Kar ve sel seraları vurdu

İstanbul ve Ankara başta olmak üzere yurdun genelini etkisi altına alan soğuk hava dalgası, sebze ve meyve üretimini durma noktasına getirdi. Ege bölgesindeki seraları kar, Akdeniz bölgesindeki seraları sel vurdu. Mersin’de yaşanan sel felaketi sonrası ise biber, patlıcan ve kabağın kilosu büyük kentlerde 8 liraya kadar çıkıp 1 kilo piliç etini yakaladı.

Karakış sebze ve meyve fiyatlarını fırlattı. İzmir, son yılların en soğuk ve karlı kışını yaşarken, Menderes bölgesindeki seraları dondu. Mersin başta olmak üzere Akdeniz bölgesinde de sel suları altında kalan seralarda büyük hasar oldu.

İzmir’in Menderes İlçesi’nde kentin sebze, meyve ve çiçek seralarının yüzde 63’ünün bulunduğu bölgeyi kar vurdu. Seralar, üzerlerine yağan karın ağırlığını taşıyamadı, kimisinin naylonu parçalandı kimisinin demir iskeleti çöktü.

Sebze, meyve ve çiçek sera üretiminin yapıldığı 17 bin 650 dekarlık alanın yüzde 63’ü, 11 bin 911 dekarı Menderes bölgesindeki Küner, Değirmendere, Sancaklı, Çileme, Develi, Çamönü köylerinde bulunuyor. Bu seraların çoğu yüzde 10- 80 oranlarında zarar gördü. Naylon ve demir iskeleti üzerine yağan kar nedeniyle seralar çöktü. Örtü altında bulunan çoğu marul olan salatalık gibi ürünlerin yanı sıra gül, karanfil çiçekleri de dondu. 2016 yılını zor geçiren tüm emeği kar altında donan üretici, "Perişanız, mahvolduk" diyerek isyan etti.

ZİRAİ AFET BÖLGESİ İLAN EDİLMESİ İSTENDİ

Üreticinin zararını yerinde inceleyen Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi, bölgenin zirai afet bölgesi ilan edilmesi gerektiğini belirtti. Seraların karın ağırlığını taşıyamayıp çöktüğünü belirten Ferdan Çiftçi, şunları söyledi:

"Seralar çöktü, ürünler açıkta korumasız kaldı ve dondu. Üretici iki şekilde zararda. Hem bu yılki ürünü gitti hem de yeniden o serayı yapabilmek için finansmana ihtiyacı var. Zaten borçlu çoğu banka kredisi ile bu işi yapıyor. dolar ve Euro’daki yükseliş nedeniyle sera maliyeti de yükseldi. Tohumu, fideyi borçla alan üretici emeğinin yok olmasına tepkili.

Tarım sigortası yaptırılmalı. Üretici kazanamadığı için sigortaya para ayırmıyor. Sigorta poliçesine ’kar’ maddesi konulmalı. Riski az ama olduğu zaman da zararı büyük. 2001 yılında da benzer bir don olayı yaşanmıştı ancak zararı bugünkü kadar büyük değildi. Küresel iklim değişikliğine bağlı olarak bunları daha sık yaşayacağız. Son yıllarda zamansız dolu, zamansız kar, aşırı yağış ya da kuraklık gibi ekstrem durumları daha sık yaşar olduk. Buna ilişkin önlemlerin ve politikaların geliştirilmesi gerekiyor. Bu tür zararları telafi edecek destekler olması gerekiyor. Acil olarak bu bölgenin ’afet bölgesi’ ilan edilerek çiftçinin zararı karşılanmalı."

SOĞUK HAVA FİYATLARI YÜKSEK TUTUYOR

Türkiye’nin yaş sebze ve meyve başkenti Antalya’da, üreticiler ve ihracatçılar yaklaşık 1,5 aydır süren soğuk hava nedeniyle üretim ve ihracat yapamıyor. Üreticiler ve firmalar Antalya-İstanbul-Ankara güzergahındaki karla kaplı yolların açılmasını bekliyor. Antalya Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Hali’nde üretici ve tüccarlar, İstanbul ve yurt dışı piyasasına yeterli ürünü de sağlayamıyorlar.

Sebze ve meyve üretimindeki düşüklüğün ana sebebi olarak gösterilen soğuk hava dalgası, aynı zamanda fiyatlara da yansıdı. Antalya Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Hali’nde domates 3 ile 4 liradan satılırken, kabak, patlıcan ve biberin fiyatı ise 5 lira olarak belirleniyor.

1 KİLO PATLICAN, 1 KİLO TAVUK PARASINA GELDİ

Mersin’de bir süre önce yaşanan sel felaketi sonrasında sular altında kalan seralardan hasat yapılamayınca, sebze fiyatları tavan yaptı. Yaklaşık 60 bin dekar serada bulunan biber, patlıcan ve kabak hasat edilemeyince, bu sebzelerin kilosu büyük kentlerinde 8 liraya kadar çıkıp 1 kilo piliç etine denk geldi.

Hasat döneminde yaşanan selin tüm Türkiye’yi etkileyeceğini ifade eden Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncular Derneği Başkanı Münir Şen, metropol kentlerde patlıcan ve kabağın tavuk fiyatına ulaştığını söyledi. Mersin’de örtü altı seralarda yıllık 350 bin ton sebze üretildiğini hatırlatan Münir Şen, yaklaşık 40 bin dönüm seranın hala sular altında olduğunu kaydetti. Şen, su basan seralarda hasat yapılamadığını kaydetti.

Ürünler toplanamayınca İstanbul gibi metropol kentlere sevkiyat yapılamadığını, Antalya’dan giden bir miktar sebzenin de yetmediğini belirten Şen, şöyle devam etti: “Ürün az olunca bazı esnaf fiyatları yükseltti. Şu anda sebze hasadında yüzde 50’nin üzerinde azalma var. Bu araziler temizlenip yeni fideler ekilmezse, ciddi sebze eksikliği yaşanacak. Mersin tarımın başkentidir. Mersin’in olmadığı yerde fahiş fiyatlarla mal almak zorunda kalacaktır. Temsil ettiğimiz sektör 80 milyonu ilgilendiriyor, sorunu herkes iliklerine kadar hissediyor. Fahiş fiyatlarla karşılaşınca bizler de şok oluyoruz. 1 kilo tavuk ile 1 kilo kabak ve patlıcanın fiyatı eş değer olmuş.”

SERALARDAKİ ZARAR TELAFİ EDİLECEK

AK Parti İzmir Milletvekili Atilla Kaya, yoğun kar yağışı nedeniyle seraları zarar gören Menderesli üreticilerin mağduriyetlerinin giderileceğini belirtti.

Kaya, yaptığı yazılı açıklamada, İzmir'de 10 Ocak Salı günü etkili olan ve hayatı olumsuz yönde etkileyen şiddetli kar yağışından zarar gören Menderesli çiftçiler için hasar tespit çalışması yapılmaya başlandığını belirtti.

"BORÇLAR ERTELENECEK"

Aşırı kar yağışı nedeniyle örtü altı yetiştiriciliği yapılan alanlarda meydana gelen çökme ve yıkılmalardan zarar gören üreticilerin borçlarının erteleneceği ifade eden Kaya, şunları kaydetti:

"Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü yetkilileri arazi çalışması ve zarar gören alan tespitlerini yapıyor. Bölgedeki üreticilerimizin borçları ertelenecek. Kar yağışından dolayı yolların kapanmış olması, sera alanlarının hepsine girmeyi mümkün kılmıyor. Arazi şartları uygun hale geldiğinde bölgedeki üreticilerimizin hepsinin üretim alanları ziyaret edilmiş olacak. Konunun takipçisiyiz, çiftçimizin mağduriyetinin giderilmesi için ne gerekiyorsa yapılacak."

"KAYITLI OLMAYAN ÜRETİCİLERİN DE FARKINDAYIZ"

Kaya, bölgede Örtü Altı Kayıt Sistemi'nde kaydı bulunan 412 çiftçi bulunmasına rağmen, bin kişinin örtü altı yetiştiricilik yaptığını bildiklerini de belirterek, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

"Kemalpaşa, Altıntepe, Cüneytbey, Barbaros, Gazipaşa, Gölcükler, Kasımpaşa, Mithatpaşa, Görece, Develi, Çileme, Sancaklı, Değirmendere, Çamönü, Ataköy, Çile ve Ahmetbeyli mahallelerinde bulunan seralarda marul ve kesme çiçek üretimi yapılıyor. Seralarda çökme ve yıkılmalar meydana geldi, yer yer yüzde 50 ile yüzde 90 arasında zararlar mevcut. Üreticilerimize büyük geçmiş olsun. Yaralar sarılacak, yaşanılan bu olumsuz durumdan en az zararla çıkmaları sağlanacak."