Çikolata Kisti Hastalığı kısırlığa neden oluyor

Kadın Hastalıkları - Doğum ve aynı zamanda Üreme Tıbbı Uzmanı olan Prof. Dr. Önder Koç Kadın kısırlığında %40-45 lere varan oranda önemli bir neden olarak Endometriozis yada halk arasında bilinen adıyla Çikolata kisti hastalığının rol oynadığını bildirdi.

Çikolata kisti yumurtalık dokusunda endometriozis hastalığı sonucunda oluşan bir kist türüdür. Endometriozis, endometrium adını verdiğimiz rahim içi astar dokusunun rahmin dışında yerleşerek sıklıkla adet ve ilişkide ağrıya yol açtığı bir bozukluktur. Endometriozis, sıklıkla yumurtalıkları, fallop tüplerini ve kasık bölgesindeki organları tutar. Nadir olarak kasık bölgesi dışına yayılabilir.

Çikolata kisti hastalığı olarak bilinen Endometriozis hastalığında etrafa yayılan doku tıpkı adet görülmesini sağlayan rahim içi astar dokusu gibi davranır ve her adet döneminde kanamaya sebep olur. Kasık boşluğunda oluşan bu kanamaların dışarı atılabileceği bir yol yoktur. Bu doku etrafında aşırı yapışıklıklıklar , sertleşmiş halde iyileşen doku ve bant şekli oluşumlar meydana gelir. Çikolata kisti dokusu kasık bölgesindeki organların birbirine yapışmasına sebep olur.

Endometriozis şiddetli kasık ağrısının önemli bir sebebidir. Bu ağrı özellikle adet döneminde şiddetlenir. Kadın kısırlığına yol açabilir. Patlayan bir volkanın lavlarının çevresine verdiği hasar gibi etraf dokulara hasar verir. Son yıllarda gerek medikal gerekse de cerrahi alanda tedaviler geliştirilmiştir.

Çikolata Kisti Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Çikolata kisti'nin esas belirtisi kasık ağrısıdır. Bu ağrı sıklıkla adet döngüsüne eşlik eder. Bu ağrı normalde duyulan adet ağrısından çok daha şiddetlidir. Çikolata kisti hastalığının sık görülen diğer belirtileri ise ilişkide ağrı, dışkılama ve idrar yaparken ağrı, aşırı miktarda ve adetler arası kanamalar , kısırlık, adet döneminde halsizlik,şişkinlik, ishal ve kabızlık olarak sayılabilir.

Ağrının şiddeti hastalığın yaygınlığını belirlemede kesin bir belirteç değildir. Şiddetli bir ağrı ile hafif Endometriozis görülebildiği gibi, hafif bir ağrı ile çok şiddetli bir endometrisis tablosu karşımıza çıkabilir.
Endometriozis ağrıları sıklıkla diğer kasık ağrısı yaratan kasık enfeksiyonu ve yumurtalık kistleri ile karıştırılabilir. Huzursuz Barsak Sendromu adı verilen ve ishal , kabızlık ve karın krampları yapan durumla sıklıkla karışır. Bu sendrom eğer endometriozis ile birliktelik gösterirse tanıda zorluk yaşanabilir.

Çikolata Kisti Hastalığı Risk Grubundaki Hastalar Kimlerdir?

Çikolata kisti hastalığı risk faktörleri arasında doğum yapmamış olmak, erken yaşta başlayan adet , geç yaşta menapoz, 27 günden az süren kısa adet döngüleri, 7 günden uzun süren ağır adetler, yüksek seviyedeki vücut östrojen seviyesi yada vücudun östrojene maruz kalması, düşük vücut kitle indeksi, anne-teyze yada kızkardeşlerde endometrioz varlığı, adet akışını etkileyen tıbbi bir bozukluk ve üreme sistemi anatomik anormallikleri olabilir.

Endometriozis sıklıkla adet başlangıcından yıllar sonra gelişir. Endometriozis şikayet ve bulguları gebelikle birlikle azalır ve eğer östrojen tedavisi almıyorsa menapozla biter

Endometriozis Kadın Kısırlığına Nasıl Yol Açar?

Endometriozis in temel komplikasyonu kısırlıktır. Çikolata kisti hastalığını taşıyan kadınların ortalama %30-50 sinde gebe kalmada zorluk yaşanır. Gebeliğin oluşması için yumurtalıktan atılan yumurtanın komşu fallop tüplerinden transfer olurken sperm hücresi ile karşılaşıp döllenmesi gerekir. Döllenmiş yumurta döllenme işlemi ardından rahim duvarına yerleşir ve büyümeye başlar. Endometriozis tüpleri tıkayarak sperm ve yumurtanın buluşmasına engel olur. Bu hastalık direkt olumsuz etkisinin dışında sperm ve yumurtaya zarar vererek indirekt yollarla da üremeyi olumsuz etkiler. Endometriozis in hafif ve orta formlarında gebelik görülebilir ve doğuma kadar gidebilir. Bununla birlikte üreme sağlığını olumsuz etkileyen bu durumda önerilen gebeliğin çok geciktirilmemesidir çünkü hastalık ağırlaşabilir, hasta durumu kötüleşebilir.

Endometriozis Yumurtalık Kanserine Yol Açar Mı?

Yumurtalık kanseri, endometriozis görülen hastalarda normalde görüldüğünden daha sık görülür. Fakat hayat boyu yumurtalık kanseri görülme riski düşüktür. İlerleyen yaşam sürecinde endometriozis ilişkili adenokarsinom adı verilen yumurtalık tümörünün görülme riski artar.

Çikolata Kisti Tedavisinde Ne Yapılabilir?

Çikolata kisti hastalığı için kesin bir tedavi yoktur. Buna karşın tıbbi yada cerrahi tedavi ile ağrı ve endometriozis şikayetleri baskılanabilir.

Çikolata Kisti Tedavisi işleminde öncelik hormon türevi ve ağrı kesici ilaçlardır. Uygun olduğunda hastalara laparoskopik cerrahi önerilebilir. Kişiye bireyselleştirilmiş tedavi uygulanır. Tedavi hastanın gebelik istemi olup olmadığına göre planlanır. İlaç tedavi endometrial implantların büyümesinin yavaşlatılması stratejisini taşır. Tedavi bırakıldığında şikayetler geri dönebilir. Tedavinin menopoza kadar devam ettirilmesi gerektiği bilinmelidir.

Çikolata Kisti Hastalığının Cerrahi Tedavisi Nedir?

Çikolata kisti hastalığının tedavisinde altın standard laparoskopidir. Çikolata kisti hastalığınız mevcut ve gebe kalmak isteniyorsa rahim ve yumurtalığı bırakarak çikolata kisti dokusunun karın içinde ve yumurtalıkta temizlenmesi gebelik olasılığını artırır. Cerrahi endometriozis nedenli ağrılara da çözüm olabilir. Laparoskopi karın içine gönderilen küçük düz çubuk şeklinde ekipmanlar ile gerçekleştirilir. Ameliyatta kullanılan Yüksek çözünürlüklü kameralar sağlıklı dokunun daha iyi korunmasını sağlar. Hasta doku laparoskopi torbaları içinde karın dışına alınır. Eğer cerrahi yeterli olmuyorsa gebelik için doktorunuz tüp bebek yöntemi önerebilir.

Endometriozis Tedavisinde Merkez Seçimi

Çikolata kisti hastalığı yapısı itibariyle üremeyi etkileyen ve hayat kalitesini bozan ilerleyici bir hastalıktır. Hastalığın kasık bölgesinde yer alan barsak, üreter ve mesane gibi diğer organlara yayılma ihtimali vardır. Bu nedenle hastalığın yayılma evresinin değerlendirilmesinde ve cerrahisinde endometriozis konusunda uzmanlaşmış kadın doğum uzmanının liderliğini yaptığı, kolorektal cerrah ve üroloji uzmanınında yer aldığı endometrioz ekibi olumlu sonuç alınmasına katkı sağlar.  Yumurtalık dokusunun laparoskopik cerrahide korunması için uygulayıcının laparoskopideki deneyimi büyük önem taşır. Hastalığın ilerleyici ve tekrarlayıcı niteliği nedeniyle bu konuda deneyimli ekiplerle uzun süreli takipler  bu hastalığın kontrol altına alınmasında önem taşır. Hasta menapoza kadar sürecek kronik bir hastalığı olduğunun bilincinde olup tedavisini kesintiye uğratmadan devam etmelidir. Tedavide başarı doğru yol haritasının çizimine ve tedaviye uyuma bağlıdır.

Prof. Dr. Önder Koç
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı