SPERM DONASYONU
Sperm donasyonu, erkekte herhangi bir sperme rastlanmadığı ve testislerden herhangi bir şekilde sperm sağlanamayan çiftler, veya erkeğin spermi ile elde edilecek bir hamilelik, tıbbi açıdan tavsiye edilmediği durumlarda başvurulan bir uygulamadır.
1 ) Sperm donasyonu nedir?
Sperm donasyonu, erkekte herhangi bir sperme rastlanmadığı ve testislerden herhangi bir şekilde sperm sağlanamayan çiftler, veya erkeğin spermi ile elde edilecek bir hamilelik, tıbbi açıdan tavsiye edilmediği durumlarda başvurulan bir uygulamadır.
2 ) Sperm donasyonu hangi vakalar için uygulanabilir?
- Doğuştan veya daha sonradan meydana çıkan bir nedenden dolayı, ejekülat veya testislerden spermin sağlanamadığı durumlarda
- Spermin tespit edildiği, ancak yapısal bozukluklarının görüldüğü ve yumurtayı dölleme fonksiyonunun olmadığı durumlar.
- Teşhisi daha önceden konulmuş bazı genetik kalıtımsal rahatsızlıkların saptandığı ve erkeğin çocuğuna bunun geçişme ihtimalinin bulunduğu durumlarda.
- Erkeğin HIV gibi cinsel yol il bulaşan hastalık taşıyıcılığı olduğu durumlarda.
- Etkilenmiş RH uyuşmazlığı olduğu durumlar.
3 ) Sperm donasyonunda dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
Sperm donasyonunda kullanılan spermler, sperm bankalarından temin edilen (günümüzde daha çok Danimarka, İngiltere, Amerika’daki sperm bankalarından) sağlıklı erkeklerden tedarik edilmiş ve uygun şartlarda muhafaza edilerek dondurulması sağlanan spermlerdir.
Sperm bankalarından, sadece Sağlık Bakanlığının özel izin ve onayı ile alınan, sertifikalı her çeşit mecburi tahlilleri yapılmış spermler, bu uygulamada kullanılabilir. Bu banka spermlerinin sertifikalarında, yapılması mecburi olan tahliller haricinde bağışta bulunan kişinin eğitim durumu, etnik kökeni, detaylı fiziksel özellikleri bulunmaktadır.
4 ) Sperm donasyonunda uygulama nasıl olmalıdır?
Günümüzde Sperm donasyonunda kullanılmakta olan spermler, Amerika, Danimarka gibi ülkelerde bulunan sperm bankalarından tedarik edilen ve bütün tıbbi tarama testleri yapılmış, bağışta bulunanların tıbbi, fiziksel, etnik özellikleri kayıt altına alınan, sağlıklı fertil erkeklerden alınmaktadır. Bknz: http://kibrisvetupbebek.com/sperm-nakli-donasyonu-nedir
5 ) Sperm donasyonu uygulaması öncesinde anne adayının değerlendirilmesi ve takibi
Sperm donasyonu işlemi öncesi, mutlaka anne adayının muayene, ultrasonografi, çeşitli hormon testleri ile değerlendirilmesi ve bunlarda bir sorunun saptanmaması halinde, o zaman diğer tarama testlerinin yapılıp çiftin Sperm donasyonu programına dahil edilmesi gerekir. bu adımların ardından, anne adayının belirlenen periyotlarda ultrasonografi ve hormon tahlili ile beraber, yumurta takiplerine başlanır.
6 ) Sperm Bankasına bağışta bulunan kişilere
- HIV
- Hepatit B
- Hepatit C
- Sifilis
- Klamidya
- Gonore
- Karyotip (46 XY)
Taramalarının yapılmasının ardından, testlerde herhangi bir sorun bulunmaz ise, o zaman donör programına kabul edilirler. Aynı zamanda, sperm donasyonunun uygulandığı ülkenin yasal mevzuatı dahilinde, donörden ekstra testlerin yapılması da istenebilir. (örneğin talasemi,kistik fibrozis,sickle cell anemia)
7 ) Sperm donasyonunda çift için kullanılacak spermin belirlenmesi
Bütün tarama testleri yapılmış ve her açıdan sağlıklı olan, kan grubu, RH faktörü belirlenmiş, kişiden alınan banka spermi ile alıcı anne ve babanın kan grubu, RH faktörü fiziksel özellikleri içerisinde uygun olan seçilerek, işlem başlatılır.
Seçimi yapılan dondurulmuş banka spermi, daha sonra anne adayından yumurta toplama evresine geçildiği zaman çözdürülerek, anne adayından sağlanan yumurtalar sırası ile mikroenjeksiyon aşamasına geçilir. Bu aşamadan sonra planlanan günde embriyo transferinin yapılmasına geçilir.
8 ) Sperm donasyonunda başarı
Sağlıklı fertil banka spermi ile yapılan sperm donasyonunda başarı şansı anne adayının yaşı, yumurtalık kapasitesi ve tedaviye verdiği cevabı ile alakalı olarak belirlenir. Genel olarak diğer mikroenjeksiyon uygulamalarında olduğu gibi çoğul hamilelik durumu meydana gelebilmektedir.