Aradan tam 41 yıl geçmiş, birçok hükümet kurulmuş, çok iddialı laflar edilmiş ama Maraş katliamı, halen “olay” olarak sunulmaya devam ediliyor. Tarihin en örgütlü, en planlı, en vahşi katliamlarından biri olan Maraş katliamıyla yüzleşmekten kaçılıyor…
Neden?
Çünkü, bu katliamlar “üç-beş kişinin eseri” değil!
Maraş katliamı başta olmak üzere, Sivas örneğinde de görüldüğü gibi bütün planlı katliamlara on binlerce kişi fiili olarak katılmış…
Ama öldürerek, ama tekbir getirerek, ama katledilmesi gerekenleri işaret ederek! Düne kadar aynı sokağı, aynı mahalleyi paylaştığı, aynı bakkaldan alış veriş yaptığı, çocuklarının birlikte oynadığı komşusunu “işte bunlar da Alevi” diyerek…
Bu nedenle Maraş katliamıyla yüzleşmek on binlerce insanın da, bu anlamıyla işin gerçeği bütün Maraşlıların kendileriyle yüzleşmesini beraberinde getirecektir. O zaman bu yüzleşme, bırakın 41 yıl öncesini, daha bugün “Burası Maraş, buradan çıkış yok” veya “Maraş Ovası Müslüman Yuvası” sloganı atan 18-19 yaşlarındaki çocuklarla ve o çocukların ana-babasıyla yüzleşme anlamına gelecektir!
Bu yüzden “yüzleşme” lafları havada uçuşsa da, kendisini dün Adalet Partisi’nde (AP), Milliyetçi Hareket Partisi’nde (MHP), Milli Selamet Partisi’nde (MSP), bugün AKP’de, MHP’de, RP’de kendisini ifade eden siyasal İslamcı, muhafazakar milliyetçi, ırkçı ve ayrımcı anlayış katliamla yüzleşemez!
Çünkü, katliamdan dolayı 36 yılda şehrin bütün siyasal ve sosyal yapısı kökten değiştiği için, bugün “katliamla yüzleşme” demek, örneğin Maraş’ta yaşayanların yüzde 92’si ile yüzleşmek anlamına gelir!
Neden mi? Anlatayım!
Örneğin 1977 yılında Maraş kent merkezinde oy kullananların, yüzde 34’ü CHP’ye olmak üzere yaklaşık yüzde 40’ı sol adaylara oy vermiş. Yüzde 26’sı AP’ye, yüzde 15’i MHP’ye, yüzde 15’i de MSP’ye oy vermiş.
Bundan 9 ay önce yapılan 30 Mart 2014 seçimlerindeki tablo Maraş’taki siyasal değişimin boyutunu gösteriyor. 2014 yerel seçimlerinde AKP yüzde 59, MHP yüzde 31 oy almış. Bu oy oranları BBP ve SP’nin oylarıyla birlikte tam yüzde 92 yapıyor. Geriye ne kalıyor; Yüzde 8 bile değil. CHP yüzde 6,3, HDP de yüzde 1,3 oy almış!
Daha da iyi anlaşılması için şöyle örneklenebilir: 1977’de oy kullanan 200 bin kişinin 74 bin 283’ü CHP’ye oy verirken, 2014’de oy kullananların sayısı 600 bin olmuş. CHP’nin aldığı oy 37 bin 534 almış. HDP ise 7 bin 698.
Değişim bu kadar net. Bu değişim 1970’lerde “Altın Hilal” tespitiyle hedefe konan ve o dönem Alevilerin yoğun yaşadığı bütün kentler için hemen hemen aynı sonuçlarla geçerli…
Yani yalnızca Maraş değil, örneğin Elazığ, Malatya, Sivas, Yozgat gibi…
Bu sonucu yaratanlar katliamlarla yüzleşemezler!
Çünkü, yüzleşmek, yıllarca aynı şehirde, aynı mahallede, aynı sokakta belki de aynı binada altlı üstlü oturduktan, zaman zaman da selamlaşıp sohbet ettikten sonra, bir gece ansızın o komşunun kapsını işaretleyip sonrada güpegündüz öldürülmelerine seyirci kalmakla, dolaylı-dolaysız destek vermekle, bu vicdansızlıkla, bu vicdansızlığın yarattığı kinle, nefretle yüzleşmek anlamına gelir!
Çünkü, katliamla yüzleşmek demek, dosyaların yeniden açılması anlamına gelir. Dönemin siyasi sorumlularının yargı önüne çıkması demek…
Tabi o katilleri savunanları da yeniden deşifre etmek anlamına da gelir!
Çünkü, her şey bir yana, yüzleşme demek, katliamlara “olay” demeyi bitirir. Katliamlara “katliam” denir!
Durum böyle olunca, halen linç kültürünün yaşandığı, insanların etnik ve dini kimliklerine göre kutuplaştırıldığı, dinin hayatın her alanına nüfuz ettiği bir ortamda kardeşlikten, eşitlikten, yüzleşmeden bahsetmek koca bir yalandan öteye geçmiyor…
Maraş katliamının nasıl örgütlendiği, nasıl yapıldığı bugün bütün belgelerle orta yerde. Dönemin “taraflı” mahkeme tutanakları bile bunun için fazlasıyla yeterli. Orta yerde sır yok! Tıpkı Sivas katliamı gibi, Hrant Dink cinayeti gibi… Ancak devlet kendisi de işin içinde olduğu için yüzleşmenin yalnızca lafını ediyor, asıl sorumluları yargılayamıyor. Yanılmak isterim ama görülüyor ki, bu ülkede sol iktidar olmadığı sürece bu tür katliamlar ve siyasi cinayetler yapanın yanına kar olarak kalmaya devam edecek…
Necdet Saraç
">
Aradan tam 41 yıl geçmiş, birçok hükümet kurulmuş, çok iddialı laflar edilmiş ama Maraş katliamı, halen “olay” olarak sunulmaya devam ediliyor. Tarihin en örgütlü, en planlı, en vahşi katliamlarından biri olan Maraş katliamıyla yüzleşmekten kaçılıyor…
Neden?
Çünkü, bu katliamlar “üç-beş kişinin eseri” değil!
Maraş katliamı başta olmak üzere, Sivas örneğinde de görüldüğü gibi bütün planlı katliamlara on binlerce kişi fiili olarak katılmış…
Ama öldürerek, ama tekbir getirerek, ama katledilmesi gerekenleri işaret ederek! Düne kadar aynı sokağı, aynı mahalleyi paylaştığı, aynı bakkaldan alış veriş yaptığı, çocuklarının birlikte oynadığı komşusunu “işte bunlar da Alevi” diyerek…
Bu nedenle Maraş katliamıyla yüzleşmek on binlerce insanın da, bu anlamıyla işin gerçeği bütün Maraşlıların kendileriyle yüzleşmesini beraberinde getirecektir. O zaman bu yüzleşme, bırakın 41 yıl öncesini, daha bugün “Burası Maraş, buradan çıkış yok” veya “Maraş Ovası Müslüman Yuvası” sloganı atan 18-19 yaşlarındaki çocuklarla ve o çocukların ana-babasıyla yüzleşme anlamına gelecektir!
Bu yüzden “yüzleşme” lafları havada uçuşsa da, kendisini dün Adalet Partisi’nde (AP), Milliyetçi Hareket Partisi’nde (MHP), Milli Selamet Partisi’nde (MSP), bugün AKP’de, MHP’de, RP’de kendisini ifade eden siyasal İslamcı, muhafazakar milliyetçi, ırkçı ve ayrımcı anlayış katliamla yüzleşemez!
Çünkü, katliamdan dolayı 36 yılda şehrin bütün siyasal ve sosyal yapısı kökten değiştiği için, bugün “katliamla yüzleşme” demek, örneğin Maraş’ta yaşayanların yüzde 92’si ile yüzleşmek anlamına gelir!
Neden mi? Anlatayım!
Örneğin 1977 yılında Maraş kent merkezinde oy kullananların, yüzde 34’ü CHP’ye olmak üzere yaklaşık yüzde 40’ı sol adaylara oy vermiş. Yüzde 26’sı AP’ye, yüzde 15’i MHP’ye, yüzde 15’i de MSP’ye oy vermiş.
Bundan 9 ay önce yapılan 30 Mart 2014 seçimlerindeki tablo Maraş’taki siyasal değişimin boyutunu gösteriyor. 2014 yerel seçimlerinde AKP yüzde 59, MHP yüzde 31 oy almış. Bu oy oranları BBP ve SP’nin oylarıyla birlikte tam yüzde 92 yapıyor. Geriye ne kalıyor; Yüzde 8 bile değil. CHP yüzde 6,3, HDP de yüzde 1,3 oy almış!
Daha da iyi anlaşılması için şöyle örneklenebilir: 1977’de oy kullanan 200 bin kişinin 74 bin 283’ü CHP’ye oy verirken, 2014’de oy kullananların sayısı 600 bin olmuş. CHP’nin aldığı oy 37 bin 534 almış. HDP ise 7 bin 698.
Değişim bu kadar net. Bu değişim 1970’lerde “Altın Hilal” tespitiyle hedefe konan ve o dönem Alevilerin yoğun yaşadığı bütün kentler için hemen hemen aynı sonuçlarla geçerli…
Yani yalnızca Maraş değil, örneğin Elazığ, Malatya, Sivas, Yozgat gibi…
Bu sonucu yaratanlar katliamlarla yüzleşemezler!
Çünkü, yüzleşmek, yıllarca aynı şehirde, aynı mahallede, aynı sokakta belki de aynı binada altlı üstlü oturduktan, zaman zaman da selamlaşıp sohbet ettikten sonra, bir gece ansızın o komşunun kapsını işaretleyip sonrada güpegündüz öldürülmelerine seyirci kalmakla, dolaylı-dolaysız destek vermekle, bu vicdansızlıkla, bu vicdansızlığın yarattığı kinle, nefretle yüzleşmek anlamına gelir!
Çünkü, katliamla yüzleşmek demek, dosyaların yeniden açılması anlamına gelir. Dönemin siyasi sorumlularının yargı önüne çıkması demek…
Tabi o katilleri savunanları da yeniden deşifre etmek anlamına da gelir!
Çünkü, her şey bir yana, yüzleşme demek, katliamlara “olay” demeyi bitirir. Katliamlara “katliam” denir!
Durum böyle olunca, halen linç kültürünün yaşandığı, insanların etnik ve dini kimliklerine göre kutuplaştırıldığı, dinin hayatın her alanına nüfuz ettiği bir ortamda kardeşlikten, eşitlikten, yüzleşmeden bahsetmek koca bir yalandan öteye geçmiyor…
Maraş katliamının nasıl örgütlendiği, nasıl yapıldığı bugün bütün belgelerle orta yerde. Dönemin “taraflı” mahkeme tutanakları bile bunun için fazlasıyla yeterli. Orta yerde sır yok! Tıpkı Sivas katliamı gibi, Hrant Dink cinayeti gibi… Ancak devlet kendisi de işin içinde olduğu için yüzleşmenin yalnızca lafını ediyor, asıl sorumluları yargılayamıyor. Yanılmak isterim ama görülüyor ki, bu ülkede sol iktidar olmadığı sürece bu tür katliamlar ve siyasi cinayetler yapanın yanına kar olarak kalmaya devam edecek…
Necdet Saraç