Bilim Kurulu Üyesi Kayıpmaz: Maskeyi poşete koyun

Yaz aylarının geride kalmasıyla corona virüs vaka sayısı dünya genelinde tırmanışa geçti. Türkiye'de dün açıklanan son verilere göre; 3 bin 819 kişiye hastalık tanısı konuldu, 103 kişi hayatını kaybetti. 

Birçok ülke salgının ilk dönemindeki önlemlere geri dönerken aşı çalışmaları da yakından takip ediliyor. Bu çalışmalardan iyi haberler gelse de uzmanlar, aşının insanlara ulaştırılıncaya kadar önlemlerin devam etmesi gerektiği görüşünde. 

Bu önlemlerin başında şüphesiz maske geliyor. Maske toplumun geneli tarafından sahiplenilse de bu kurala uymayan çok sayıda vatandaş sokaklarda tehlike saçmaya devam ediyor. 

NTV'den Engin Yeşil'in haberine göre, yapılan bir araştırma Türkiye'de her 10 kişiden 4'ünün gün boyu aynı maskeyi kullandığını ortaya koydu. Konuyla ilgili açıklama yapan Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afşin Kayıpmaz, "kirlenmemek ve ıslanmamak" şartıyla cerrahi maskelerin işe gidip gelen bir kişinin bir günlük kullanımı için yeterli olacağını söyledi.

Kayıpmaz, "Gün içerisinde çıkarılan maskeler küçük buzdolabı poşetleri benzeri poşetler içerisinde saklanıp sonrasında tekrar kullanılabilir. Günlerce aynı maskeyi kullanmak uygun değildir" diye konuştu.

ÇİFT MASKE DAHA MI ETKİLİ?

Maskeye olan talebin merdivenaltı üretimi artırdığına dikkat çeken Kayıpmaz, "Bu üretimlerde de maliyeti düşürmek ve daha fazla kar elde etmek maksadıyla maskeler standart dışında üretilebiliyor" uyarısında bulundu.

Sağlık Bakanlığı Ürün Takip Sistemi (UTS) kaydı olan, Türk Standartları Enstitüsü’nün standartlarına uygun olarak üretilmiş maskelerin tercih edilmesi gerektiğine işaret eden Kayıpmaz, şunları kaydetti:

"Çünkü bu maskelerde “melt blown” adı verilen bir orta katman bulunmaktadır. Bu katman da alt ve üstteki iki katmanla birlikte ağız ve burundan çıkacak parçacıkları süzme kabiliyetine sahiptir. Burun bölgesinde telin olması maskenin burundan düşmemesini sağlayacaktır. İki maske kullanılmasında da bir sakınca yoktur ancak az önce söylediğim kriterleri karşılayan tek katlı maskeyi uygun olarak kullandığınızda, bu sizi fiziki mesafe kuralıyla birlikte hastalıktan yüzde 90’ın üstünde koruyacaktır. Çift kat maske takıp burnunu açıkta bırakanları görüyorum. Bu şekilde çift maske de taksanız sizi ve çevrenizdeki diğer insanları korumayacaktır. "

"NEMLENDİĞİNDE DEĞİŞTİRİLMELİ"

Fransa merkezli Batı Avrupa'nın en eski tüketici hakları koruma derneği "UFC-Que Choisir", cerrahi maskelerin 60 derece sıcaklıkla yıkanması durumunda 10 kere kullanabileceğini iddia etti. Bu iddiaya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Dr. Kayıpmaz, "Cerrahi maskeler yapısı gereği nemlendiğinde süzme kabiliyetini kaybeder. Bu nedenle bu maskeleri nemlendiğinde, yere düştüğünde, kirlendiğinde mutlaka yenisiyle değiştirmeliyiz" diye konuştu.

Bu noktada yıkanabilir maskelerin tercih edilebileceğini dile getiren Kayıpmaz, "Burada da yine TSE’nin standartlarını karşılayan, en az 5 kez yıkamaya dayanıklı maskeler tercih edilmelidir. Bu maskeler de eve dönüşte mutlaka yıkanmalıdır. Dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde şu anda temizlenince süzme özelliğini kaybetmeyen ve bu sayede tekrar kullanılabilir hale gelen maskelerin üretimi noktasında çalışmalar da yürütülmektedir" ifadelerini kullandı.

"AŞI KISA VADEDE ETKİN BİR ARAÇ DEĞİL"

Kayıpmaz devam eden aşı çalışmalarına da değindi. Son günlerde art arda duyurulan gelişmelerin son derece ümit verici olduğunu kaydeden Kayıpmaz, şunları söyledi:

"Bununla birlikte aşılar, kısa vadede hastalığın yayılımını önlemede etkin bir araç olarak görülmemelidir. Aşılar elbette ruhsatlanıp yaygın kullanıma girdikten sonra önümüzdeki yıl içerisinde bizim hastalıkla mücadelemizde önemli rol oynayacaktır. Aşılar için gerekli tüm aşamalar tamamlanıp izinler alınıncaya ve aşılar dünyada risk grupları başta olmak üzere insanların çoğuna ulaştırılıncaya kadar tedbirlere uymaya devam etmek durumundayız."

Kayıpmaz, aşı etkin olarak kullanılmaya başlayıncaya kadar en ucuz ve kolay iki yöntemin maske ve mesafe olduğunu da sözlerine ekledi.