100 seçmenden 16'sı tercihini değiştirdi ! Peki ama nasıl ?
7 Haziran’a göre 100 seçmenden 16'sı parti değiştirdi, AK Parti bunlardan 12’sinin oyunu aldı.
Ak Parti sadece 137 günde oyunu 9 puan birden artırıp tek başına iktidar oldu.Uzmanlara göre seçmen tercihinin değişmesinde 5 kritik olay var. Bahçeli MHP liderinin hükümet arayışındaki uzlaşmaz tutumu tabanda destek görmedi. MHP’liler, Ak Parti’ye oy vererek liderlerini cezalandırdı. Terör IŞİD ve PKK terörü seçmende eski sıkıntılı günlere yeniden dönme korkusu yarattı. HDP’nin duruş sergilememesi sonuca etki etti. Ekonomi Ak Parti’nin 7 Haziran’a kıyasla vaatlerini ekonomi üzerine kurması olumlu etki yarattı. Listeler Ak Parti’nin 3 dönem kuralından vazgeçip listeleri değiştirmesi tabanda olumlu karşılandı. Geçersiz oy Pusulada bağımsız aday azdı. Geçersiz oylar 1.4 milyondan 700 bine indi. 1 Kasım’ın sonuçlarını yorumlamak ve seçmen tercihini anlayabilmek için araştırma şirketleri ve akademisyenler analizlere başladı.
Ege Üniversitesi İktisati ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler bölümünden Prof. Dr. Tanju Tosun, Vatan'a şu tespitlerde bulundu:
Kürtlerin tercihi
“Türkiye’de 7 Haziran’a göre 100 seçmenden 16 tanesi parti değiştirmiş. Partilerin oy artışı ve azalışına baktığımızda AK Parti bu adres değiştren 16 seçmenden en az 12’sinin oyunu almış. Yine verileri değerlendirdiğimizde bu oyların yarınısı MHP’Den yüzde 20’sini HDP’den, geri kalanı ise Saadet Partisi ve BBP ile yeni seçmenden almış. Burada HDP için bir parantez açmak gerekiyor, 7 Haziran’da HDP’ye oy veren muhafazakar Kürtler bu sefer tercihlerini Ak Parti’den yana kullanmış.”
Parti değişimi
“Türkiye’deki genel seçimlere baktığımızda seçmenlerin adres değişikliklerini görebiliyoruz. Örneğin 1990’lı yıllarda bu oran yüzde 20’idi. 2002 seçimlerinde bu oran yüzde 53’e çıktı çünkü AK Parti sıfırdan gelip yüzde 34 aldı. Ardından bu oran 2007’de yüzde 17’ye düştü. Bu seçimlerde MHP oylarını yüzde 4 oranında artırmıştı. Daha sonra ise son iki seçimde yüzde 10 bandına oturdu. Ancak pazar günkü seçimlerde tekrar yüzde 16’ya çıktı.”
‘Fatura muhalefete kesildi’
Prof. Dr. Selçuk Şirin:
“Seçmen tek kelimeyle istikrar dedi. 7 Haziran’da uzlaşmayı beceremeyen muhalefete erken seçimin faturasını kesti. Seçmen erken seçimin faturasını önce MHP’ye kesmiş. MHP 5 ayda, 3 seçmeninden 1’ini kaybetmiş. Siyaseten iflas. Seçimin diğer kaybedeni HDP’dir. HDP Beş ayda 4 seçmenden 1’inin desteğini kaybetti. HDP seçmeni PKK terörünün faturasını HDP’ye kesmiş. Bu seçimin üçüncü kaybedeni CHP’dir. Siyaset akla değil duygulara seslenme sanatıdır. CHP seçmen nezdinde bir iktidar rüzgarı yaratamamıştır.”
En büyük kayma Iğdır’da
“Parti değişiminin en yüksek yaşandığı il ise Iğdır oldu. Iğdır’da 7 Haziran verilerine göre 100 seçmedne 41’i adres değiştirmiş. Ak Parti 14,5 puanlık artışı MHP’den 5 puanlık artışı ise HDP’den almış. Ak Parti, 7 Haziran’a göre oylarını yaklaşık yüzde 9 artırdı. Ak Parti’ye geçen oyların dağılımına baktığımızda 4.26’lık artış MHP’den geliyor. HDP’den gelen ise 2.41. Saadet ve BBP bloğunun etkisi ise 0,76. Geriye kalan ise yeni seçmen.”