''UVC'' ışınlar koronavirüs üzerinde gerçekten etkili mi ?

Son zamanlarda, adını sıklıkla duyduğumuz ultraviyole ışınlar ile dezenfeksiyon veya UVC sterilizasyon cihazları ile virüs ve bakteriler gerçekten yok edici etkiye sahip midir ? Haber3.com olarak sizin için konunun uzmanı Hakan İlker Toraman’a danıştık.

İşte ultraviyole ışıklarla ilgili tüm merak ettikleriniz;

Sayın Toraman, özellikle Covid 19 ile birlikte pek çok yerde satılmaya başlayan ve değişik türleri bulunan ultraviyole cihazlar hakkında bilgi verir misiniz ?

Sizin de belirttiğiniz gibi UVC ışını ile bakteri ve virüsleri yok eden cihazlar birden bire satışlarda dikkat çekici bir şekilde artış gösterdi. Oysaki ultraviyole ışın yeni bir buluş değil aksine yüzyılı aşkın süredir kullanılan bir yöntem. İlk önce su arıtma ile başlamış hava ve yüzey sterilizasyonu ve atık su sistemleri sterilizasyon üniteleri gibi pek çok alanda kullanılmaktadır.

Pandemi süreci ile birlikte daha önem kazanmıştır. Hatta 8 yıl öncesinde H1N1 virüsü yok ettiği ispatlanan UVC cihazları ilk Türkiye ye getirdiğimizde ilgi görmemiş ve satışı başarılı olmamıştı.

Daha önce yapılan testlerde, UVC ışınlar ile bakteri ve sporların kesin olarak yok edildiği ispat edilmiş ve SARS, MERS virüsleri yine UVC ışına belli bir süre maruz kaldığında RNA yapısı bozularak çoğalımları engellenmiş ve yok olmuştur.

Tüm dünyada uv-c konusunda yayınlanan makaleler bize COVID19 un Sars grubu bir corona olduğu için zarflı virüs kategorisinde benzerliklerini ve Sars'ı yok eden bir uv-c ışının covid19 u da yok edebileceği yönünde bilgi paylaşmaktadır. Buna örnek olarak, Çin’in virüsten kurtulmasında UVC cihazların büyük rol oynadığı aşikârdır.

Şimdi ise özellikle Çin UVC ışın ile ürettikleri cihazları toplum sağlığı amacıyla ofis, iş yeri, kamu kuruluşları, hastane ve otellerde yoğun şekilde kullanarak hastalığın yayılmasını büyük oranda engellemiştir.

Uv-C ışınlar en yoğun 220nm ve 253.7nm de virüsler üzerinde etkilidir. Bu dalga boyları dışında etki azalır. Özellikle de 270 den sonra iyice zayıflar. Ayrıca UVC ışıklar standart cam tüpten geçerken %90 a yakın verim kaybeder. Bu yüzden kullanılan lambaların mutlaka Quartz Lamba olması gereklidir.

Bazı üreticiler hem ozon içeren 183 nm hem de uv-c 253.7nm birlikte kullanırlar. Bu durumda uv-c'nin etkisi ozon ile destekleyen bir hibrid sistem olup, dezavantajı kullanılan ortamın mutlaka en az 6 ila 8 saat havalandırılması gerekmektedir.

Bu yüzden yan etkilere neden olması sebebiyle, biz kesinlikle ozon yayan UVC lambaları tercih etmiyor ve ürünlerimizde kullanmıyoruz.

Peki en çok nerelerde kullanılıyor ?

Aslına bakarsanız virüs ve bakterinin olabileceği her yerde uv-c kullanabilirsiniz.

Biz önceliğimizi UltraCare A.Ş. olarak asansör kabin içlerine verdik ve bu konuda kabin içerisinde ek bir modül ile havayı sürekli temiz tutarken uv-c ile de steril eden bir cihaz geliştirdik. Türkiye'de ilk kez bizim yaptığımız bu cihazın değişik model ve içeriklerde benzerlerinin de üretilmeye başlandığı duyumunu aldık. Fakat bu güzel bir şey sonuçta rekabet kaliteyi artıran bir unsur.

Ve teknolojik olarak da bizim sistemimiz şu an için çok farklı ve etkinliği çok yüksek.

Bunun dışında, okullar, ofisler ve oteller için geliştirdiğimiz modelimiz sınıflarda ve ofis ortamlarında insan varken havalandırma yaparken bir yandan virüsleri yok etmekte. Diğer modelimiz ise ortamda canlı yokken kumanda ve zaman ayarı ile çalıştırılarak 150 mt2 alanda 30 dk sürede etkili bir sterilizasyon sağlamakta. Bu cihazların en önemli özelliği aniden ortama girebilecek bir insan veya evcil hayvanı algılayarak otomatik olarak kapanabilmesidir.

Ev tipi dediğimiz ve sadece virüsleri yok etmekle kalmayıp havada bulunan alerjenleri yok eden hava temizleyicilerimiz ile yine el terminali modeli ile yatak, kanepe, halı, tv, mutfak, bilgisayarlar gibi tüm yüzeyleri steril ederken aynı zamanda özellikle yatak ve koltuklarda bulunan mite dediğimiz alerjenleri de yok etmektedir.

Benim en sevdiğim ürün ise el ve cep tipi olan Handy modelleri. Ev dışında sterilizasyon gereken bir yerde çıkarıp 15 saniye gibi kısa bir sürede kullanabilmektesiniz.

Bizim ürünlerimizin en büyük farkı, dezenfekte edici cihazlar olmayıp sterilizasyon sağlaması. Ortam ve eşya sterilizasyonu dezenfeksiyondan farklı bir konu olup, steril edilmiş ortam veya eşyalarda virüs veya bakteri bulunmaz.

Yine ambulans ve servis araçları için geliştirdiğimiz modelimiz ile bu araçlar 15 dakika kgibi bir sürede steril edilebilmektedir. Hatta bu konuda talep gelmesi halinde Sağlık Bakanlığı ile birlikte çalışmaktan onur duyarız.

Böylelikle özellikle ambulansla taşınan Covid-19 hastasının taşınma esnasında ortama virüs bırakmasını minimize ederken, araç içerisinde yüzey ve havada asılı kalan virüsleri yüzde 99 oranında hızlı ve kolayca yok edebileceğiz.

Ve yerli üretim yaparak ithalata bağımlılığımızı da azaltmış olacağız.

Kısacası her ihtiyaca yönelik olarak değişik bir uv-c sterilizasyon cihazını kullanabilirsiniz.

İthal ettiğimiz ürünler dışında, kendi üretimimiz de talep ve ihtiyaca yönelik olarak AR-GE departmanımız sürekli olarak yeni ürün çalışmaları yapmaktadır. Üretime başlayacağımız ürünlerimiz ile ilgili olarak izin süreçleri sürekli güncellenmektedir.

Sektör ile ilgili sorunlarınız var mı ?

Bu süreçte ne yazık ki konuya hakim olmadan ya da sadece para kazanma odaklı olarak Çin'den getirilen ve ne yazık ki işe yaramayan ve ne ithalatçı ne de satıcılar satılan bu ürünlerin gerçekten çalışıp çalışmadığını bilmeden sadece üzerinde UVC yazan dezenfektan cihazları yoğun şekilde piyasaya sundular. Sağlık Bakanlığı yetkilileri bir çalışma yaparak UVC lamba kullanılan dezenfekte edici cihazlar konusuna el attı ve artık üreticilerin, lamba ömrü, uyarı işaretleri, açık ortamlarda otomatik kapanma, gerçekten dezenfekte edip etmediğine dair raporlama gibi belli kriterleri yerine getirmeleri gerekecek. Bu sayede gerçekten bu işe bilgi ve deneyim ile üretim yapanlar ile mor lambayı UVC diye satanlar ayırt edilebilir olacaklar.

Tabii bazı eksik veya net olarak açıklanmayan konular da mevcut. Sektör temsilcisi olarak, kimlerin katıldığını bilmediğimiz bu toplantıda bizde yer almak isterdik. Ama bu konuda ön bilgilendirme ne yazık ki net olarak yapılmadığı için hatta izine tabii olma süreci ile ilgili de doğrudan bir duyuru yapılmadı.

Arkadaşlar basından veya şans eseri bunları öğrendiler.

Ortada bir izin konusu olmadan ürün ithalatı yapan yada daha önceden elinde UVC lamba bulunan firmalar belirsizlik yaşamaktalar.

Biz Bakanlığın kriterlerine uygun ürünleri ithal etmekteyiz. Ayrıca aradaki dezenfekte edici cihazlar ile sterilizatörlerin farkı da bulunuyor. Bu konuya hassasiyet göstermekle yeni üreteceğimiz AR-GE'si bitmiş ürünlerimiz de UVC sterilizasyon cihazlarımızı daha yasallaşmadan belirtilen kriterleri sağlamış bulunmaktayız. Biz gerek bilgi ve tecrübe gerekse de üretim için ihtiyaç duyacağımız makine parkurumuz ile hazır bir şekilde yasaya uygun ürünleri üretmek için kendimizi hazırladık.

Bu konuda gerekli izinlerimizin alınması ile seri üretime başlayacağımız bilgisini paylaşmak isterim.

Burada sizin vasıtanız ile yetkili mercilere seslenmek isterim ki lütfen konuya ciddi yaklaşan bizler gibi firmalara öncelik verilsin. Hatta, bizim bilgi ve deneyimlerimizi devletimizin olanakları ile birleştirebilirsek, hızlı ve ucuz maliyet ile ülke çapında sağlık kuruluşları, hastaneler, toplu ulaşımda UVC cihazlardan faydalanabileceğiz.

Biz ürünlerimizi ne kadar hızla üretip satışa çıkarabilirsek , hem milletimize çok daha hızlı bir şekilde hizmet etmiş olacağız ve Corona ya karşı savaşta elimizi güçlendireceğiz , hem paramız yurt içinde kalacak ithalata gerek kalmayacak , hatta ciddi bir ihracat talebi ile , şu anda pek çok Türki Devlet ve Afrika , Arap yarımadası ve Maldivler dahil pek çok ülke den ön sipariş almış bulunmaktayız. Bilgi ve emeklerimizi, öncelikle kendi vatandaşımıza karşı sorumlu olduğumuza inanarak , cihazları bir an önce üretip , halkımızın hizmetine sunmayı daha sonrasında yurtdışına ihraç etmeyi amaçlıyoruz.

Bizde bu konuda bir adım atarak , Türkiye de UVC ürün üreten ve satanları bir dernekte buluşturmayı hedeflemekteyiz.

Bu süreçte, UVCMAG dergimiz ile de sektörel bir dergi projemizi başlatıyoruz. Böylelikle , pek çok üretici ve ithalatçı bir arada sektörün sorunlarına ve gelişmelerini , akademik bir yazar araştırmacı kadro ile paylaşmış olacağımıza inanıyoruz. Bu konuda da bilgi almak isteyen firmalar, UVCcare@gmail.com ve uvc.com.tr internet sitemizden bize ulaşabilecekler.