Hem çalıştılar hem de baskı gördüler: 2019’da 500 gazeteci işsiz kaldı

10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla yazılı açıklama yapan Barış Yarkadaş, “Bu günün adını ‘Çalışamayan, Yazamayan, Konuşamayan, Gözaltına Alınan, Yargılanan ve Hapis Yatan Gazeteciler Günü olarak değiştirmek gerekiyor” dedi.

“SEKTÖRÜN ÜÇTE BİRİ İŞSİZ”

CHP’li Yarkadaş, “Gazeteciler hem çalıştı, hem de baskı gördü” ifadesini kullandı. Yarkadaş, elindeki araştırmaya göre, yaklaşık 3000 medya çalışanının işsiz olduğunu, bunun da sektörün üçte birine dek geldiğini belirtti. Yarkadaş sözlerini şöyle sürdürdü:

'' Yaptığım araştırmaya göre 2019 yılında Türkiye genelinde yayın yapan yerel ve ulusal ölçekli 1106 gazeteden 100’ü kapandı. Ulusal ölçekli gazetelerden 170, yerel ölçekteki gazetelerden ise 330 meslektaşımız işsiz kaldı. Yaklaşık 500 gazeteci yeni yıla işsiz girdi. Gazeteci arkadaşlarımızın bir kısmı sendikaya üye oldukları için işsiz bırakıldı.’’

‘’GAZETECİLER GÖREVİNİ YAPAMIYOR’’

AKP iktidarının, toplumu maniple edebilmek için medya kuruluşlarının yüzde 90’ını kontrolüne aldığını belirten Yarkadaş, “Medyanın büyük bölümü, iktidar ile ticari ilişki içinde olduğu için, denetim ve soru sorma görevini yapmıyor. Geride kalanlar ise kamu adına soru sorduğu için baskılara maruz kalıyor” ifadesini kullandı. AKP’nin medya tarihine “Havuz ve Pelikan” kavramlarını soktuğunu belirten Yarkadaş, “Havuzun kirli suyu medyayı ve gerçeği boğuyor. Pelikan ise, iktidarın halka göstermek istemediği gerçeğin sembolü olarak önümüzde duruyor” dedi.

“GAZETECİLERİN TÜM HAKLARI BUDANDI”

10 Ocak 1961’de ilan edilen “Çalışan Gazeteciler Günü”nün geride kalan yıllarda anlamsızlaştığına da dikkat çeken Yarkadaş, “Gazeteciler 59 yıl önce ilan edilen bu günde, daha çok sosyal hakka sahipti. Son 20 yılda ise gazetecilerin hakları budandı. Gazeteciler, patronların iktidarlar ile girdiği ilişkiler yüzünden editoryal bağımsızlıklarını kaybetti. Bağımsız gazetecilik yapmak isteyenler ise iktidar sopasıyla cezalandırıldı”  diye konuştu.

Hazırladığı raporu kamuoyuyla paylaşan Yarkadaş, “Gazeteciler tekelleşmenin yaygınlaşması ve medya kuruluşlarının aşırı ticarileşmesi  yüzünden işsiz kalıyor. Sendika isteyen gazetecilerin ise kalemi elinden alınıyor” tespitini yaptı.

"BİR HAKKI DA AYM YOK ETTİ"

Gazetecilerin 59 yıl önce kazandığı 212 sayılı yasa kapsamındaki "Geç ödenen maaşlar için günlük yüzde beş fazla ücret alma hakkı"nın 19 Kasım 2019'da Anayasa Mahkemesi tarafından ortadan kaldırıldığını da belirten Yarkadaş, "Bu karar, medya patronlarının keyfi davranma alanını genişletirken, gazetecilerin  hak alanını ise iyice daralttı" dedi.

“CEZAEVİNDE 150 GAZETECİ VAR’’

Yarkadaş, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla, her yıl sonu düzenli oarak yayınladığı “Medyada Yaşanan Hak İhlalleri Raporu”nu da kamuoyuyla yeniden paylaştı. Cezaevlerinde 150 gazetecinin olduğunun altını çizen Yarkadaş, “Halkın haber alma hakkının gasp edildiği, zor ve karanlık bir süreçten geçiyoruz” ifadesini kullandı.

BASININ KARA TABLOSU: 2019 YILINDA, 500 GAZETECİ İŞSİZ KALDI, 82 GAZETECİ GÖZALTINA ALINDI, GAZETECİLER 733 KEZ HAKİM KARŞISINA ÇIKTI, 18 GAZETECİ SALDIRIYA UĞRADI…

CHP 26. Dönem Milletvekili – Gazeteci Barış Yarkadaş’ın hazırladığı raporu göre, “Çalışan Gazeteciler” 2019’da şu baskılarla karşı karşıya kaldı:

“13 gazeteci tutuklandı, 82 gazeteci gözaltına alındı, gazeteciler 733 kez hakim karşına çıktı. 500 gazeteci işsiz kaldı. 76 gazeteci 249 yıl 11 ay 15 gün hapis cezası aldı, 1 gazeteciye 14, 32 gazeteciye ise birer dava açıldı. 42 gazeteci 217 bin 520 lira para cezası aldı, 22 gazeteci ifade verdi. 18 gazeteci saldırı ve darba maruz kaldı, 60 haber erişime engellendi. 5 gazeteci tehdit edildi. 1 gazeteye dava açıldı. 1 gazeteciye tazminat davası açıldı. 37 gazeteci hakkında soruşturma başlatıldı, 42 matbaa çalışanı hakim karşısına çıktı; 11 matbaa çalışanına 56 yıl 2 ay hapis cezası verildi.  3 kitap cezaevine alınmadı.”

BASKILAR HIZ KESMEDEN SÜRDÜ…

Gazetecilerin 2019’da uğradığı baskıların sürekli hale geldiğini belirten Yarkadaş, 2019 yılına ait raporunda verilerin devamını ise şu şekilde aktardı: 

“1 yönetmene dava açıldı, 1 haber hakkında soruşturma başlatıldı, 1 belgesel erişime engellendi. 1 yönetmen hapis cezası aldı, 1 TV kanalı kapandı. 1 gazetenin 1 nüshası toplatıldı. 3 gazete tutuklu gazetecilere verilmedi. 1 tutuklu gazetecinin mektubu sansürlendi. 1 gazeteci hakkında yakalama kararı çıkartıldı.  1 yönetmene 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi.  14 sosyal medya paylaşımı engellendi.13 gazetecinin aldığı cezalar onandı. 3 gazeteci, yayınladıkları bir programdan dolayı işten atıldı. 150 gazeteci ile çalıştıkları kurumlar, SETA Vakfı’nın yayınladığı raporda fişlendi. 1 gazetecinin 2 tweeti erişime engellendi, 1 radyo programına 5 gün yayın durdurma cezası verildi.  1 TV kanalının ana haber bültenine 2 gün yayın durdurma cezası verildi. İnternet üzerinden yayın yapan 1 radyo kapatıldı. 3 gazete bazı cezaevlerine alınmadı. 9 gazeteci hapse girmek için teslim oldu.”

GÜNLER GEÇTİKÇE BASKILAR DA ARTTI

Yarkadaş, 12 ayın röntgeninin çekildiği raporunun son kısmını ise şu verilerle bitirdi:

“1 gazetecinin çekmiş olduğu görüntülere polis koydu, 1 gazetecinin köşe yazısı engellendi. 1 kitaba reklam sansürü uygulandı. 1 gazeteye tazminat davası açıldı. 1 akademisyen gözaltına alındı, 1 kitaptaki 1 kelime sansüre uğradı. 2 tiyatro gösterisine izin verilmedi, 2 yönetmen hakim karşısına çıktı.  1 yönetmen 4 yıl 6 ay hapis cezası aldı ve yurt dışına çıkış yasağı getirildi. 1 grup haber sitesi hakkında soruşturma başlatıldı, 564 sitede yayınlanan 1 habere erişim engeli getirildi. Birçok kitap ve dergi toplatıldı, yasaklandı. Kaymakam bir gazeteye hakaret etti, 140 internet sitesi ve sosyal medya hesaplarına erişim engeli getirildi.  1 sanatçının konseri yasaklandı, 1 gazeteye tazminat davası açıldı. 1 gazeteciye tazminat davası açıldı, 1 cezaevinde 8 TV kanalına sansür getirildi.

1 TV kanalına 5 kez yayın durdurma cezası verildi. 1 gazeteciye kitap okuma cezası verildi. 1 gazeteci baskılar yüzünden yurt dışına çıktı, 1 engelli gazeteci cezaevine teslim oldu. 1 gazete mitinge, 2 gazete ve 1 TV kanalının muhabirleri Adli Yıl Açılış Töreni’ne alınmadı.  5 gazetecinin evi polis tarafından basıldı. 1 gazete toplatıldı, 1 gazetecinin röportajı mahkemede delil olarak gösterildi.  1 gazeteciye hapiste şapka yasaklandı ve verilmedi, 1 sanatçı 1 yıl 6 ay hapis cezası aldı. 1 gazeteciye tazminat davası açıldı, 1 grup gazete çalışanı işten çıkarıldı. 1 internet sitesi MEB tarafından engellendi,  1 internet sitesine adli para cezası verildi, 1 etkinlik yasaklandı. 1 muhalif gazetecinin etkinliği iptal edildi, 1 yerel gazete silahlı saldırıya uğradı. 1 gazeteye 1 milyon liralık tazminat davası açıldı, 4 gazeteciye yurt dışına çıkış yasağı getirildi, 3 gazetenin reklamları Basın İlan Kurumu tarafından engellendi. 1 gazeteye 15 bin lira tazminat cezası verildi.”