Değerli okur, bugün Türkiye'nin gündeminden uzak fakat çocuklarınızın ve torunlarınızın geleceğini etkileyecek kavramlar üzerine yazmak istiyorum.
Söz konusu teknolojik devrimin aslında korkunç boyutta olmakla birlikte siyasi etkileri de olacak.
Öncelikle siyasi etkileşim konusuna analizimin sonuç bölümünde değineceğimi belirtmek isterim.
KRİPTO PARALAR
Bugün dünyada 700 çeşit 'kripto para' mevcut.
Bunların içinde ilk ve en popüler olması nedeniyle...
Selpak kağıt mendille özdeşleştirilen "BitCoin" tüm kripto paralara jenerik isim olmuş durumda.
KRİPTO PARANIN BASILMASI
Bu para birimleri siyasi bir otorite tarafından tedavüle sürülmüyor.
Aksine...
Dijital ortamda muazzam karmaşık algoritmalarla yaratılıyor.
"BitCoin" örneğini enine-boyuna irdeleyecek olursak...
Bunlardan 20 milyar dolarlık sabit bir arz üretilmiş durumda-ki belli ödemeler bu sayede yapılıyor-
Binlerce programcı dijital ortamda BitCoinlere ulaşmak için büyük enerji, zaman ve bilgi harcıyor.
Para birimi kullanımı arttıkça...
Müthiş bir spekülasyon aracına dönüşen BitCoin, değer olarak son bir yılda 5 misliartmış bulunuyor.
BİRE BİR ÖRNEK
BitCoin’le ilgili yakından bildiğim bir örneği paylaşırsam, ne demek istediğimi sanırım daha iyi anlayacaksınız.
Washington’da özel bir hastanenin mali müşavirliği görevini yürüten bir dostum anlatmıştı.
Bir hacker hastanenin bilgisayar sistemine giriyor ve sistemi kilitliyor.
Hacker, hastane yönetimi adeta çaresiz bırakıyor.
Sorunu getiren Hacker, çözümü de sunmayı ihmal etmiyor. Ne var ki, 500 bin dolar fidye karşılığında...
Hastane mecburen kabul ediyor. Fakat o da ne, hacker ödemeyi BitCoin olarak talep ediyor.
Derken...
Hastane idaresinin BitCoin’i anlaması, bulması ve ödemesi ekstra bir haftaya mal oluyor.
Bu noktada...
Amerika’da sağlık sisteminin tam bir vahşi kapitalizm örneği olduğunu söyleyebiliriz.
Sağlık Sigortası, İlaç firmaları ve doktorlar insani boyutları aşan açgözlülük içinde...
Bunun içindir ki, söz konusu hacker, siyasi otoritenin gözünde her ne kadar kriminal olarak görülse de...
O, bazılarına göre: ‘Dijital Robin Hood’
Tabii bu örneğin başka boyutları da var. Birincisi gizlilik, ikincisi ise vergiden muaf kazanç!..
TORBADAKİ ESAS BÜYÜK TURP, ARDINDAKİ TEKNOLOJİ
Kripto paraların üretiminde kullanılan teknoloji, yukarıda sözünü ettiğimiz devrim.
Bu konu o kadar yeni ki henüz sistemin Türkçe çevrimi yok.
Bu teknolojiye ‘Blockchain’ teknolojisi deniyor.
Her biri bir blok olarak düşünülen kendi içinde bağımsız ve sistematik blokların arka arkaya dizilmesiyle oluşturulan zincir.
Her blok kendi içinde birbirinden bağımsız ağlardan oluşuyor.
Bu ağın içindeki bilgisayarlar hem diğer ağları hem de yeni eklenen blokları denetliyor, teyit ediyor ve mutabakat sağlıyor.
Bütün bunlar yapılırken derin matematiksel kavramlar kullanılıyor ama arabayı süren sürücü misali nasıl çalıştığını anlamadan da kullanılabiliyor.
Bu teknoloji ilk defa kripto paraların üretiminde kullanıldı ama şimdilerde fokus değişti.
Sistemin şeffaf olması içindeki bilginin tahrif edilme şansı olmaması ve sistemin sürekli kendini diğer sistemlerle ‘mutabakat’ yoluyla teyit etmesi inanılmaz uygulamalara yol açtığını da belirtmekte fayda var.
ULUS DEVLET VE DEFTERİ KEBİR
Muhasebenin uzağından/yakınından geçmiş bile olsanız tüm girdi çıktının kaydedildiği ana defter ya da eski deyimle defteri kebirden haberdarızdır.
Silahlı kuvvetler boyutunu bir tarafa bırakırsak ulus devletin esas rutin işi her konuda bir defteri kebir tutmaktır.
Açık anlatımla bu kayıt defterlerini tutan kurumlar ulus devletin düzenli şekilde çalışmasını sağlar.
Tapu, Sosyal Sigorta, Trafik, Adli Sicil, Askerlik, Okul, Hazine, Merkez Bankası aslında birer defteri kebir kayıt ve koruma kurumudur.
‘Blockchain’ kripto paraların başarıyla çalışmasını sağlayan dijital kayıt defteri olarak ulus devlete yeni bir tanım getiriyor.
Blockchain sistemi kendi kendini denetliyor, şeffaf ve tahrif edilemiyor.
Tapuda, poliste, adalette tahrif imkanı sıfırlanıyor.
Para basımını ve banka kayıtlarını devletin tekelinden çıkartıyor, en azından alternatif para yaratıyor.
Bu bağlamda ünlü romancı Kafka’ya bile ilham kaynağı olmuş bürokratın defteri kebirden kaynaklanan gücünü denetim altına alıyor.
ULUS DEVLETE VE ULUSLARARASI DÜZENE TANZİM Mİ?
Son zamanlarda gündemi meşgul eden olayları yeni kayıt sistemi ‘Blockchain’ açısından ele alırsak...
Katalan ve Barzani çıkışlarıyla yeniden gündeme gelen ulus devlet tarifinin ne olduğu tartışmasına yeni bir boyut kazandırabiliriz.
Kayıt sisteminin şeffaf ve bozulmaz olması yönetici aşirete ya da elite ne kadar manevra alanı bırakır.
Burada yanıt bekleyen soru şu: Dünya mevcut para sisteminin kurucusu ve jandarması ABD’nin İran’a uyguladığı ekonomik ambargoya bakarsak. İran sattığı petrol ve gazın parasını ‘BitCoin’ olarak tahsil etse ‘Zarrab’ olayı olur muydu ?
Tabii ki olmazdı.
O alış-verişten milyarlarca dolar kazanan İran Devrim Muhafızları hızlarını alamayıp Irak’ta ki gaz ve petrol kuyularını kontrol altına alabilir miydi?
Tabii ki de alamazdı.
Netice olarak devrim niteliğin de ki ‘Blockchain’ teknolojisini sizlere tanıştırıp hayal gücünüzü biraz olsun harekete geçirebildiysem ne mutlu bana.
ENGİN CİVAN / ABD / 27.11. 2017
">
Değerli okur, bugün Türkiye'nin gündeminden uzak fakat çocuklarınızın ve torunlarınızın geleceğini etkileyecek kavramlar üzerine yazmak istiyorum.
Söz konusu teknolojik devrimin aslında korkunç boyutta olmakla birlikte siyasi etkileri de olacak.
Öncelikle siyasi etkileşim konusuna analizimin sonuç bölümünde değineceğimi belirtmek isterim.
KRİPTO PARALAR
Bugün dünyada 700 çeşit 'kripto para' mevcut.
Bunların içinde ilk ve en popüler olması nedeniyle...
Selpak kağıt mendille özdeşleştirilen "BitCoin" tüm kripto paralara jenerik isim olmuş durumda.
KRİPTO PARANIN BASILMASI
Bu para birimleri siyasi bir otorite tarafından tedavüle sürülmüyor.
Aksine...
Dijital ortamda muazzam karmaşık algoritmalarla yaratılıyor.
"BitCoin" örneğini enine-boyuna irdeleyecek olursak...
Bunlardan 20 milyar dolarlık sabit bir arz üretilmiş durumda-ki belli ödemeler bu sayede yapılıyor-
Binlerce programcı dijital ortamda BitCoinlere ulaşmak için büyük enerji, zaman ve bilgi harcıyor.
Para birimi kullanımı arttıkça...
Müthiş bir spekülasyon aracına dönüşen BitCoin, değer olarak son bir yılda 5 misliartmış bulunuyor.
BİRE BİR ÖRNEK
BitCoin’le ilgili yakından bildiğim bir örneği paylaşırsam, ne demek istediğimi sanırım daha iyi anlayacaksınız.
Washington’da özel bir hastanenin mali müşavirliği görevini yürüten bir dostum anlatmıştı.
Bir hacker hastanenin bilgisayar sistemine giriyor ve sistemi kilitliyor.
Hacker, hastane yönetimi adeta çaresiz bırakıyor.
Sorunu getiren Hacker, çözümü de sunmayı ihmal etmiyor. Ne var ki, 500 bin dolar fidye karşılığında...
Hastane mecburen kabul ediyor. Fakat o da ne, hacker ödemeyi BitCoin olarak talep ediyor.
Derken...
Hastane idaresinin BitCoin’i anlaması, bulması ve ödemesi ekstra bir haftaya mal oluyor.
Bu noktada...
Amerika’da sağlık sisteminin tam bir vahşi kapitalizm örneği olduğunu söyleyebiliriz.
Sağlık Sigortası, İlaç firmaları ve doktorlar insani boyutları aşan açgözlülük içinde...
Bunun içindir ki, söz konusu hacker, siyasi otoritenin gözünde her ne kadar kriminal olarak görülse de...
O, bazılarına göre: ‘Dijital Robin Hood’
Tabii bu örneğin başka boyutları da var. Birincisi gizlilik, ikincisi ise vergiden muaf kazanç!..
TORBADAKİ ESAS BÜYÜK TURP, ARDINDAKİ TEKNOLOJİ
Kripto paraların üretiminde kullanılan teknoloji, yukarıda sözünü ettiğimiz devrim.
Bu konu o kadar yeni ki henüz sistemin Türkçe çevrimi yok.
Bu teknolojiye ‘Blockchain’ teknolojisi deniyor.
Her biri bir blok olarak düşünülen kendi içinde bağımsız ve sistematik blokların arka arkaya dizilmesiyle oluşturulan zincir.
Her blok kendi içinde birbirinden bağımsız ağlardan oluşuyor.
Bu ağın içindeki bilgisayarlar hem diğer ağları hem de yeni eklenen blokları denetliyor, teyit ediyor ve mutabakat sağlıyor.
Bütün bunlar yapılırken derin matematiksel kavramlar kullanılıyor ama arabayı süren sürücü misali nasıl çalıştığını anlamadan da kullanılabiliyor.
Bu teknoloji ilk defa kripto paraların üretiminde kullanıldı ama şimdilerde fokus değişti.
Sistemin şeffaf olması içindeki bilginin tahrif edilme şansı olmaması ve sistemin sürekli kendini diğer sistemlerle ‘mutabakat’ yoluyla teyit etmesi inanılmaz uygulamalara yol açtığını da belirtmekte fayda var.
ULUS DEVLET VE DEFTERİ KEBİR
Muhasebenin uzağından/yakınından geçmiş bile olsanız tüm girdi çıktının kaydedildiği ana defter ya da eski deyimle defteri kebirden haberdarızdır.
Silahlı kuvvetler boyutunu bir tarafa bırakırsak ulus devletin esas rutin işi her konuda bir defteri kebir tutmaktır.
Açık anlatımla bu kayıt defterlerini tutan kurumlar ulus devletin düzenli şekilde çalışmasını sağlar.
Tapu, Sosyal Sigorta, Trafik, Adli Sicil, Askerlik, Okul, Hazine, Merkez Bankası aslında birer defteri kebir kayıt ve koruma kurumudur.
‘Blockchain’ kripto paraların başarıyla çalışmasını sağlayan dijital kayıt defteri olarak ulus devlete yeni bir tanım getiriyor.
Blockchain sistemi kendi kendini denetliyor, şeffaf ve tahrif edilemiyor.
Tapuda, poliste, adalette tahrif imkanı sıfırlanıyor.
Para basımını ve banka kayıtlarını devletin tekelinden çıkartıyor, en azından alternatif para yaratıyor.
Bu bağlamda ünlü romancı Kafka’ya bile ilham kaynağı olmuş bürokratın defteri kebirden kaynaklanan gücünü denetim altına alıyor.
ULUS DEVLETE VE ULUSLARARASI DÜZENE TANZİM Mİ?
Son zamanlarda gündemi meşgul eden olayları yeni kayıt sistemi ‘Blockchain’ açısından ele alırsak...
Katalan ve Barzani çıkışlarıyla yeniden gündeme gelen ulus devlet tarifinin ne olduğu tartışmasına yeni bir boyut kazandırabiliriz.
Kayıt sisteminin şeffaf ve bozulmaz olması yönetici aşirete ya da elite ne kadar manevra alanı bırakır.
Burada yanıt bekleyen soru şu: Dünya mevcut para sisteminin kurucusu ve jandarması ABD’nin İran’a uyguladığı ekonomik ambargoya bakarsak. İran sattığı petrol ve gazın parasını ‘BitCoin’ olarak tahsil etse ‘Zarrab’ olayı olur muydu ?
Tabii ki olmazdı.
O alış-verişten milyarlarca dolar kazanan İran Devrim Muhafızları hızlarını alamayıp Irak’ta ki gaz ve petrol kuyularını kontrol altına alabilir miydi?
Tabii ki de alamazdı.
Netice olarak devrim niteliğin de ki ‘Blockchain’ teknolojisini sizlere tanıştırıp hayal gücünüzü biraz olsun harekete geçirebildiysem ne mutlu bana.
ENGİN CİVAN / ABD / 27.11. 2017