Türkiye-israil İlişkileri

GAZZE (AA) - Filistinli uzman ve akademisyenler, Türkiye-İsrail ilişkilerinin normalleşmesinin başta Gazze Şeridi olmak üzere Filistin meselesine olumlu yansıyacağını öngörüyor.

Gazze'deki Beytü'l Hikme Danışmanlık Merkezi Başkanı Ahmed Yusuf, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Türkiye, bölgesel ve uluslararası alanlardaki önemli konumu ve uluslararası platformlarda sahip olduğu diplomatik imkanlarıyla Filistin'in siyasi pozisyonunu ilerletme gücüne sahiptir." dedi.

Türkiye-İsrail arasında anlaşma sağlanmasının Gazze'deki insani duruma ve ekonomik şartlara olumlu yansıyacağını dile getiren Yusuf şunları kaydetti:

"Öncelikle iki ülke arasında normalleşme sürecindeki ilişkileri Türkiye'nin iç meselesi olarak idrak etmemiz gerekiyor. Ankara'nın AK Parti liderliğinde Filistin davasına verdiği destek de sürecektir. Türkiye hiçbir şekilde Gazze'ye uygulanan ambargonun kaldırılması şartından vazgeçmeyecek ve İsrail'le görüşme dosyalarını Filistin davasına destek olması için her türlü çabayı gösterecektir."

Çağdaş Araştırmalar ve Siyaset Analiz Merkezi'nden araştırmacı Süleyman Bişarat da Filistin halkının, Türkiye'nin Mavi Marmara gemisine yönelik saldırı sonrası İsrail'den talep ettiği şartları takdirle karşıladığını belirterek, "Bu takdir, Gazze Şeridi ile İsrail ambargosunun kaldırılmasıyla dayanışma gösteren Mavi Marmara şehitlerinden ötürüdür. Dolayısıyla İsrail'in işlediği suçtan dolayı aktivistlere verilecek haklar da Filistin davasında bir başarıdır." dedi.

Daha önce yapılan uluslararası anlaşmaları yerine getirmeyen İsrail'in, Gazze ablukasını kaldıracak olası bir anlaşmaya bağlı kalacağına dair garantiler vermesi gerektiğini dile getiren Bişarat, Filistinlilerin de Türkiye'nin bu meseleyi önemsediği yönünde umutları olduğunu vurguladı.

- "Olası bir anlaşma Filistinlilerin yararına"

Filistinli gazeteci Hani Habib de Türkiye ve İsrail arasındaki olası bir anlaşmanın Filistinlilerin yararına olacağını ve acılarını hafifleteceğini belirterek, "İsrail, Gazze ablukasını tamamen kaldırma şartını kabul etmeyebilir ancak inşaat malzemelerinin girmesi, elektrik sıkıntısının giderilmesi ve denizden ambargonun kaldırılması gibi Gazze ablukasını hafifletecek adımları atabilir." değerlendirmesinde bulundu.

Habib, Türkiye'nin Filistin sorunu ve özellikle Gazze Şeridi'ndeki insani durum karşısında sergilediği insani ve ahlaki duruşu sürdüreceğine inandıklarını vurguladı.

Filistinli yazar Hasan Abdo ise Türkiye'nin, anlaşmayla bölgesel gücünü Filistin halkı ve sorununa destek için kullanacağı düşüncesinde olduklarını kaydederek, şunları söyledi:

"İki ülkenin ortak çıkarları olabilir ancak önemli olan Türkiye'nin bu yakınlaşmayı, Filistin meselesinin yararına ve İsrail'in Filistinlilere yönelik ihlallerini durdurması yönünde kullanmasıdır. Türkiye, geçen yıllarda Filistin meselesini destekleyerek tüm taraf ve güçlerle de ilişkilerini iyi tutma konusunda başarılı oldu. Bu nedenle Türkiye-İsrail anlaşması, daha büyük roller üstlenme fırsatı verebilir."

En-Necah Ulusal Üniversitesi Siyaset Bilimi öğretim görevlisi Osman Osman da, "Bence İsrail ile Türkiye arasındaki diyalog, İsrail'in Gazze'ye uyguladığı ablukada bir rahatlamaya neden olacak." yorumunu yaptı.

Türkiye'nin Gazze'deki insani durum düzelmeden İsrail ile ilişkilerini düzeltmeyi kabul etmeyeceği tespitinde bulunan Osman, "Bazı tarafların hoşuna gitmese de Türkiye, Filistin davasına katkıda bulunmak için etkin rol oynamaya devam edecek." diye konuştu.

- Filistin'e destek

Filistin'in Osmanlı Devleti'nin bir parçası olduğu (1516-1917) döneme kadar uzanan güçlü ilişkiler, Türkiye'nin İsrail'in 2008-2009 yıllarında Gazze'ye düzenlediği saldırılara tepki göstermesinden bu yana güçlenerek devam etti.

Türkiye, İsrail'in 2014'te Gazze'ye düzenlediği saldırılarda yaralanan onlarca Filistinliye yardım eli uzatmış ve yaralılar Türkiye'de tedavi edilmişti.

Türkiye ayrıca Filistin yönetiminin 2012 Kasım sonunda BM'de gözlemci devlet statüsü talebini desteklemişti.

Bu desteğin yanı sıra Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), Türk Kızılayı ve İHH İnsani Yardım Vakfı başta olmak üzere birçok kuruluş çeşitli projeler kapsamında Filistin'de yardım faaliyetlerine devam ediyor.