KAAN sonrası Türkiye F-35 programına geri mi dönüyor ?

Milli Savunma Bakanlığı ve bağlı kuruluşların 2025 yılı bütçesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesi sırasında milletvekilleri, bakanlığa ve bütçeye ilişkin sorularını iletti. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Türkiye'nin beşinci nesil savaş uçağı F-35 projesine geri dönüşü hakkında açıklama yaptı.

Türkiye'nin parasını ödediği ve üreticileri arasında yer aldığı fakat ABD'nin S-400'ü bahane ederek vermediği F-35 savaş uçaklarıyla ilgili konuşan Bakan Güler, "F -35’te 6 tane uçağımız var orada. Şimdi KAAN’ı yaptığımızı görünce düşünceleri değişti. Verebileceklerini ifade ediyorlar. ABD F-35’i almak için teklifimizi yeniden ilettik." ifadelerini kullandı.

"40 TANE F-16 ALACAĞIZ"

F-16 savaş uçaklarının alımı hakkında da konuşan Güler, "F-16 için 1.4 milyar dolar başlangıç ödemesi yapıldı. Bunun da 40 tane F-16 Blok 70 Viper uçağı alacağız. Blok 70 tedariki ödemesi kapsamında başlangıç ödemesi yapılmıştır, 40 tane F-16 alacağız" dedi.

F-16’lar için satın alınması planlanan modernizasyon kiti siparişlerinden vazgeçildiğini duyuran Bakan Güler, “F-16 modernizasyonu TUSAŞ tesislerimiz kendisi yapabilecek durumda şu anda. Dolayısıyla onları oraya devrettik. Kırk tane uçak alacağız. Bir de özellikli mühimmatlar var. Onları alacağız. Yaklaşık 6,5 - 7 dolar olacak tamamı” şeklinde konuştu.

EUROFIGHTER alımı

Bakan Güler "Eurofighter'dan da sizlerin de tahmin ettiği gibi bir çeşitlilik olsun istedik. Hep Amerika, hep onları değiştirmek istedik ve Eurofighter'da bir Avrupa konsorsiyumu İngiltere, İtalya, İspanya ve Fransa'dan oluşuyor dörtlü. İngiltere, İtalya ve İspanya evet dediği halde Almanya bu koalisyon nedeniyle tam cevabı çıkaramıyordu. Ama şimdi onunla ilgili izinleri çıkardıklarını ifade ettiler. Bununla ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Geliştikçe bildiririz." açıklamasını da yaptı.

S-400 hava ssavunma sistemi

Türkiye’nin S-400 alım sürecinden bahseden Bakan Güler, hava savunma sistemi talebinin 1991’de başladığını ifade etti. Bakan Güler, "S-400 hava savunma sistemleriyle ilgili biz 1991 yılından itibaren dünyadaki hava sistemi olan her ülkeye müracaat ettik. Amerika Patriot verin kardeşim bize 1, 2, 3, 5, 8 yok. Fransa ve İtalya, SAMP-T’ler var. SAMP-T’leri verin. Ama aşağıda, Orta Doğu'da durum habire gelişiyor. O zamanki komuta kademesiyle ilgili söylüyorum. Çin vermedi. Mecbur kalarak S-400'ü aldık" diye konuştu.

S-400’lerin kurulum aşamaları hakkında da bilgi veren Bakan Güler, "S400'leri kuracağımız, kullanacağımız her yer belli. Bunların bütün oraya yerleşeceği yerler, altındaki mahzenler dahil hepsi yapıldı, hazır. Sadece biz bir emir verdiğimiz anda herkes hangi bölgeye emir verdiysek o bölgeye hareket edecek. Yani bize bir taarruz tehlikesi çok üst düzeyde bir şeye çıkacak ki hava taarruzu biz de S-400'ü kullanalım" ifadelerini kullandı.

"Türkiye 100 adet F-35 alacaktı"

Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'yi Rusya'dan aldığı S-400 savunma füzelerini sebep göstererek F-35 programından çıkarmıştı. Türkiye ilk etapta 100 adet F-35A uçağı almayı taahhüt ederken, 6 adet F-35 ise ABD'de Türkiye'ye teslim edilmişti.

Türkiye, F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programı'na (JSF) Ortak Mutabakat Zabtı ile ortak üretici olarak katılmıştı. ABD, 2006'da katılımcıların imzasına açılan ve Türkiye'nin 26 Ocak 2007'de imzaladığı Ortak Mutabakat Zabtı'nın feshedilmiş olduğunu açıklamıştı. Programın katılımcıları Türkiye'nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç'ten oluşuyordu.

2018'de 4 F-35 uçağının mülkiyeti Türkiye'ye verilmiş ancak uçaklar ABD'de, Türk pilotların da katıldığı eğitim programlarına tabi tutulmuştu. Daha sonra ise 2 F-35 uçağının daha mülkiyeti verilmişti.

Türkiye ayrıca uçak için 1005 parça üretiyordu. Türk firmalarının da bu üretime katılımı büyük oranda askıya alınmıştı. ABD'nin Aralık 2020 itibarıyla da 1005 parçanın tamamı için yeni tedarikçiler bulduğu ortaya çıkmıştı.