ABD’yi kuranlar büyük çiftlik sahipleri olduğu için kurucu babaların ‘Gençliğe Hitabe'leri yok. Eğer böyle bir hitabeleri olsaydı ve Amerikan gençliğini göreve çağırsalardı, herhalde‘ birinci vazifen, borçlarını ödemektir !’ derlerdi.
Değerli dostlar, bu haftaki analizim Amerikan genç kuşağının ekonomik kuşatma altında olması...
Durumları Parlak Değil
Tunus’ta, Mısır’da ve diğer ülkelerde gençler toplumsal değişimleri tetikliyor, batıda bu daha uzun bir süreç.. Birincisi kurumlar daha güçlü ve köklü ikincisi genel ekonomik seviye değişimi zor kılmakta. ( Zincirlerden başka kaybedecek şeyler var )
Amerika’nın birde özel konumu bulunmakta, ABD çağdaş anlamda yegâne dünya çapında imparatorluk olduğu için Amerikan sosyal olayları dünyayı etkiliyor.
Roma tarihinden bu yana açık uçlu tartışmadır. İmparatorluklar nasıl çöker? Çökme içerden mi başlar dışarıdan mı? Çökme hızı ve zaman süreci nedir? Bunlar ilginç ve cevabı zor sorulardır. Örneğin Roma İmparatorluğunun çökmesi asırlar almıştır. Aynı süreç Osmanlı İmparatorluğu içinde geçerlidir.
Tabii bu süreç yaşanırken o imparatorluğun üyelerinin günlük yaşam içinde çöküşü nasıl algıladıkları ya da algılayamadıkları da ayrı bir hikâye. Klasik örnek biyolojiden verilir: Kaynayan suya atılan kurbağa can havliyle zıplar ve kurtulur. Buna karşılık, ılık suya atılan kurbağa, yavaş yavaş ısınan suda gelişmelerden bihaber kaynayıp gider. İmparatorluklar da çöküşü birebir yaşayan kuşakların sonu da işte bu biçim oluyor bazen.
Gelelim Rakamlara
1984 senesinde net varlık olarak 65 yaş ve üzeri Amerikalıların varlığı 120 bin dolar. 35 yaş ve altı Amerikalıların net varlığı ise $11 bin 500. 2009 yılına geldiğimizde aynı rakamlar 170 bin dolar ve 3 bin 600 dolar... Açıkçası çeyrek yüzyılda yaşlı Amerikalılar biraz daha zenginleşirken genç kuşak korkunç bir varlık kaybına uğramış. Güncel rakamlar elimde yok ama sanıyorum gençler bugünlerde sıfır veya sıfırın altında... Başka bir deyişle yaşlı Amerikalıların net varlığı ( Varlıklar- Yükümlülükler ) yüzde 42 artarken genç Amerikalılarınki yüzde 68 düşmüş.
Eğitim Geliri Yükseltiyor Mu?
Eğitim ücretleri son 20 yılda yüzde 128 artarken eğitim kalitesinde ciddi bir yükselme gözükmemekte. Basit bir örnek 20 yıl önce öğretim üyelerinin yüzde 43'ü yardımcı profesörken, akademik bütçelerin büyük kısmı ‘tenür’ sahibi yaşlı hocalara tahsis edildiğinden, şu anda öğretim kadrolarının büyük çoğunluğu yardımcı profesörlerden oluşmakta.
Yüksek lisansta maliyetler astronomik olmuş durumda. Son 20 senede tıp fakültesinde okuyan öğrencilerin averaj borcu 20 bin dolarken bugün bu rakam 160 bin dolar... Hukuk fakültesinde okumanın maliyeti son 20 senede yüzde 317 artmış.
Şimdi sıkı durun lütfen! Amerika’da eğitimi umut olarak gören ve yüksek öğrenim görmüş gençlerin öğrenci kredisi borcu 1 trilyon doları aşmış durumda ve toplam ulusal tüketici borcundan fazla... ( Bu değer Türkiye’nin milli gelirinden de büyük)
Politik Durum: Gerontocracy
Henüz güzel Türkçemize yerleşmemiş bir deyim, 'gerontocracy'... Yaşlı anlamına gelen ‘geront’ ve yönetim anlamına gelen ‘cracy’ kelimelerinden oluşuyor. Bir anlamda yaşlıların yönetimi anlamına geliyor. Sovyetler'de uygulanan bir sistem olarak hatırlarsınız.
Binlerce yıldır gençler daha üretken toplum üyeleri olarak gelirlerini artırırken yaşlılar daha dezavantajlı duruma düşerlerdi. Bu nedenle tüm semavi dinlerde ve diğer yerleşik kültürlerde yaşlılara, ebeveynlere saygı ve destek önde gelen tema olmuştur.
Modern zamanlarda durum değişti. Oy gücü ve siyasi destek sosyal devlet kurumuyla birleşince yaşlılar inanılmaz bir siyasi güç oluşturdular. Kapitalizm’in en ileri aşamasının yaşandığı ABD’de bu değişim en belirgin halini alış durumda.
Basit bir rakam daha vereyim: Amerikan devleti her çocuk için 1 dolar harcarken her yaşlı için 2.4 dolar harcamakta. Buna karşılık Obama sosyal ve sağlık harcamalarından dolayı büyük açıklar veren bütçeyi denkleştirmek için önümüzdeki 10 yıl içinde eğitim kredilerini 100 milyar dolar azaltıyor.
Çözüm?
Komplo teorilerinde çözüm aramak kolay. Bunun dışında pek fazla çözüm gözükmüyor. Tüm siyasi partiler yaşlıların siyasi nüfuzundan dolayı konuyu es geçiyor. Senato’nun profili gittikçe yaşlı politikacılardan oluşurken gençler iş, aş ve aşk peşinde yeterince organize olamıyor. Kanımca, genç kuşak giderek topluma yabancılaşıyor. Bunun sonu sokak çatışmasına döner mi? Bilinmez...
Yazımı benimde görüşlerime tercüman olduğu için Amerikalı bir siyaset bilimcinin yorumuyla bitiriyorum: "Amerikan politik sistemi bugün kuşaklar arası ikiye bölünmüş bir sistemdir. Bir yanda yaşlılar için sürdürülemez Grek tipi sosyalizm, diğer tarafta gençler için kinle damıtılmış vahşi Kapitalizm"
">
ABD’yi kuranlar büyük çiftlik sahipleri olduğu için kurucu babaların ‘Gençliğe Hitabe'leri yok. Eğer böyle bir hitabeleri olsaydı ve Amerikan gençliğini göreve çağırsalardı, herhalde‘ birinci vazifen, borçlarını ödemektir !’ derlerdi.
Değerli dostlar, bu haftaki analizim Amerikan genç kuşağının ekonomik kuşatma altında olması...
Durumları Parlak Değil
Tunus’ta, Mısır’da ve diğer ülkelerde gençler toplumsal değişimleri tetikliyor, batıda bu daha uzun bir süreç.. Birincisi kurumlar daha güçlü ve köklü ikincisi genel ekonomik seviye değişimi zor kılmakta. ( Zincirlerden başka kaybedecek şeyler var )
Amerika’nın birde özel konumu bulunmakta, ABD çağdaş anlamda yegâne dünya çapında imparatorluk olduğu için Amerikan sosyal olayları dünyayı etkiliyor.
Roma tarihinden bu yana açık uçlu tartışmadır. İmparatorluklar nasıl çöker? Çökme içerden mi başlar dışarıdan mı? Çökme hızı ve zaman süreci nedir? Bunlar ilginç ve cevabı zor sorulardır. Örneğin Roma İmparatorluğunun çökmesi asırlar almıştır. Aynı süreç Osmanlı İmparatorluğu içinde geçerlidir.
Tabii bu süreç yaşanırken o imparatorluğun üyelerinin günlük yaşam içinde çöküşü nasıl algıladıkları ya da algılayamadıkları da ayrı bir hikâye. Klasik örnek biyolojiden verilir: Kaynayan suya atılan kurbağa can havliyle zıplar ve kurtulur. Buna karşılık, ılık suya atılan kurbağa, yavaş yavaş ısınan suda gelişmelerden bihaber kaynayıp gider. İmparatorluklar da çöküşü birebir yaşayan kuşakların sonu da işte bu biçim oluyor bazen.
Gelelim Rakamlara
1984 senesinde net varlık olarak 65 yaş ve üzeri Amerikalıların varlığı 120 bin dolar. 35 yaş ve altı Amerikalıların net varlığı ise $11 bin 500. 2009 yılına geldiğimizde aynı rakamlar 170 bin dolar ve 3 bin 600 dolar... Açıkçası çeyrek yüzyılda yaşlı Amerikalılar biraz daha zenginleşirken genç kuşak korkunç bir varlık kaybına uğramış. Güncel rakamlar elimde yok ama sanıyorum gençler bugünlerde sıfır veya sıfırın altında... Başka bir deyişle yaşlı Amerikalıların net varlığı ( Varlıklar- Yükümlülükler ) yüzde 42 artarken genç Amerikalılarınki yüzde 68 düşmüş.
Eğitim Geliri Yükseltiyor Mu?
Eğitim ücretleri son 20 yılda yüzde 128 artarken eğitim kalitesinde ciddi bir yükselme gözükmemekte. Basit bir örnek 20 yıl önce öğretim üyelerinin yüzde 43'ü yardımcı profesörken, akademik bütçelerin büyük kısmı ‘tenür’ sahibi yaşlı hocalara tahsis edildiğinden, şu anda öğretim kadrolarının büyük çoğunluğu yardımcı profesörlerden oluşmakta.
Yüksek lisansta maliyetler astronomik olmuş durumda. Son 20 senede tıp fakültesinde okuyan öğrencilerin averaj borcu 20 bin dolarken bugün bu rakam 160 bin dolar... Hukuk fakültesinde okumanın maliyeti son 20 senede yüzde 317 artmış.
Şimdi sıkı durun lütfen! Amerika’da eğitimi umut olarak gören ve yüksek öğrenim görmüş gençlerin öğrenci kredisi borcu 1 trilyon doları aşmış durumda ve toplam ulusal tüketici borcundan fazla... ( Bu değer Türkiye’nin milli gelirinden de büyük)
Politik Durum: Gerontocracy
Henüz güzel Türkçemize yerleşmemiş bir deyim, 'gerontocracy'... Yaşlı anlamına gelen ‘geront’ ve yönetim anlamına gelen ‘cracy’ kelimelerinden oluşuyor. Bir anlamda yaşlıların yönetimi anlamına geliyor. Sovyetler'de uygulanan bir sistem olarak hatırlarsınız.
Binlerce yıldır gençler daha üretken toplum üyeleri olarak gelirlerini artırırken yaşlılar daha dezavantajlı duruma düşerlerdi. Bu nedenle tüm semavi dinlerde ve diğer yerleşik kültürlerde yaşlılara, ebeveynlere saygı ve destek önde gelen tema olmuştur.
Modern zamanlarda durum değişti. Oy gücü ve siyasi destek sosyal devlet kurumuyla birleşince yaşlılar inanılmaz bir siyasi güç oluşturdular. Kapitalizm’in en ileri aşamasının yaşandığı ABD’de bu değişim en belirgin halini alış durumda.
Basit bir rakam daha vereyim: Amerikan devleti her çocuk için 1 dolar harcarken her yaşlı için 2.4 dolar harcamakta. Buna karşılık Obama sosyal ve sağlık harcamalarından dolayı büyük açıklar veren bütçeyi denkleştirmek için önümüzdeki 10 yıl içinde eğitim kredilerini 100 milyar dolar azaltıyor.
Çözüm?
Komplo teorilerinde çözüm aramak kolay. Bunun dışında pek fazla çözüm gözükmüyor. Tüm siyasi partiler yaşlıların siyasi nüfuzundan dolayı konuyu es geçiyor. Senato’nun profili gittikçe yaşlı politikacılardan oluşurken gençler iş, aş ve aşk peşinde yeterince organize olamıyor. Kanımca, genç kuşak giderek topluma yabancılaşıyor. Bunun sonu sokak çatışmasına döner mi? Bilinmez...
Yazımı benimde görüşlerime tercüman olduğu için Amerikalı bir siyaset bilimcinin yorumuyla bitiriyorum: "Amerikan politik sistemi bugün kuşaklar arası ikiye bölünmüş bir sistemdir. Bir yanda yaşlılar için sürdürülemez Grek tipi sosyalizm, diğer tarafta gençler için kinle damıtılmış vahşi Kapitalizm"