İran’da o kadar çok zulüm var ki, Allah Türkiye’ ye oradan çok daha yakın.
Cumhuriyet Bayramını yeni kutladığımız şu günlerde, Türkiye Cumhuriyeti kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü bir kez daha minnetle anmamak olmaz. Eğer Türkiye’ de, İran’ın şu anda şeriatla yönetildiği gibi bir ülke olsaydı, biz kadınlar olarak asla kimlik ve yaşam sahibi olamazdık. Bunu İran’daki yönetim yüzünden, kaçmaktan başka şansı olmayan Mehri R. nin anlattıkları ile bir kez daha anlamış oldum. Bakın İran’da kadınlar, kapalı kapılar ardında nasıl yaşıyor.
Mehri önce seni tanıyalım, kimsin, kaç yaşındasın, neden Türkiye’ ye geldin ? Nasıl bir ailen var orada?
Ben 35 yaşındayım 10 yaşında bir kızım var. İran’da ailemin isteği ile evlendim, eşimden şiddet ve çeşitli şekillerde hakaretler gördüm, babamın tavuk ve peynir fabrikaları var, orada varlıklı bir ailenin kızıyım 2 ağabeyim var, onlardan da şiddet gördüm ve kocamdan ayrılmamı istemedikleri için beni maddi anlamda da, desteklemiyorlar, kızımı da babasına vermek istiyorlar. Bunlar benim için kabul edilemez şeyler, o yüzden sadece bavulumu ve kızımı alarak, ülkeyi terk ettim, burada yeni bir yaşama başladım.
Peki İran’da kadınların yaşamı nasıl ?
Şöyle mesela evlisiniz, babanızın evine gitmeniz bile kocanızın iznine tabii, isterse gider kağıt alır ve gitmeniz yasaklanır. Mesela kadın evlenirken boşanma hakkı yok, benim şu anda olduğum gibi boşanmayabilir kocanız, süresi falan da yok ama kendisi değil 4 eş 10 eşe kadar nikahla alabilir. Çocuk doğduğu zaman, çocuk annenin değildir babanındır, babanın durumu olmasa bile çocuk anneden alınıp babaya verilebilir, kadın çocuğu üzerinde velayet hakkına sahip değil.
Şeriat kanunları hayatınıza nasıl girdi birden bire mi yoksa yavaş yavaş mı, Şah’ın tahttan indirilmesinden sonra mı ?
Şah zamanı İran çok güzeldi, her şey vardı, arabalar, evler her şey mükemmel ama erkeklerin güç arayışı vardı 55 inkilabından sonra yavaş yavaş kadınlar toplum içinde itibarsızlaştırıldı, üniversitede ne işi var, başını örtmeli, çocuk doğurup bakmalı, kayınvalidesine hizmet etmeli, ana babasına, kocasına hizmet etmeli, şeriat erkeğe güç verdi. 42 yıldır İran şeriatla yönetiliyor. 18 Haziran da her sene bizim kanlı haziranımız var.
Nedir Kanlı Haziran?
Her sene lise öğrencileri, üniversite öğrencileri sokaklara dökülüyor ve haklarını arıyorlar ve her sene biz şehit veriyoruz.
Sen de katıldın mı bu protestolara?
Tabii ki ben de katıldım ve dayak yedim, belden aşağı, bacaklarımız mosmordu cop yemekten. Bir arkadaşım yakalandı 8 ay hiçbir haber alamadık, nerede olduğuna dair haber almamıza izin vermiyorlardı.
İran’dan Türkiye ye kaçmana ne sebep oldu, bardağı taşıran son damla neydi ?
İran da evli bir kadın sadece yemek, tuvalete gitmek ve nefes almak için erkekten izin istemez. Okul okumak için de erkekten izin alıyorsun, erkek, karısına dava açabilir, bu kadın çok kitap okuyor ve o kitaplar bunun beynini çok fesat ediyor. En nefret ettikleri ve suç kabul ettikleri şey kadının okuması ve kafasının çalışması, bu büyük suç. Dayak yiyen kadına, kocadan dayak parası veriyorlar az bir şey. Dayak boşanma sebebi değil.
Bizim ülkemizde kadınlar boşanmaz genelde erkeklerden, bir de biz evlenmeden önce eşimizle flört ediyoruz, onu tanımaya çalışıyoruz, orada eşinizi nasıl seçiyorsunuz?
Flört bizim ülkemizde de var, yemeğe çıkabilirsin, parka gidebilirsin ama evlenmeden önce kız olarak evlendiğini doktor raporu ile kanıtlaman lazım.
Yani sen boşanmak istedin, boşanamadın ve kızını da babasına vermemek için ülkeni terk ettin ?
Evet boşamadı, babanın evine git otur, hiçbir hayatın olamayacak diyor.
Kendi 4 eşe kadar imam nikahı ile mi alıyor?
Hayır resmi nikahla 10 a kadar alabiliyor. 30'a kadar da kimliklerimizde çocuk yeri var.
Şimdi kısa bir süre önce başörtüsü takmadığı için polisler tarafından dövülerek öldürülen Mehsa Emini olayı tüm dünyayı ayağa kaldırdı ve genç kadının cenazesine katılan yüzlerce İranlı kadın başörtülerini açtı sen bu olayları nasıl görüyorsun ?
İran’ a şeriat erkekleri toplumda güçlü konuma getirmişti bir de Humeyni şeriata geçince elektrik, su, ısınma bedava olacak demişti, Şah dedi böyle bir şey olamaz. O zaman da kadınlar yürüyüş yaptılar çünkü bir anda siyah çarşaf giyip, peçe takmaları istenmişti. Üniversite hakkı kadına iptal, kadın öğretmen olamaz, köylerde kızlar okuldan alındı, şehirlerde çok az kız okula gitti bunun için kadınlar sokağa döküldü. Annemin okuma yazması yoktu ama o da sokağa çıkmıştı, kadınlar haklarının elinden gittiğini okumamış olsa da anlıyordu. Bu isyanlarla kadınlar üniversite hakkını kazandılar, sonra çarşaftan kurtulup, sadece saçlarını örtme hakkını kazandılar yani hep yasaklara direndi İran’ lı kadınlar, devlet işine girebildiler. Mehsa Emini’nin sadece örgüsü gözüktüğü için polis alıp arabaya dövüyor. Ayrıca kız çok haklı , böyle polisler kızları alıyorlar tecavüz ediyorlar, mesele bu kız buna direniyor beni götürmeyin diye.
Benzer bir olayda yine ilkokul çocuğu iki kızın başına geldi geçtiğimiz günlerde o neydi ?
O da ilkokulda kadın müdür iki çocuğun başörtüleri kaymış diye kafa kafaya vuruyor ve çocuk ölüyor, birinin kafasını duvara vuruyor ve kadın müdür kaçıyor, linçe uğramaktan korkuyor.
Uyuşturucu kolay bulunuyor demiştin ?
Hem kolay bulunuyor hem de buradaki para ile 20 lira gibi bir paraya uyuşturucu alabiliyorsun. İçki de yasak ama uyuşturucu bulursa içiciyim satmıyorum dersen bir şey olmuyor. Çünkü içki içersen daha cesaretli olursun o yüzden o yasak yani kafanın çalıştığı ve seni direnmeye götürecek her şey yasak. Bu devrim kadınlar devrimidir bu sefer her şey farklı olacak İran’da buna inanıyorum.
Burada nasıl bir yaşantın var memnun musun Türkiye’de olmaktan ?
Olmaz mıyım burası çok güzel özgür bir ülke, burada istediğini giyebilirsin, gece dışarı çıkabilirsin, insanlar eşlerine sevgi ve saygı duyuyor, tabii ki kötü olanla vardır ama kadınlar her işte çalışabiliyor bunlar hep Atatürk’ ün sayesinde o çok ileri görüşlü bir lidermiş , Şah da öyleydi, modern ve düzgün bir insandı. Şimdiki yönetim de güzel, yabancıları kapı dışarı etmiyor, bir çok hak tanıyor, vatandaş olursak kızımla okul ve hastanelerden yararlanabiliyoruz, bunlar çok güzel ama orada kocam boşamadığı için vatandaşlıkla ilgili maalesef sorunlarım çözülmüş değil. Ama kızımla burada kendimize yeni ve güzel bir hayat kurduk, birlikte çok mutluyuz. Ben İran a dönsem ilk önce kızımı elimden alacaklar, bizi birbirimizden ayıracaklar, buna asla müsaade etmeyeceğim.
Peki dünya ile entegre olmanız nasıl internet, Twitter, Facebook, Instagram var mı, açık mı, haber akışınız nasıl ?
Bu protestolar olmadan bile internet hızımız yoktu 2 saatlik bir filmi 3 saatte indirebiliyorduk, şimdi bırakın filmi whatsup çalışmıyor, başka ülkeler bize bedava internet vermek istediler diye devlet uyduları kapattı. O sosyal medyalara biz vpn ile ancak girebiliyorduk. Son olarak şunu diyebilirim; ‘’İran’da o kadar zulüm var ki, Allah Türkiye’ye daha yakındır……’’
Peki Mehri çok teşekkür ediyorum, inşallah kızınla birlikte istediğin o güzel ve özgür yaşama kavuşabilirsin ve tabii ki diğer tüm zulüm gören kadınlar için de aynı şeyi diliyorum…..
">İran’da o kadar çok zulüm var ki, Allah Türkiye’ ye oradan çok daha yakın.
Cumhuriyet Bayramını yeni kutladığımız şu günlerde, Türkiye Cumhuriyeti kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü bir kez daha minnetle anmamak olmaz. Eğer Türkiye’ de, İran’ın şu anda şeriatla yönetildiği gibi bir ülke olsaydı, biz kadınlar olarak asla kimlik ve yaşam sahibi olamazdık. Bunu İran’daki yönetim yüzünden, kaçmaktan başka şansı olmayan Mehri R. nin anlattıkları ile bir kez daha anlamış oldum. Bakın İran’da kadınlar, kapalı kapılar ardında nasıl yaşıyor.
Mehri önce seni tanıyalım, kimsin, kaç yaşındasın, neden Türkiye’ ye geldin ? Nasıl bir ailen var orada?
Ben 35 yaşındayım 10 yaşında bir kızım var. İran’da ailemin isteği ile evlendim, eşimden şiddet ve çeşitli şekillerde hakaretler gördüm, babamın tavuk ve peynir fabrikaları var, orada varlıklı bir ailenin kızıyım 2 ağabeyim var, onlardan da şiddet gördüm ve kocamdan ayrılmamı istemedikleri için beni maddi anlamda da, desteklemiyorlar, kızımı da babasına vermek istiyorlar. Bunlar benim için kabul edilemez şeyler, o yüzden sadece bavulumu ve kızımı alarak, ülkeyi terk ettim, burada yeni bir yaşama başladım.
Peki İran’da kadınların yaşamı nasıl ?
Şöyle mesela evlisiniz, babanızın evine gitmeniz bile kocanızın iznine tabii, isterse gider kağıt alır ve gitmeniz yasaklanır. Mesela kadın evlenirken boşanma hakkı yok, benim şu anda olduğum gibi boşanmayabilir kocanız, süresi falan da yok ama kendisi değil 4 eş 10 eşe kadar nikahla alabilir. Çocuk doğduğu zaman, çocuk annenin değildir babanındır, babanın durumu olmasa bile çocuk anneden alınıp babaya verilebilir, kadın çocuğu üzerinde velayet hakkına sahip değil.
Şeriat kanunları hayatınıza nasıl girdi birden bire mi yoksa yavaş yavaş mı, Şah’ın tahttan indirilmesinden sonra mı ?
Şah zamanı İran çok güzeldi, her şey vardı, arabalar, evler her şey mükemmel ama erkeklerin güç arayışı vardı 55 inkilabından sonra yavaş yavaş kadınlar toplum içinde itibarsızlaştırıldı, üniversitede ne işi var, başını örtmeli, çocuk doğurup bakmalı, kayınvalidesine hizmet etmeli, ana babasına, kocasına hizmet etmeli, şeriat erkeğe güç verdi. 42 yıldır İran şeriatla yönetiliyor. 18 Haziran da her sene bizim kanlı haziranımız var.
Nedir Kanlı Haziran?
Her sene lise öğrencileri, üniversite öğrencileri sokaklara dökülüyor ve haklarını arıyorlar ve her sene biz şehit veriyoruz.
Sen de katıldın mı bu protestolara?
Tabii ki ben de katıldım ve dayak yedim, belden aşağı, bacaklarımız mosmordu cop yemekten. Bir arkadaşım yakalandı 8 ay hiçbir haber alamadık, nerede olduğuna dair haber almamıza izin vermiyorlardı.
İran’dan Türkiye ye kaçmana ne sebep oldu, bardağı taşıran son damla neydi ?
İran da evli bir kadın sadece yemek, tuvalete gitmek ve nefes almak için erkekten izin istemez. Okul okumak için de erkekten izin alıyorsun, erkek, karısına dava açabilir, bu kadın çok kitap okuyor ve o kitaplar bunun beynini çok fesat ediyor. En nefret ettikleri ve suç kabul ettikleri şey kadının okuması ve kafasının çalışması, bu büyük suç. Dayak yiyen kadına, kocadan dayak parası veriyorlar az bir şey. Dayak boşanma sebebi değil.
Bizim ülkemizde kadınlar boşanmaz genelde erkeklerden, bir de biz evlenmeden önce eşimizle flört ediyoruz, onu tanımaya çalışıyoruz, orada eşinizi nasıl seçiyorsunuz?
Flört bizim ülkemizde de var, yemeğe çıkabilirsin, parka gidebilirsin ama evlenmeden önce kız olarak evlendiğini doktor raporu ile kanıtlaman lazım.
Yani sen boşanmak istedin, boşanamadın ve kızını da babasına vermemek için ülkeni terk ettin ?
Evet boşamadı, babanın evine git otur, hiçbir hayatın olamayacak diyor.
Kendi 4 eşe kadar imam nikahı ile mi alıyor?
Hayır resmi nikahla 10 a kadar alabiliyor. 30'a kadar da kimliklerimizde çocuk yeri var.
Şimdi kısa bir süre önce başörtüsü takmadığı için polisler tarafından dövülerek öldürülen Mehsa Emini olayı tüm dünyayı ayağa kaldırdı ve genç kadının cenazesine katılan yüzlerce İranlı kadın başörtülerini açtı sen bu olayları nasıl görüyorsun ?
İran’ a şeriat erkekleri toplumda güçlü konuma getirmişti bir de Humeyni şeriata geçince elektrik, su, ısınma bedava olacak demişti, Şah dedi böyle bir şey olamaz. O zaman da kadınlar yürüyüş yaptılar çünkü bir anda siyah çarşaf giyip, peçe takmaları istenmişti. Üniversite hakkı kadına iptal, kadın öğretmen olamaz, köylerde kızlar okuldan alındı, şehirlerde çok az kız okula gitti bunun için kadınlar sokağa döküldü. Annemin okuma yazması yoktu ama o da sokağa çıkmıştı, kadınlar haklarının elinden gittiğini okumamış olsa da anlıyordu. Bu isyanlarla kadınlar üniversite hakkını kazandılar, sonra çarşaftan kurtulup, sadece saçlarını örtme hakkını kazandılar yani hep yasaklara direndi İran’ lı kadınlar, devlet işine girebildiler. Mehsa Emini’nin sadece örgüsü gözüktüğü için polis alıp arabaya dövüyor. Ayrıca kız çok haklı , böyle polisler kızları alıyorlar tecavüz ediyorlar, mesele bu kız buna direniyor beni götürmeyin diye.
Benzer bir olayda yine ilkokul çocuğu iki kızın başına geldi geçtiğimiz günlerde o neydi ?
O da ilkokulda kadın müdür iki çocuğun başörtüleri kaymış diye kafa kafaya vuruyor ve çocuk ölüyor, birinin kafasını duvara vuruyor ve kadın müdür kaçıyor, linçe uğramaktan korkuyor.
Uyuşturucu kolay bulunuyor demiştin ?
Hem kolay bulunuyor hem de buradaki para ile 20 lira gibi bir paraya uyuşturucu alabiliyorsun. İçki de yasak ama uyuşturucu bulursa içiciyim satmıyorum dersen bir şey olmuyor. Çünkü içki içersen daha cesaretli olursun o yüzden o yasak yani kafanın çalıştığı ve seni direnmeye götürecek her şey yasak. Bu devrim kadınlar devrimidir bu sefer her şey farklı olacak İran’da buna inanıyorum.
Burada nasıl bir yaşantın var memnun musun Türkiye’de olmaktan ?
Olmaz mıyım burası çok güzel özgür bir ülke, burada istediğini giyebilirsin, gece dışarı çıkabilirsin, insanlar eşlerine sevgi ve saygı duyuyor, tabii ki kötü olanla vardır ama kadınlar her işte çalışabiliyor bunlar hep Atatürk’ ün sayesinde o çok ileri görüşlü bir lidermiş , Şah da öyleydi, modern ve düzgün bir insandı. Şimdiki yönetim de güzel, yabancıları kapı dışarı etmiyor, bir çok hak tanıyor, vatandaş olursak kızımla okul ve hastanelerden yararlanabiliyoruz, bunlar çok güzel ama orada kocam boşamadığı için vatandaşlıkla ilgili maalesef sorunlarım çözülmüş değil. Ama kızımla burada kendimize yeni ve güzel bir hayat kurduk, birlikte çok mutluyuz. Ben İran a dönsem ilk önce kızımı elimden alacaklar, bizi birbirimizden ayıracaklar, buna asla müsaade etmeyeceğim.
Peki dünya ile entegre olmanız nasıl internet, Twitter, Facebook, Instagram var mı, açık mı, haber akışınız nasıl ?
Bu protestolar olmadan bile internet hızımız yoktu 2 saatlik bir filmi 3 saatte indirebiliyorduk, şimdi bırakın filmi whatsup çalışmıyor, başka ülkeler bize bedava internet vermek istediler diye devlet uyduları kapattı. O sosyal medyalara biz vpn ile ancak girebiliyorduk. Son olarak şunu diyebilirim; ‘’İran’da o kadar zulüm var ki, Allah Türkiye’ye daha yakındır……’’
Peki Mehri çok teşekkür ediyorum, inşallah kızınla birlikte istediğin o güzel ve özgür yaşama kavuşabilirsin ve tabii ki diğer tüm zulüm gören kadınlar için de aynı şeyi diliyorum…..