Türkiye, Suriye ile uzlaşıyor mu?

Türkiye ile ABD, üç gün süren çetin pazarlıklar sonucunda Suriye’nin kuzeyinde güvenli bölge kurulması konusunda uzlaştı. Bu kapsamda güvenli bölgenin oluşturulmasının “ABD ile birlikte eşgüdümü ve yönetimi” için Türkiye’de “Müşterek Harekât Merkezi” kurulması kararlaştırıldı. Ayrıca Türkiye’nin güvenlik endişelerini giderecek, ilk aşamada alınacak tedbirlerin de bir an önce uygulanacağı bildirildi.
ABD Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey’in geçen ay Ankara ziyaretinde, iki ülke askeri heyetlerinin Suriye’nin kuzeyinde Türkiye sınırında YPG kontrolünde bulunan bölgede güvenli bölge kurulması konusunu görüşmeye devam etmeleri kararlaştırılmıştı. Bu kapsamda ABD’li askeri heyet geçen pazar günü Ankara’ya geldi ve 5 Ağustos’ta görüşmeler başladı. ABD basınında önceki gün müzakerelerin çıkmaza girdiği haberleri yapılsa da görüşmeler dün tamamlandı. İki ülke arasındaki güvenli bölge görüşmelerinde, hem güvenli bölgenin büyüklüğü hem de güvenli bölgede yapılacak devriye faaliyetleri ile kurulacak gözlem noktaları konuları masaya yatırıldı. Üç gün süren görüşmelerin ardından önce Milli Savunma Bakanlığı üç maddelik bir açıklamayla görüşmelerden uzlaşma çıktığını duyurdu. Bakanlığın ardından aynı açıklamayı ABD’nin Ankara Büyükelçiliği de İngilizce olarak yaptı. Yapılan açıklamada görüşmelerde “Türkiye’nin güvenlik endişelerini giderecek ilk aşamada alınacak tedbirlerin bir an önce uygulanmasının” kararlaştırıldığı belirtilirken “güvenli bölge tesisinin ABD ile birlikte eşgüdüm ve yönetimi için Türkiye’de Müşterek Harekât Merkezi’nin en kısa zamanda kurulması” konusunda da uzlaşmaya varıldığı bildirildi.

‘İlave tedbirler alınacak’

Açıklamada ayrıca iki ülke heyetlerinin “Güvenli bölgenin bir barış koridoru olması ve yerinden edilmiş Suriyelilerin ülkelerine dönmeleri için her türlü tedbirin alınması” konusunda da mutabık kaldığı bildirildi. Üzerinde uzlaşılan bu maddeye göre Türkiye’deki Suriyelilerin bir bölümünün oluşturulacak güvenli bölgeye yerleştirilmesinin önü açılıyor. Türkiye, görüşmelerden önce güvenli bölgenin en az 30 kilometre derinliğinde ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kontrolünde YPG’den ve silahlardan tamamen arındırılmış olması gerektiğini belirtmişti. ABD basınında ise ABD’nin 15 kilometre derinliğinde bir güvenli bölge önerdiği, ancak Türkiye’nin bunu kabul etmediği yönünde haberler yer almıştı. Varılan uzlaşmanın güvenli bölge için nasıl bir derinlik içerdiği henüz açıklanmadı. ABD, daha önce güvenli bölgede Türk ve ABD askerlerinin ortak devriye faaliyeti yürütmesi ve “gözlem noktaları” oluşturulması önerisinde bulunmuştu. Ayrıntılarının önümüzdeki günlerde netleşmesi bekleniyor.

AKAR: ABD YAPICI YAKLAŞIM İÇİNDE

Cumhuriyet'in haberine göre, Türkiye ile ABD heyetleri arasındaki güvenli bölge görüşmeleri tamamlanmadan önce Büyükelçiler Konferansı’na gelişinde gazetecilere konuşan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, oluşturulacak güvenli bölgede Türk ve ABD askerlerinin birlikte hareket etmesi konusundaki talepleri açık bir şekilde ilettiklerini belirterek “Toplantılarda bütün güvenlik endişelerimizi dile getirdik. Bu dile getirdiğimiz endişeler konusunda karşılıklı görüş alışverişinde bulunduk. Toplantıda muhataplarımızın görüşlerimize yaklaştıklarını memnuniyetle müşahede ettik. Toplantıların değerlendirmesini yaptığımızda, olumlu geçtiğini, oldukça yapıcı yaklaşım içinde olunduğunu söylememiz yanlış olmayacaktır” dedi.
Akar, güvenli bölge konusunda ABD ile beraber çalışmak istediklerini belirterek “Eğer bu mümkün olmazsa bu konuda ülkemizin, milletimizin ve bölgedeki dost ve kardeş halkın da güvenliğini, huzurunu sağlamak bakımından yapmamız gereken neyse bunları da yapacağımızı defaten söylemiş bulunuyoruz. Bu konudaki planlarımız, hazırlıklarımız, sahadaki birliklerimizin konuşu, duruşu, hepsi tamamlanmış vaziyette. Ama biz dost ve müttefik ABD ile birlikte hareket etmeyi arzu ettiğimizi de söyledik, bu şekilde arzu ediyoruz” diye konuştu.

Sert açıklamalar gelmişti

Türkiye ile ABD heyetleri arasında Ankara’da görüşmeler sürerken iki ülkeden karşılıklı rest niteliğinde açıklamalar gelmişti. Görüşmelerin ikinci gününde önce ABD Savunma Bakanı Mark Esper, “Türkiye’nin tek taraflı sınır ötesi eylemlerini engelleyeceklerini” söylemiş, hemen ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekâtlarıyla başlayan adımları “çok farklı bir aşamaya taşıyacaklarını” belirterek Türkiye’nin tek başına Fırat’ın doğusuna operasyon düzenleyebileceği sinyalini vermişti.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: GÖRÜŞMELER SÜRECEK

ABD heyeti ile yapılan görüşmeleri değerlendiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Görüşmeler devam edecek ancak yeni bir adım atılıyor. Tarih vermeyeceğim, birlikte bir harekât merkezinin kurulmasının kararı verildi. Bu merkezi kurmak suretiyle süreç başlatılacaktır. Aslolan Fırat’ın doğusunda bir adımın atılması meselesiydi. Bu da şimdi, Amerikalılarla birlikte gerçekleştiriliyor” ifadelerini kullandı.