Kamudaki kadınlar kayıp!
Kamuda çalışan sayısı da kadın sayısı da OECD ortalamasının çok gerisinde kaldı. Türkiye’de her 100 kişiden 16’sı kamuda çalışıyor. OECD ortalaması yüzde 18’in üzerinde.
DİSK’e bağlı Genel-İş Sendikası her yıl düzenli olarak yayımladığı “Kamu İstihdam Raporu”nun yeni sayısında, Türkiye’deki kamu harcamalarının yetersizliğine dikkat çekti. Kamudaki istihdamın OECD ülke ortalamasına göre düşük kaldığını belirten Genel-İş, her 100 kişiden 84’ünün özelde, 16’sının kamuda istihdam edildiğini kaydetti.
Cumhuriyet gazetesinden Mustafa Çakır'ın haberine göre kamu işçiliğindeki cinsiyet eşitsizliğine de işaret eden Genel-İş, her 10 işçiden 9’unun erkek, yalnızca 1’inin kadın personel olduğunu belirtti.
100 KİŞİDEN 15’İ
Genel-İş Sendikası’nın raporunda yer alan değerlendirmeler şöyle:
- Türkiye’de kamu harcamaları yıllar içerisinde azaldı. GSYH içerisinde genel kamu harcamalarının oranı yüzde 33.1, OECD ülkeleri ortalamasında ise yüzde 40.9. Birçok Avrupa ülkesinde bu oranın OECD ortalamasının çok üstünde olduğu görülüyor. Türkiye’de bu oranın yüzde 30’larda olması kamu harcamalarına GSYH’den ayrılan payın yeterli olmadığını gösteriyor.
- Toplam istihdamda kamu istihdamı oranı OECD üye ülke ortalamasında yüzde 18.1. Fransa’da bu oran OECD ortalamasının üzerinde ve yüzde 21.4 iken Almanya’da yüzde 10.6. İspanya ve Portekiz’de ise yüzde 15 civarında. Türkiye’de ise bu oran, yüzde 12.4 ile OECD üye ülke ortalamasından oldukça altında kaldı. Bu durum kamuda istihdamın, diğer ülkelere göre düşük olduğunu gösteriyor.
- 2018 yılında kamuda çalışanların oranı yüzde 15.1 iken özel sektörde çalışanların oranı yüzde 84.9. Toplam istihdam içerisinde özel sektörün payı, kamu sektörünün 5.5-6 katı ve çalışma hayatında her 100 kişiden sadece 15’i kamu sektöründe çalışıyor.
- Kamu istihdamının yüzde 38.48’i kadınlardan, yüzde 61.52’si ise erkeklerden oluşuyor. Yani kamuda istihdam edilen her 10 kişinin 6’sı erkek, 4’ü kadın. Bununla birlikte cinsiyete dayalı işbölümü kamu istihdamında da görülüyor. Kamuda işçi olarak istihdam edilenlerin yüzde 91’i erkek, yüzde 9’u kadın.
- Belediyelerde en fazla istihdam artışının belediye şirket işçiliğinde olduğu görülüyor. Belediye şirket işçiliğine göre güvenceli bir çalışma biçimi olan “sürekli işçilik” ise azalıyor.
- Memurluğa göre güvencesiz bir çalışma biçimi olan sözleşmeli personel sayısı memur sayısının iki katı arttı. Sözleşmeli personel sayısı 2018 yılında 2017 yılına göre 103 bin 324 kişi artarak 349 bin 618 olurken, memur sayısı 31 bin 703 kişi artarak 2 milyon 862 bin 765’e çıktı. 2019 yılında ise 2017 yılına göre sözleşmeli personel sayısı 140 bin 98 kişi artarak 392 bin 392 kişi olurken, memur sayısı ise 70 bin 387 kişi artarak 2 milyon 901 bin 449 kişi oldu.
- “Diğer” statüsünde çalışanlar 100 binin üzerinde. Kamuda hangi işlerde çalıştırıldığı belli olmayan ve 657 sayılı yasanın 4. maddesinde kamuda çalışanların statüleri içerisinde yer almayan “diğer” başlığı altında çalışanlarda 2018 yılından 2019 yılına ciddi bir artış olmadı. Fakat sayıları 100 bini geçen bu çalışma biçimi, aynı zamanda adı konulmamış bir güvencesiz çalışma biçimi.
- Genel olarak kamuda istihdamın dağılımına bakıldığında toplam istihdamın yüzde 63.4’ü memurdan, yüzde 8.5’i sözleşmeli personelden, yüzde 25.6’sı işçiden ve yüzde 2.2’si diğer statüsünde çalışanlardan oluşuyor.