Çocuklarımızı yetiştirme biçimlerimizin bireysel ve toplumsal sonuçlarının tartışılmaması önemli olumsuz sonuçlara bizi götürecektir. Çeşitli çocuk yetiştirme davranışları vardır.
Bunlar: aşırı koruyucu, baskıcı, otoriter, dengesiz ve kararsız, izin verici(aşırı hoşgörülü), mükemmeliyetçi ve ilgisiz tutumlardır. Kuşkusuz; bu tutumların olumsuz davranışlara yol açması da kaçınılmazdır.
Bu anlayışlarımız, şu davranışlara yön verebilmektedir.
- Çocuk kendi başına hareket edemez; çünkü çocuğun başına kötü bir şey gelir.
- Çocuk her şeye karışmaz ve küçüktür, bilmez.
- Büyükler her zaman her durumda en iyi kararları verir.
- Ceza, kurallara uymada en etkili yoldur.
- Hata yapmasınlar ki yetişkinlik yaşamında da hata yapmasınlar.
- Çocuklar her şeyi yapar.
- Çocuğa yazıktır, nasıl davranırsa davransın.
- Çocuktur her şeyi kendi öğrensin.
- Çocuk dediğin, her yönüyle özgür olmalı.
- Zamanım yoktur; çocukla ilgilenemem.
Bu tutum ve davranışların birey, aile ve toplum açısından çok olumsuz sonuçlara yol açması kaçınılmazdır.
Bu sonuçlar aşağıdaki gibidir;
- Yetişkinlik yaşamında kendi kararlarını veremeyen; ayrıca kendine ve çevresine güvensiz bireyler olacaktır.
- Sorumluluk almaktan kaçınan, kavgacı, karamsar, kararlarını almada zorlanan, mutsuz, insan ilişkileri ve iletişimde yetersiz, yeni düşünceler, fikirler öne sürmeyen; cezayı içselleştiren(özümseme), hata yapanlara tahammülü olmayan akademik anlamda başarısız, anne-baba ölümünde kendini aşırı güvensiz hisseden, istek ve beklentilerin gerçekleşmediği durumlarda huzursuzluk duyma vs.
Diğer taraftan; kurallar karşısında sıkılganlık gösterme, kurallara uymamaya çalışma, bencillik, şımarıklık, aile ve çevresine saygısızlık; ilişkilerinde, iş hayatında v.b. sürekli doyumsuzluk göstermeleridir. Ancak; bu tutum ve davranışların, aile ve toplum yaşamı için kabul edilir tarafı yoktur. Sağlıklı aile yaşamı etkin çocuklarla anlam bulmaktadır.
Bir başka taraftan, toplumsal yaşamın etkin yapılanması, sürdürülmesi, ancak sağlıklı aileler gerektirmektedir. Çünkü sağlıklı aileler, meslekler genel anlamda yetişkinler, kısaca toplum sistemi için gerekli her yetişkin sağlıklı aileden gelmektedir. Bu nedenle, ailelerin çocuk yetiştirme konusunda, batıl inançlardan, yanlış söylemlerle yoğrulmuş uygulamalardan vazgeçip, akıl ve bilimin ışığında çocuk yetiştirme biçimlerine ve tutum, davranışlarına önem vermeleri gerekir.
Günümüzde, en önemli çocuk yetiştirme biçimi demokratik olanıdır. Bu tutum ve davranışın temel özellikleri şunlardır;
- Çocuğun en önemli gereksinmesinin sevgi ve ilgi olduğu unutulmamalıdır.
- Çocuk bütün özellikleriyle; olduğu gibi kabul edilmeli ve çocuğun yeteneklerinin ortaya çıkması için olanaklar hazırlanmalıdır.
- Çocuk, aile içinde kendini güvenli ve huzurlu hissetmelidir.
- Çocuk, sorunlarını açık bir biçimde anne-babasıyla tartışmalı ve gerektiğinde kendisine sorunun çözümüne yönelik seçenekler sunulmalıdır. Çözüme birlikte karar verilmelidir.
- Çocuklara yetenekleri ölçüsünde, karar almada eşit söz hakkı verilmelidir.
- Çocukların, duygu ve düşünceleri olduğu gibi kabul edilmelidir.
- Aile üyeleri arasındaki beklentiler, gereksinmeler eşitlik ve durumun gerektirdiği bir biçimde karşılanmalıdır.
Yukarıda anılan tutumlarda yetişmiş bir çocuktan, yetişkinlik de dahil olmak üzere şu davranışları göstermesi beklenmektedir:
- Girişimcilik ruhuna sahiplik,
- Düşüncelerini özgürce ifade edebilme ve bu yönde hareket edebilme,
- Farklı düşüncelere saygı duyabilme,
- Davranışlarında tutarlılık,
- Sosyal ilişkilerinde uyumlu,
- Gerektiğinde sorgulama yeteneğine sahip olabilme
Bu anılan tutum ve davranışlar bireysel yaşamı etkilediği gibi; başta aile, kültür, eğitim, siyaset, hukuk, ekonomi v.b. kurumları da olumlu etkileyecektir. En ideal çocuk yetiştirme biçimi olarak da bu yöntem kabul edilmektedir.
">
Çocuklarımızı yetiştirme biçimlerimizin bireysel ve toplumsal sonuçlarının tartışılmaması önemli olumsuz sonuçlara bizi götürecektir. Çeşitli çocuk yetiştirme davranışları vardır.
Bunlar: aşırı koruyucu, baskıcı, otoriter, dengesiz ve kararsız, izin verici(aşırı hoşgörülü), mükemmeliyetçi ve ilgisiz tutumlardır. Kuşkusuz; bu tutumların olumsuz davranışlara yol açması da kaçınılmazdır.
Bu anlayışlarımız, şu davranışlara yön verebilmektedir.
- Çocuk kendi başına hareket edemez; çünkü çocuğun başına kötü bir şey gelir.
- Çocuk her şeye karışmaz ve küçüktür, bilmez.
- Büyükler her zaman her durumda en iyi kararları verir.
- Ceza, kurallara uymada en etkili yoldur.
- Hata yapmasınlar ki yetişkinlik yaşamında da hata yapmasınlar.
- Çocuklar her şeyi yapar.
- Çocuğa yazıktır, nasıl davranırsa davransın.
- Çocuktur her şeyi kendi öğrensin.
- Çocuk dediğin, her yönüyle özgür olmalı.
- Zamanım yoktur; çocukla ilgilenemem.
Bu tutum ve davranışların birey, aile ve toplum açısından çok olumsuz sonuçlara yol açması kaçınılmazdır.
Bu sonuçlar aşağıdaki gibidir;
- Yetişkinlik yaşamında kendi kararlarını veremeyen; ayrıca kendine ve çevresine güvensiz bireyler olacaktır.
- Sorumluluk almaktan kaçınan, kavgacı, karamsar, kararlarını almada zorlanan, mutsuz, insan ilişkileri ve iletişimde yetersiz, yeni düşünceler, fikirler öne sürmeyen; cezayı içselleştiren(özümseme), hata yapanlara tahammülü olmayan akademik anlamda başarısız, anne-baba ölümünde kendini aşırı güvensiz hisseden, istek ve beklentilerin gerçekleşmediği durumlarda huzursuzluk duyma vs.
Diğer taraftan; kurallar karşısında sıkılganlık gösterme, kurallara uymamaya çalışma, bencillik, şımarıklık, aile ve çevresine saygısızlık; ilişkilerinde, iş hayatında v.b. sürekli doyumsuzluk göstermeleridir. Ancak; bu tutum ve davranışların, aile ve toplum yaşamı için kabul edilir tarafı yoktur. Sağlıklı aile yaşamı etkin çocuklarla anlam bulmaktadır.
Bir başka taraftan, toplumsal yaşamın etkin yapılanması, sürdürülmesi, ancak sağlıklı aileler gerektirmektedir. Çünkü sağlıklı aileler, meslekler genel anlamda yetişkinler, kısaca toplum sistemi için gerekli her yetişkin sağlıklı aileden gelmektedir. Bu nedenle, ailelerin çocuk yetiştirme konusunda, batıl inançlardan, yanlış söylemlerle yoğrulmuş uygulamalardan vazgeçip, akıl ve bilimin ışığında çocuk yetiştirme biçimlerine ve tutum, davranışlarına önem vermeleri gerekir.
Günümüzde, en önemli çocuk yetiştirme biçimi demokratik olanıdır. Bu tutum ve davranışın temel özellikleri şunlardır;
- Çocuğun en önemli gereksinmesinin sevgi ve ilgi olduğu unutulmamalıdır.
- Çocuk bütün özellikleriyle; olduğu gibi kabul edilmeli ve çocuğun yeteneklerinin ortaya çıkması için olanaklar hazırlanmalıdır.
- Çocuk, aile içinde kendini güvenli ve huzurlu hissetmelidir.
- Çocuk, sorunlarını açık bir biçimde anne-babasıyla tartışmalı ve gerektiğinde kendisine sorunun çözümüne yönelik seçenekler sunulmalıdır. Çözüme birlikte karar verilmelidir.
- Çocuklara yetenekleri ölçüsünde, karar almada eşit söz hakkı verilmelidir.
- Çocukların, duygu ve düşünceleri olduğu gibi kabul edilmelidir.
- Aile üyeleri arasındaki beklentiler, gereksinmeler eşitlik ve durumun gerektirdiği bir biçimde karşılanmalıdır.
Yukarıda anılan tutumlarda yetişmiş bir çocuktan, yetişkinlik de dahil olmak üzere şu davranışları göstermesi beklenmektedir:
- Girişimcilik ruhuna sahiplik,
- Düşüncelerini özgürce ifade edebilme ve bu yönde hareket edebilme,
- Farklı düşüncelere saygı duyabilme,
- Davranışlarında tutarlılık,
- Sosyal ilişkilerinde uyumlu,
- Gerektiğinde sorgulama yeteneğine sahip olabilme
Bu anılan tutum ve davranışlar bireysel yaşamı etkilediği gibi; başta aile, kültür, eğitim, siyaset, hukuk, ekonomi v.b. kurumları da olumlu etkileyecektir. En ideal çocuk yetiştirme biçimi olarak da bu yöntem kabul edilmektedir.