İnsanları evlerinden ettiler !
Brezilya'nın Rio kentinde düzenlenen Olimpiyat Oyunları yoksulları vuruyor. Organizasyon şehirde yapılması planlanan kentsel dönüşüme bahane olarak kullanılıyor.
Temelleri MÖ. 8. yüzyılda Olimpiya’da gerçekleştirilen antik oyunlara dayan Olimpiyat Oyunları, bu sene Brezilya’nın Rio kentinde gerçekleştiriliyor. Ancak ülkede yaşananlar sporun iktidarlar tarafından kullanım alanlarının ne kadar genişletildiğine acı bir örnek olarak karşımızda duruyor.
Olimpiyat Oyunları… Spor severlerin heyecanla beklediği, 400’den fazla kategoriye sahip dünyanın en büyük spor organizasyonu… Her dört yılda bir farklı bir şehirde gerçekleştirilen organizasyonun bu seferki ev sahibi Rio… Brezilya’nın en büyük ikinci şehrinde gerçekleştirilen Olimpiyat Oyunları, spor etkinliklerinden çok tartışmalar ile ön planda…
Brezilya halkının yoksulluk ve yolsuzluk protestoları altında gerçekleştirilen Olimpiyat Oyunları’nın rant kapısı olarak da kullanıldığı ortaya çıktı. İnsanların “Organizasyona ayrılacak para yoksullukla mücadele için kullanılmalıydı” şeklindeki talebinin hiçe sayıldığı, Rio kentinde yaşanan mahalle boşaltmaları sayesinde bir kez daha gözler önüne serildi.
BÜYÜK RANT
Rio’da yoksulların yaşadığı mahalleler, Olimpiyat Oyunları bahane edilerek bir bir boşaltılıyor. Evler yıkılıyor, mahalle sakinleri şehrin dışına taşınmaya zorlanıyor. Halk, bu durumun 2016 Rio Olimpiyat Oyunları sonrasında gerçekleştirilecek kentsel dönüşüm projesinin habercisi olduğunu savunuyor.
Oyunların Rio’ya verilmesinden hemen sonra mahallerinden göç etmek zorunda bırakılan insanlar, işlerini bırakmak zorunda kalıyorlar. Mahallerinden iyi kötü evlerine ekmek götürenler, artık şehirden uzak, Türkiye’deki TOKİ benzeri binalarda yaşamaya zorlanıyorlar. Los Angeles Times’ın Brezilya muhabiri Vincent Bevins’e konuşan insanlar, belediye ve müteahhitlerin nasıl bir kirli oyunun içinde olduklarını gösteriyor.
20 BİN İNSANLARIN EVLERİNDEN OLDU
Iranis Cadete da Silva… Evinden zorla çıkarılmadan önce lokantacılık yaparak geçimini kazanıyordu. “Bizi neden dışarı atma gereksinimi duyduklarını biliyoruz. Burası için başka planları var; artık buralarda yoksulları istemiyorlar” diyerek durumu özetliyor. Başka planlar ise ülkedeki muhalif gruplar tarafından “Son zamanlarda Olimpiyatların gerçekleştirildiği her yerde kârlı emlak projeleri söz konusu…” şeklide ifade ediliyor.
Oyunlarda yarışmak için şehre gelen sporcuların kalması için inşa edilen Olimpiyat Köyü’nün, organizasyonun ardından lüks konutlara dönüştürüleceği konuşuluyor. Burada yaşanan insanların yok paraya evlerini satın alan firmalar, binaları satmak için oyunların bitmesini bekliyorlar. Bütün takımların şikayetçi olduğu binaların tam olarak tamamlanması da aslında amacın sporcuların kalması için değil, Olimpiyat Oyunları’nın sonrası olduğunu gösteriyor.
İKİ ŞİRKET DE TARTIŞMALI
Yetkililer, Rio’da Olimpiyat Köyü inşa etme sorumluluğunu milyarder Carlos Carvalho’nun kontrol ettiği bir şirkete ve yine bir mühendislik ve inşaat şirketi olan Odebrecht’e verdi. Üstelik bu iki şirket Rio Belediye Başkanı Eduardo Paes’in seçim kampanyalarına cömertçe katkılarda bulunmuş olan şirketler… Carvalho’nun Barra çevresindeki bölgede geniş çaplı rant hesapları söz konusu… Odebrecht ise son zamanlarda Brezilya’yı kökten sarsan yolsuzluk skandalına derinden bulaşmış bir şirket…
Reuters, kamuoyuna “Kamu – özel sektör ortaklığının iki temel hedefi vardır. Arazinin değerini en yüksek düzeye çıkarmak ve yükümlülük maliyetlerini en aza indirmek” iddiasını doğrulayan belgeleri sunuyor. Zaten Carlos Carvalho da amacının ne olduğunu pek gizlemiyor:
“Ben asiller için konutlar inşa etmek istiyorum. Yoksullar için değil…”
OLAN YOKSUL HALKA OLUYOR
Bu bilgiler, Belediye Başkanı ve inşaat şirketlerinin arasındaki kirli ilişkiyi ortaya seriyor. Bu duruma itiraz eden Brezilya halkının haklı talepleri ise görmezden geliniyor. Geniş yetki ile donatılan güvenlik güçleri, başını kaldırana zor kullanıyor. Kimi neden gösterilmeden tutuklanıyor, kimi dövülüyor, kimi öldürülüyor. Gelir dağılımı daha adil olan bir ülkede yaşama talebinde bulunan Brezilyalılar, Olimpiyat Oyunları’nın güvenliği de bahane edilerek susturuluyor.
Bütün bu süreç de akıllara Türkiye’deki kentsel dönüşüm projelerini getiriyor. Zorla boşaltılan mahalleler, yok paraya satın alınan evler, şehir dışında yaşamaya zorlanan aileler, işlerini devam ettiremeyen insanlar, kültürü yok olan mahalleler… Ve bu duruma karşı gelenlere yapılan müdahaleler…
Kısaca sosyal adaletin olmadığı ülkelerde zenginler, dünyanın her yerinde olduğu gibi Brezilya’da da iktidar ile kirli ilişkiler kurarak paralarına para katıyor. Bu arada olan her zaman yoksul halka oluyor.