Mill Eğitim şimdi ne yapacak ? Aileler bekleyişte..
Anayasa Mahkemesi’nin dershanelerin kapatılmasını öngören kanunu iptal etmesi öğrencileri, velileri ve eğitimcileri tedirgin etti.
Kimse ne yapacağını bilmiyor. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) dahil herkes gerekçeli kararı bekliyor. Kararı Hürriyet’ten Esra Ülkar'ın haberi için yorumlayan anayasa hukukçuları ise şunları söyledi:
Tazminat hakkı doğdu
Prof. Dr. Aysel Çelikel (eski Adalet Bakanı): AYM çok isabetli bir karar verdi. Dershaneyi savunduğum için söylemiyorum ama altyapısı hazırlanmadan birden bire kanunla kaldırıldı. AYM geç kalmış bir karar verdi. Çok kişi zarar gördü. Kararın gerekçesini görmek lazım. Sadece ‘iptal etti’ kelimesinden yola çıkarsak eski hale iade gerekiyor. Eski hale iadede zarar görmüş insanlar var. O zararların da devlet tarafından tazmin edilmesi gerekir. Hem dershaneciler, hem de öğrenciler açısından söz konusudur. Çünkü onların da psikolojileri bozuldu. Devletin bir tazmin yükümlülüğü olduğu kanaatindeyim. Herkes maddi manevi zarar gördü. Mahkemeye başvurup Milli Eğitim Bakanlığı’ndan tazminat isteyebilirler. Yeniden dershane açmak isteyen diğer dershaneleri emsal gösterebilir ya da normal çalışma hürriyeti, serbest girişim özgürlüğü diye başvurabilir. Reddedilirse dava açabilir. Siz birçok kişinin haklarını kaybettireceksiniz. Sonra da yeni bir statü koyduk dava açamazsınız diyeceksiniz. Böyle bir mantık olur mu? Onlar dershane statüsünden çıkmış durumdalar.
AYM kararları geriye yürümez
Prof. Dr. Tülay Tuğcu (eski Anayasa Mahkemesi Başkanı): Bundan sonra dershaneler açılabilecek, kapatılmamış olanlar devam edecek. Dönüşmüş olanlar ister dönüştüğü şekilde kalır, ister dershane olabilir. Dershanelerin açılması ya da kapatılması için yeni bir yasaya ihtiyaç yok. Hem çalışma, hem eğitim özgürlüğünü koruyacak bir düzenleme olmalı. İhtiyaç duyulursa dershanelerle ilgili bir kanun yapılır. AYM kararları geriye yürümez. Geriye yürümemezliğin anlamı kazanılmış hakları korumaktır. Dershane varsa henüz kapatılmamışsa elbette o hakları korur ve devam ettirtir. Milli Eğitim Bakanlığı, AYM kararını uygulamazsa Anayasa’ya aykırı suçu işlemiş olur. Mağdur dershaneci ve veliler dava açabilir mi, sıfırdan dershane açmak isterse ne yapmaları gerekir bilmiyorum. Kararı iyice okumak lazım. Kapatılamaz mı diyor, açılabilir mi diyor. İkisi farklı şeyler. Çift ruhsatlıların ikisi birden olmaz. Hem dershaneyim hem temel liseyim diyemez. Gerekçeli karar açıklandıktan sonra yürürlüğe girer. Yürürlüğü durdurma vermediler demek ki 1 Eylül’e kadar yayımlayacaklar.
Hukuken boşluk oluşabilir
Prof. Dr. Yusuf Şevki Hakyemez (Anayasa Hukukçuları Derneği Başkanı): Gerekçeli kararı görmemiz lazım ki neyi iptal ettiğini anlayabilelim. Serbest teşebbüs hürriyetine aykırı iptal etmiş olabilir, ama iptal ettikten sonra ortaya çıkan şekliyle birlikte kanundaki metne baktığımız zaman dershane benzeri bir birimin faaliyette bulunmasına müsade ediliyorsa o zaman bunun tüzüğü, yönetmeliği düzenlenmeli. Dershaneleri MEB denetliyor. Bu denetim ikincil mevzuat dediğimiz yönetmeliklerle olur. AYM, dershanelerin kapatılmasıyla ilgili hükmü iptal ettiğinde otomatikman önceki kanun yürürlüğe girmez. Hukuken mümkün değil. Ortada bir sorun, boşluk olabilir. Düzenlenmesi gereken bir alan var. Dershanelerin şimdi bir kanunla düzenlenmesi gerekiyor ki ona göre de Milli Eğitim Bakanlığı bunların çalışma kurallarını düzenlesin. Kanunu MEB değil yasama organı çıkardı. Yapmadığı işten MEB’e dava açılamaz.