3 yılda 300 bin yandaşa memurluk

Zaman gazetesinden İsa Yazar'ın haberine göre Devlet Personel Başkanlığı (DPB) verileri, sözleşmeli memurluğun, kamudaki kadrolaşma için atlama taşı olarak kullanıldığını gözler önüne seriyor. AKP döneminde sözleşmeli çalışanlar kadrolu yapıldı ancak kısa bir süre sonra sözleşmeli memurluklar yeniden dolduruldu. 2011’den sonra kadroya alınan sözleşmelilerin sayısı 300 bin. Bunların önemli bir bölümü, KPSS şartı aranmaksızın işe başladı.

Kurum merkezinde çalışan personel sayısının kanunen 180’i aşmaması gerekirken burada 343 kişi görevlendirildi. Taşra teşkilatlarında ise 1.773 personel var. Kurumun 221 milyon liralık harcamasının 167 milyon lirasını personel giderleri oluşturuyor. TKDK, şişkin kadrosundan dolayı asli görevini yerine getiremiyor, personel giderlerinin fazlalığından üreticiyi desteklemeye kaynak ayıramıyor.

Hükümetin kadrolaşma yönündeki hamlelerine tam gaz devam ediyor. Devlete memur alımında torpili önlemek için getirilen KPSS şartını ‘by-pass’ ederek kamuya personel almanın yolu sözleşmeli personel alımı. Devlet Personel Başkanlığı verileri, sözleşmeli memur alımının kamudaki kadrolaşmanın atlama taşı olarak kullanıldığını ortaya koyuyor. AKP döneminde ‘doldur boşalt yöntemi’ ile sözleşmeli çalışanlar kadrolu memur yapılırken, kısa bir süre sonra sözleşmeli kadroları yeniden dolduruldu. 2011’den sonra sözleşmeli çalışan 300 bin kişi kadroya alındı. Bunların önemli bir bölümü KPSS şartı aranmaksızın işe başlayanlardan oluştu.

Belediyeler başta olmak üzere TOKİ, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ve TİKA, KPSS şartı aramadan personel istihdam eden kurumların başında geliyor. AKP iktidara geldiğinde sözleşmeli sayısı 157 bin kişiydi. Bu rakam birkaç yıl yatay seyir izledi. 2006 sonrasında ise artmaya başladı. Sözleşmeli memur sayısı 2009’da 271 bin kişiye ulaştı. Hükümet sözleşmeli alımına son vereceği iddiasıyla 2011 Haziran seçimlerinden önce 260 bin sözleşmeliden 200 binini kadroya aldı. 60 bin kişi sözleşmeli çalışmaya devam etti. Ancak bir sonraki yıl, sözleşmeli sayısı tekrar 135 bine çıktı. Buna göre 1 yılda 75 bin kişi sözleşmeli olarak işe alındı.

2013’te ise sözleşmeli çalışan sayısı 148 bine yükseldi. Bu kişilerin de 100 bini aynı yıl kadroya alındı. 48 bin kişi sözleşmeli çalışmaya devam etti. Ancak bir yıl sonra, yani 2014 Eylül ayı itibarıyla sözleşmeli çalışan sayısında 43 bin kişi artarak yeniden 91 bin kişiye ulaştı.

Sözleşmeli memur alımı, kadrolaşmanın atlama taşı olarak kullanılıyor. Sözleşmelilerin kadroya alımı öncesinde bu kadrolar parti teşkilatları tarafından dolduruluyor. Geçen yıl sözleşmelilerin kadroya alınması öncesinde parti teşkilatları, binlerce kişiyi belediyelerde işe başlattı. Birkaç gün çalışan bu kişilerin tamamı devlet memuru oldu. Bazı belediyelerde, kadro haberinin açıklanmasından bir gün önce, sabaha kadar personel girişi yapıldığı, torpilli kişilerin birkaç saatliğine sözleşmeli personel yapılıp sabah ise kadrolu memur olarak atandıkları belirtiliyor.

KPSS şartı aranmadan yapılan atamaların son örneği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda yaşandı. Bakanlık, kasım ayında 237 kişiyi KPSS şartı aramadan göreve başlattı. Bu kişiler için Sakarya Üniversitesi tarafından yazılı sınav, bakanlık tarafından da sözlü sınav yapıldı.  Bu alımlar kentsel dönüşüm yasası olarak bilinen 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a dayandırılarak yapıldı. Bakanlık tarafından yapılan yazılı sınavda 70 puan alınması yeterli sayıldı. Çevre Bakanlığı’nda yaşanan olayın benzeri, pek çok kurumda sık sık tekrarlanıyor.

Çevre Bakanlığı’nın 11 Temmuz 2014 tarihli ilanında mühendis, mimar, avukat ve uzman olmak üzere 237 kişinin işe alınacağı duyurulurken KPSS şartına yer verilmedi. Yazılı sınavın Sakarya Üniversitesi tarafından yapılacağı, 70’in üzerinde puan alanların mülakata çağrılacağı duyuruldu. Sınav sonuçları 26 Ağustos’ta ilan edildi. Mülakat 10 Kasım ile 14 Kasım tarihleri arasında bakanlıkta yapıldı. Böylece KPSS devre dışı bırakılarak 237 kişi bakanlıkta işe başlatıldı.

Pek çok kurum da sözleşmeli personel ilanına çıktı. Çevre Bakanlığı’nda yaşanan olayın benzeri, hemen her gün pek çok kurumda tekrarlanıyor. Halihazırda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kamu İhale Kurumu, TÜBİTAK ve üniversiteler, Devlet Personel Başkanlığı sitesi üzerinden KPSS şartı aramadan sözleşmeli alımı için ilana çıkmış durumda.

Kamu kurumlarında KPSS dışı alımlarda zaman zaman hiç ilana çıkılmadan alım yapılıyor. Bu alımlarda usulen, kâğıt üzerinde şartlar öne sürülürken kimlerin alınacağı tespit edilip bu kişiler el altından haberdar ediliyor. Böylece yazılıya giren kişilerin rekabet edeceği kişi sayısı da olabildiğince sınırlı tutuluyor. Mülakat aşamasında ise yazılıya kazara girenler elenip, ‘alınması gerekenler’ işe başlatılıyor.