Yeni Akım Karadağ...

Konu ile ilgili olarak, yıllarca Türkiye‘de turizm konusunda uzmanlaşmış aynı zamanda bir ekonomist olan Hakan İlker Toraman ile tekrar bir araya geldik.

Sayın Toraman, gerek Facebook'taki Monteco Tour sayfanızdan gerekse, internet ortamında paylaşımlarımızdan büyük bir takipçi kitlesi edindiğinizi görüyoruz. Son görüşmemizden beri neler değişti Montenegro'da ?

Merhabalar, daha öncesinden de bildiğiniz gibi biz eşim, Banu ve 4 yaşındaki oğlum Torhan ile Montenegro'ya Budva şehrine yerleştik. Yaz dönemi olduğu için Turizm ağırlıklı olarak çalışmalarımız devam etti. Özellikle Eşim Türkiye den gelen misafirlerine özel turlar düzenleyerek, Karadağ'ın diğer şehirlerindeki güzellikleri de gezdirmiş oldu. Yaptığımız turlar aile ortamı şeklinde olması sebebiyle büyük talep görmekte. Özellikle, et yemeklerinde domuz eti yemeyen misafirlerim için büyük hassasiyetle sadece dana eti sunan restorantlar ile anlaşmalarımız mevcut. Yine deniz mahsullerinde kesinlikle günlük taze ürünler sunan yerlerde misafirlerimizi ağırlıyoruz. Gelen misafirlerimiz TARA Köprüsünde 160mt yükseklikte 860 mt lik zipline yaparken, isteyenler yine nehirde rafting yapabiliyorlar.

Peki, Türkiye den yatırım amaçlı gelenler neler yapıyor ?

Burası çok ilginçtir ki, 5 yıl öncesinde 3 yıllık süreçte sadece 200 Türk firması kurulmuşken, son 2 yılda 2000 den fazla Türk firması kuruldu. Biz de Monteco Tour ve Consulting olarak, yetkili danışmanlık şirketi olarak hizmet vermekteyiz. Yaptığımız araştırmalarda,ve buraya şirket kurmak için gelen kişilerle sohbetlerimizde, gözlemlediğimiz şey, Türkiye de oluşan ekonomik durgunluk ve belirsizlikler insanları yeni bir arayışa itmekte. Gelenler de ortak bir gelecek kaygısı var. Olan varlıklarını kaybetme korkusu. Bu nedenle de, bazı kişiler ev, arsa almak için geliyor, ama çoğunluk yeni bir iş kurmak için. Çünkü vergi anlamında da Montenegro çok büyük avantaj sağlamakta. Kurumlar vergisi %9 olarak hesaplanıyor yıl sonunda. Avrupa gümrük birliğine de dahil olması sebebiyle, Türkiye de üretip, burada satmak büyük avantaj oluşturuyor.

Ayrıca, Montenegro, inşaat sektöründe parlayan bir ülke. %150 - %200 karlılıkla kesin satış garantili inşaat yapabiliyorsunuz. Burada yapılan inşaatlara malzeme satarak yine hızlı ve nakit bir ticaret gelişmekte. Şu anda sadece BUDVA bölgesinde 20 den fazla Türk müteahhit yeni projelere başladı. Şirket kurmakta ki, diğer bir amaç da, belirtilenlere göre 2 yıl içerisinde Avrupa Birliğine girilecek olması. Bu sayede hem kendiniz hem de aileniz için oturma ve çalışma izni sadece 21 günde alabiliyorsunuz. Hiçbir ek şart ve yaptırım uygulanmadan sizi kabul eden bir ülke burası.

Bu kadar olumluluklar içinde, hiç mi kötü bir şey yok ?

Eğer bizim gibi buraya gelip yerleştiyseniz, istediğiniz kadar önceden hazırlıklı olun, mutlaka beklemediğiniz şeylere de hazır olmanız gerekiyor.

Mesela, Fiber hızında bir internet alt yapısı var, ve buna rağmen her şey manuel. Kağıt işleri çok uzun sürmekte.inanılmaz bir bürokraksi var. Yeni bir iş yeri açmak istiyorsanız, özellikle gıda üzerine ise, sizi bayağı uğraştırıyorlar. Türk mantığı ile düşünüp, sabırsızlanmayacaksınız.

Polako Polako ( yavaş yavaş ) niye acele ediyorsun ki diye bir cevap ile karşılayıyorsunuz.
Yavaş yaşayan insanlar, daha az stres ve daha uzun ömür mantığıyla hareket ediyor.

Zaten devlet daireleri de öğlen 2'ye kadar çalışıyor. Burada yaşarken buna alışıp, sorgulamaktan vazgeçerseniz sizde mutlu olabilirsiniz.

Diğer bir konu, halen tam net olarak çözemediğimiz sağlık sektörü. Mesela, hastanelerde, yeterli ekipman ya yok, ya da çok eski. İşin garibi hasta insan da pek yok. Genelde turistler hastalar o da gıda zehirlenmesi ağırlıklı. Ve buna da çözüm olarak damardan serum veriliyor. Labaratuar yok, sadece özel sektör, ama oraya kadar gidip kan veya diğer testler verinceye kadar iyileşiyorsunuz.

Kotor da hastane içerisinde özel turist bölümü mevcut. İstanbulda özel hastanede gibi sizi karşılayan güzel kızlar, akıcı İngilizce konuşmalar. Sonunda süper derdimizi anlatacağımız yeri bulduk derken, kayıt öncesi size ücretleri okutuyorlar duvardaki levhada. Doktor 150eu., Yatış 300 eu. Testler 150 -750eu arasında. Birden bire iyileştiğinizi hissettiriyor rakamlar. Tabii aslında Türkiye den sağlık sigortamız var da, ya olurda ödemezlerse boşuna bir gecelik 1500 eu hesapla çıkmak pek işimize gelmiyor, ki bir arkadaşımızın oğlu kulak ağrısı ile gitti 1250 eu hesabı duyunca, sabah ilk uçakla Türkiye ye gittiler. Sonucta uçak daha uygun iki kişi 300 EU.

Aslına bakarsanız da, Türkiye de de özel hastane ile devlet hastanesi arasında fiyat farkı var sonuçta.
Çok acil durumlar dışında eczaneleri tercih ediyorsunuz, inanılmaz bilgililer, ve tam dğru teşhis ile ilacı size veriyorlar.

Peki Özledikleriniz ?

Aileden kalanlar özlense de, görüntülü telefonlar o işi çözüyor bizim için. Yine elbette türk mutfağını özlüyoruz. Eşim Bamya bulamıyor mutlaka türkiye den gelenlerden istiyor. Ben düşününce, Taksim Deki Islak Hamburger,, Kokorec, Midye Dolma özlediğimi hissettim şu anda J Kumru severim, Karşıyakalı olarak, onu da çözdüm, Burada bir Türk Cafe Açıyoruz. Ana yemek Kumru olacak.
Sonra Kahvaltı da, Menemen kesinlikle var J kendi özlediklerimizi bu şekilde çözeceğiz galiba.

Her zaman söylediğim şey, Buraya yerleşmek istiyorsanız, önce gelip kalın birkaç gün, iş planlıyorsanız, o iş kollarını gözlemleyin. Ve lütfen kendinizden başkasına güvenmeyin. Özellikle size kaç paran var diye soran simsarlardan uzak durun. Burada şirket kurmak, çok kolay gözükürken sizin için sonrasında soruna dönüşmesin. Profesyonel yardım ve destek alarak ilerlerseniz, sonrasında sorun yaşamazsınız. 500 eu ya şirket kuradan da kaçının 3000 -5000 isteyen den de uzak durun.sonrasında size süprizler çıkaracak kişileri iyi analiz edin. Montenegro Harika bir ülke ve herkese yer var.