Yardımcı doçentlik tarih oluyor

Doktoradan sonra, doçentlikten önce zorunlu bir kademe olarak kabul edilen yardımcı doçentliğin kaldırılmasına ilişkin kanun teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz günlerde Marmara Üniversitesi 135. kuruluş yıldönümünde yaptığı açıklamada, Yardımcı Doçentlik tartışmalarına ilişkin Yardımcı doçentliğin sadece bir siyasi karar olduğuna dikkat çekereek "Öyle bir adım atalım ki, ara unvanı ortadan kaldırıp doktoradan doğrudan doçentliğe geçilmesini temin edecek çalışma yapalım. Büyük ihtimalle önümüzdeki hafta parlamentoya gönderilecek" demişti.

AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş'ın, "yardımcı doçentlik" kadrosu yerine "doktor öğretim görevlisi" kadrosunun ihdas edilmesine yönelik kanun teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu.

Yükseköğretim Kanunu ile Yükseköğretim Personel Kanunu ve Yükseköğretim Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında KHK'de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine göre, öğretim üyeleri, yükseköğretim kurumlarında görevli "profesör", "doçent" ve "doktor öğretim görevlileri"nden oluşacak.

"Doktor öğretim görevlisi", doktora çalışmalarını başarı ile tamamlamış, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olan, akademik unvana sahip kişi olarak tanımlanıyor.

Yönetim Kurulu oluşturulacak

Üniversitelerarası Kurul oluşumunda yer alan "Genelkurmay Başkanlığının Silahlı Kuvvetlerden dört yıl için seçeceği bir profesör" ibaresi, madde metninden çıkarılıyor.

Üniversitelerarası Kurul bünyesinde Yönetim Kurulu oluşturulacak.

Yönetim Kurulu, Üniversitelerarası Kurul Başkanı ile fen ve mühendislik, sağlık ve sosyal bilimler alanlarından üçer üye ve güzel sanatlar alanından bir üye olmak üzere 11 üyeden oluşacak.

Üyeler, farklı üniversitelerde görev yapan profesör öğretim üyeleri arasından Üniversitelerarası Kurul tarafından bir yıl için seçilecek. Süresi dolan üye yeniden seçilebilecek. Üniversitelerarası Kurul, Yükseköğretim Kuruluna üye seçmek dışındaki görevlerini yönetim kuruluna devredebilecek.

Yönetim Kurulu, ayda en az bir defa toplanacak. Yönetim Kurulu üyelerine, Yükseköğretim Genel Kurulu üyelerine ödenen tutarda huzur hakkı ödenecek.

Üniversitelerarası Kurul, doçentlik yeterlik belgesi başvurularında adayların yeterli yayın ve çalışmaya sahip olup olmadığına karar verecek ve yeterli yayın ve çalışmaya sahip olduğuna karar verilen adaylara doçentlik yeterlik belgesi düzenleyecek.

Kurul, yükseköğretim kurumları dışından yapılacak doçentlik başvuruları için ek koşulları belirleyecek ve başarılı olanlara doçentlik unvanı verecek.

Doktor öğretim görevlisi

Yükseköğretim kurumlarında açık bulunan "doktor öğretim görevlisi" kadroları, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca ilan edilecek.

İlan edilen bu kadrolara en çok 4 yıl süre ile atama yapılacak. Her atama süresi sonunda görev kendiliğinden sona erecek. Bunlar, yeniden atanabilecek.

Doktor öğretim görevliliğine atanmada aranacak şartlar şunlar olacak:

"Doktora, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak.

Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen merkezi yabancı dil sınavından atama yapılacak programın eğitim dilinde en az 55 puan veya eşdeğerliği kabul edilen bir sınavdan bu puan muadili bir puana sahip olmak."

Üniversiteler, doktor öğretim görevlisi kadrosuna atama için bu maddede aranan asgari koşulların yanında, Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilecek.

Doçentlik ve atama

Doçentlik yeterlik belgesi başvuruları, Üniversitelerarası Kurulca belirlenen takvime göre yılda 2 kez yapılacak. Doçentlik yeterlik belgesine başvurabilmek için şu şartlar aranacak:

"Bir lisans diploması aldıktan sonra, doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak. Üniversitelerarası Kurulun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından her bir bilim disiplininin özellikleri dikkate alınarak belirlenecek yeterli sayı ve nitelikte özgün bilimsel yayın ve çalışmalar yapmak."

Üniversitelerarası Kurulca yeterli yayın ve çalışmaya sahip olduğuna karar verilen adaylara doçentlik yeterlik belgesi verilecek.

Üniversiteler, doçent kadrosuna atama için, doçentlik yeterlik belgesine sahip olmanın yanında Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilecek.

Doçentlik yeterlilik belgesine sahip olanlar başlıca uzmanlık ve araştırma konularını da bildirerek üniversitelerce ilan edilen doçent kadrolarına başvuracak.

Üniversite Yönetim Kurulu, adayın başvurduğu bilim veya sanat dalından beş profesörden oluşan bir jüri ve bu jüri için iki yedek üye tespit edecek. İlgili bilim veya sanat dalında yeterli öğretim üyesinin bulunamaması halinde, jüri, üç üye ile teşkil edilebilecek. Asıl üyelerden en az üçü üniversite dışından seçilecek.

Jüride yer alan asıl ve yedek üyeler, adayın akademik çalışmalarının her birini değerlendirerek hazırladıktan ayrıntılı raporlarını rektörlüğe gönderecek. Asıl üyelerin hukuken geçerli bir mazerete dayalı olarak raporunu verememesi halinde, yedek üyelerin raporları, sırasına göre değerlendirmeye esas alınacak. Rektör, Üniversite Yönetim Kurulunun görüşünü aldıktan sonra atamayı yapacak.

Yayın ve eser incelemeye ilişkin esas ve usuller, Üniversitelerarası Kurulun görüşü alınarak, Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkanlacak yönetmelikle belirlenecek.

Kendi isteği ile ayrılan öğretim üyelerine dönüş hakkı

Doktora çalışmalarını başarı ile tamamlamış, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olan öğretim yardımcıları, talepleri ve üniversite yönetim kurulunun uygun görmesi halinde haftada azami 12 saat ders verebilecek

Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyeleri, başvuruları üzerine bu kanun hükümleri çerçevesinde durumlarına uygun kadro bulunması halinde tekrar ayrıldıkları kurumlarına dönebilecek.

Tezsiz yüksek lisans ücretleri

Teklifle, tezsiz yüksek lisans ücretlerinin belirlenmesi yetkisiyle ilgili düzenlemeye gidilecek.

Buna göre, üniversite veya yüksek teknoloji enstitülerinde hukuk, uluslararası ilişkiler, iktisat, işletme, bilgi teknolojileri ve ileri teknolojiler ile öğretmenlik alanlarında ikinci öğretim kapsamında yürütülecek tezsiz yüksek lisans programlarının açılması, bu programlarda fiilen ders veren öğretim üyelerine ödenecek ek ders ve sınav ücretleri, ilgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitü yönetim kurulunun teklifi üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenecek.

Üniversite veya yüksek teknoloji enstitü yönetim kurulu kararı ile belirlenen ve belirtilecek tarihlerde asgari iki eşit taksitte alınan öğretim ücretleri, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünün muhasebe birimi hesabına yatırılacak.

İlgili kanun ve mevzuatlar ile cetvellerdeki "yardımcı doçent" ifadeleri, bu ünvana ilişkin atıflar, "doktora öğretim görevlisi" olarak değiştirilecek.

Yükseköğretim Personel Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, doktor öğretim görevlilerinin mali hakları düzenleniyor. Bu kapsamda yapılacak değişiklikle doktora öğretim görevlisi kadrosunda bulunanlara Devlet Memurları Kanunu'na tabi en yüksek devlet memuru brüt aylık tutarının yüzde 175'i, her ay üniversite ödeneği olarak ödenecek.

Yükseköğretim kurumlarında çalışmasına ihtiyaç duyulan sözleşmeli sanatçı öğretim elemanları, üniversite yönetim kurulunun uygun görmesi ve rektörün onayı ile sözleşmeli olarak istihdam edilebilecek. Bu elemanların sözleşme esasları, bunlara ödenebilecek ücretin üst sınırları ve sağlanacak sosyal yardımlar ile diğer mali haklar; Yükseköğretim Kurulunun önerisi, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılacak.

Böylece bu personele ilişkin Yükseköğretim Kurulunda bulunan merkezi yetki yükseköğretim kurumlarına aktarılacak.

Halihazırda "yardımcı doçent" kadrolarında bulunanlar, düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle başka bir işleme gerek kalmaksızın "doktor öğretim görevlisi" kadrolarına atanmış sayılacak.