EYT'de esnaf krizi! Kapsam dışı kalabilirler

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda vatandaşların kamuya yönelik borçlarını yapılandıran kanun görüşmeleri dün gerçekleşti.

Sözcü gazetesinden Mustafa Sarıipek'in haberine göre borçları yapılandırılmayan esnafın EYT düzenlemesinde kapsam dışı kalacağını vurgulayan CHP Muğla Milletvekili ve Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Süleyman Girgin, bundan önceki yapılandırma Kanunu olan 7326 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinde ve ondan önceki kanunlarda BAĞ-KUR’lu esnafın, durdurulan sigortalılık süreleri ihya edildiği hâlde bu yapılandırma kanununda bu düzenlemeye neden yer verilmediğini sordu.

Girgin, “Muğla’da birçok esnaf mesaj gönderiyor, örneğin bir esnaf diyor ki: ‘1 Mayıs 2021 tarihinden sonra çalışmaya devam ettiğimiz için geçmişteki borçlarımız donduruldu ve sigortalılığımız durduruldu. Borçlarımız eğer yeniden yapılandırılsa 9 bin gün prim ödeme süremizi doldurup EYT’ye girebileceğimiz hâlde bu borçlar yapılandırma kapsamına alınmadığı için EYT kapsamına da giremeyiz ve giremiyoruz.' Bu kapsama giren kaç esnaf var? Bunların birikmiş borçları ne kadar? Bunlar EYT kapmasına girerse bütçeye yükü ne kadar olacak? Bu durumdaki esnafı EYT kapmasına almamak için mi bu borçları yapılandırma kapsamına almadınız?” diye konuştu.

“EMEKLİLİK İÇİN NORM BİRLİĞİ SAĞLANSIN”

“Emeklilikte yaşa takılanlar” düzenlemesi kapsamında esnaf ve sanatkârların sosyal güvenlik sorunlarının da çözülmesi gerektiğini ifade eden CHP'li Girgin şunları söyledi: “Sabahın seherinden gecenin geç saatine kadar on sekiz saat çalışan esnaf ve sanatkârlar ‘sosyal güvenlik' şemsiyesi altında olmalarına rağmen, bugüne kadar norm birliği sağlanamadığı için EYT’den yararlanamıyor. Ayrım yapılmadan, ‘sosyal devlet' ilkelerine göre aynı haktan esnaf da yararlanmalı. Emeklilik için gereken prim gün sayılarındaki farklılık Anayasa’nın ‘eşitlik' ilkesine aykırıdır. EYT düzenlemesi kapsamında bu farklılık mutlaka ortadan kaldırılmalıdır. Bununla birlikte, esnaf ve sanatkârlarımız 9 bin prim gün sayısıyla emekliliğe hak kazanabiliyorken sigortalılar 7 bin 200 prim gün sayısıyla emekli olabiliyor. BAĞ-KUR emeklilik prim gün sayısı 9 bin gün değil, sigortalılarda olduğu gibi 7 bin 200 gün olmalı ve bu konuda bir düzenleme yapılmalıdır.”

“ESNAFIN 2000 YILI ÖNCESİ TESCİL MAĞDURİYETİ GİDERİLSİN”

2000 yılından önce oda, sicil ve vergi kaydı olduğu hâlde BAĞ-KUR kaydı olamayan ve bu konuda mağdur olan çok sayıda esnafa bu sürelerinden faydalanma imkânı verilmesi gerektiğini de savunan Muğlalı vekil, “Öte yandan, esnaf ve sanatkârlarımız 60 gün sigorta primini yatırmayınca muayene olamıyor, ilacını alamıyor. 2 yıldır hastaneye gitme imkânı sağlandı ancak eczaneden ilacını alıp tedavisini olamama problemi devam ediyor. Sosyal güvenlik primini esnaftan, cezalı da olsa, devlet olarak alıyorsanız eğer sağlık sigortasından da faydalandırmalısınız” dedi.

“YAPILANDIRMAYLA ‘ELİNİZİ CEBİNİZE ATIN, SON KALAN PARALARI DA VERİN’ DENİYOR”

Girgin, Muğla merkezden bir pastane işletmecisinin mektubunu okuyarak şöyle devam etti: “Muğla merkez ilçede bir pastane işletmecisiyim. Az önce 2 bin 950 TL BAĞ-KUR ödedim. Bu sadece tek bir kalem. Bunun yanında çalışanların sigortası, maaşı, dükkân kirası, elektrik, doğal gaz, su faturaları artık altından kalkılamayacak bir yük hâline geldi. Bunun yanında iş yerine ait aracın MTV’si, ticari araçlara her yıl yapılan muayene -ki o bile olmuş bin 600 TL. Zorunlu trafik sigortası 3 bin TL, kasko yaptırmak zaten mümkün değil, 10 bin liralara çıkmış. Akaryakıt masrafını saymıyorum bile ayrı bir külfet üzerimizde. Bunun üzerine ham madde alacaksın, üretim yapıp satacaksın ya da ürün alıp satacaksın, sattığının yerine yenisini koyacaksın; geriye ne kalacak? Evine ekmek götüreceksin, bir de ev kirası, elektrik ve doğal gaz parası ödeyeceksin. Bu çark döner mi?' diye soruyor vatandaşımız. Bir de ‘yapılandırma’ deniyor, elde avuçta kaldı mı ki yapılandırma olsa da borç ödeyebilsin. Yazık bizim gibi vatandaşa! Yapılandırmayla ‘elinizi cebinize atın, son kalan paraları da verin.’ deniyor vatandaşa. Para mı kaldı cepte?' diye bir pastaneci esnafımız soruyor.”

“TİCARİ ARAÇ DEĞİŞİKLİKLERİNDE ÖTV İNDİRİMİ SAĞLANMALI”

Esnaf ve sanatkârların, araç sahibi şoför esnafların vergi dairelerine olan vergi borçlarının ana parası dışında hiçbir ödeme alınmaması yönünde bir talepleri olduğunu da belirten  Girgin, “Ticari araç değişikliklerinde ÖTV indirimi sağlanmalı' şeklinde talep var. Basit usuldeki vergi mükelleflerinin bu ekonomik sıkıntılar nedeniyle deftere geçme matrahlarının yükseltilmesinin sağlanması yönünde bir talep var. ‘5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’na tabi olan esnaf ve sanatkârlar odaları birliği başkanlıkları, esnaf ve sanatkârlar odası başkanlıkları, şoförler ve otomobilciler odası başkanlıkları için de bir madde eklenerek emlak vergisinden muaf edilmeli” diye konuştu.