... Aksi takdirde AB’ye bir daha nasıl güvenebiliriz?” ifadesinde bulundu.