BTP İBB Adayı Selim Kotil: Türkiye’nin topladığı vergi sadece borcunun faizine yetiyor
Dış borçtaki büyük artış konusunda uyarılar yapılırken, bu kez çarpıcı bir uyarı da 650 milyarı bulan iç borç konusunda geldi.
Türk ekonomisinin 450 milyar doları aşan dış borcu konusunda kritik uyarılar gelirken, iç borçtaki korkutan artış ise gözlerden kaçıyor.
BTP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Ekonomist Selim Kotil, Ocak ayında 70 milyarlık artışla 650 milyarı bulduğuna dikkat çekerek, Türkiye’nin günde 1.3 milyar lira borç ödeyeceğini bunun da vergi gelirine eşit olduğunu söyledi.
Kotil’in Erol Mütercimler ile birlikte yaptığı ‘Akıl Oyunu’ programında yaptığı kritik uyarı şöyle:
“2018 yılı Aralık ayı sonunda Türkiye’nin iç borcu 580 milyardı. Tam bir ay sonra 2019 Ocak ayında Türkiye’nin iç borcu 650 milyar oldu. İç borç bir ayda 70 milyar arttı. Bu rakamalr Hazine Müsteşarlığının resmi rakamları. Bir ayda borcu 70 milyar artan bir ülkeden bahsediyoruz. Türkiye’in borcu hergün 1.3 milyar artıyor. Zaten bizim topladığımız vergi de bu kadar. Türkiye’nin topladığı bütün vergilerin tamamı, Türkiye’nin sahip olduğu vergi geliri ile kafa kafaya geldi.”
Hazine, 2019’da 225 milyar TL borç ödeyecek
Hazine ve Maliye Bakanlığınca, gelecek yıl 164,6 milyar lirası iç borç, 60,2 milyar lirası da dış borç olmak üzere toplam 224,8 milyar lira tutarında borç servisi yapılmasının öngörüldüğü bildirildi.
Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sitesinde, 2018 yılı gelişmeleri ve 2019 yılı öngörülerini içeren “Hazine Finansman Programı” yayımlandı.
Yeni Ekonomi Programı (YEP) ve Merkezi Yönetim Bütçesi öngörüleri esas alınarak hazırlanan programın 2018 yılı gelişmelerinin yer aldığı bölümünde, 2017 yılında 71,2 ay olan nakit iç borçlanmanın ortalama vadesinin ocak-ekim 2018 döneminde 63 ay olarak gerçekleştiği belirtildi.
Geçen yıl yüzde 11,4 olan sabit getirili Türk lirası cinsi iç borçlanmanın ortalama maliyetinin de bu yılın ocak-ekim döneminde yüzde 17,3 seviyesinde gerçekleştiği ifade edilen programda, yatırımcı tabanının genişletilmesi ve borçlanma enstrümanlarının çeşitlendirilmesi amacıyla ilk defa 2012 yılında ihraç edilen ve 2013 yılından itibaren yurt içi piyasada düzenli ihracına başlanan kira sertifikalarının ihracına bu yıl da devam edildiği vurgulandı.
Bu çerçevede, şubat, haziran ve eylül aylarında iç piyasada toplam yaklaşık 4 milyar lira tutarında kira sertifikasının ihraç edildiği belirtilen programda, şu değerlendirmeye yer verildi:
“Yurt içinde ihracı gerçekleştirilen kira sertifikalarının çeşitliliğini artırma ve sağlıklı bir verim eğrisi oluşturma amacıyla vadelerini uzatma çalışmalarına 2018 yılında da devam edilmiştir. Bu kapsamda, Haziran 2018’de yurt içi piyasada TÜFE’ye endeksli 5 yıl vadeli TL cinsi kira sertifikası ihracı gerçekleştirilmiştir. Yastık altında bulunan altınların ekonomiye kazandırılması, finansman araçlarının çeşitlendirilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla, ilk defa Ekim 2017’de ihraç edilen altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihraçlarına 2018 yılında da devam edilmiştir. 2018 yılında nisan ve ekim aylarında yapılan ihraçlar sonucunda 1,6 ton altın tahvili ve 2,4 ton altına dayalı kira sertifikası olmak üzere, toplam 4 ton altın karşılığı senet ihraç edilmiştir. Borç stokunun itfa profilini düzenlemek ve devlet iç borçlanma senedi ikincil piyasa likiditesini artırmak amacıyla, Mart 2016’da başlanan düzenli geri alım ihalelerine 2018 yılında da devam edilmiştir. Bu çerçevede, 2018 yıl başından itibaren gerçekleştirilen 80 geri alım ihalesi sonucunda, 31 Ekim 2018 tarihi itibarıyla toplam 1,6 milyar lira net tutar geri alınmıştır. 2018 yılının kalan döneminde iç borç servisi tutarı, gerçekleştirilebilecek geri alım miktarına bağlı olarak değişiklik gösterebilecektir.”
2019 yılı borç servisi ve finansmanı
Programda, 2019’da gerçekleştirilmesi planlanan borç servisi ve finansman bilgileri de yer aldı. Buna göre, gelecek yıl 118,1 milyar lirası anapara ve 106,7 milyar lirası faiz olmak üzere 224,8 milyar liralık borç servisi gerçekleştirilmesi, borç servisinin 164,6 milyar lirasının iç borç, 60,2 milyar lirasının da dış borç servisi olarak yapılması öngörüldü.
İç borç servisinin 132,8 milyar liralık kısmının piyasaya yapılacak ödemelerden, 31,8 milyar liralık kısmının ise kamu kurumlarına rekabetçi olmayan teklif yoluyla gerçekleştirilen satışların ödemelerinden oluşmasının planlandığı ifade edilen programda, ayrıca 2019 yılındaki finansman ihtiyacının 25,8 milyar liralık bölümünün nakit bazlı faiz dışı denge, özelleştirme gelirleri, 2B satış gelirleri, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundan aktarılacak kaynaklarla devirli ve garantili borç geri dönüşleri ve kasa/banka kullanımı sonucu elde edilecek borçlanma dışı kaynaklarla karşılanmasının beklendiği kaydedildi.
Programda, gelecek yıl uluslararası sermaye piyasalarından tahvil ihraçları yoluyla 8 milyar dolar karşılığında finansman sağlanması öngörüldüğü ve bu doğrultuda, 2019 yılında 153,9 milyar lira tutarında iç borçlanma yapılmasının planlandığı belirtildi.