Jandarma'da 1 numara kim olacak ?

Yüksek Askeri Şura’nın (YAŞ), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından önceki gün onaylanan kararlarıyla komuta kademesi yeniden şekillendirildi. Kulislerde YAŞ kararlarıyla ilgili yorumlarda “15 Temmuz etkisi” dile getiriliyor. Kulislerde en merak edilen konuların başında ise Orgeneral Yaşar Güler’in Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atanmasıyla boşta kalan Jandarma Genel Komutanlığı’na kimin atanacağı ve emekliye ayrılanlar listesinde yer almayan Donanma Komutanı Oramiral Veysel Kösele’nin durumu geliyor. Şurada alınan kararla Deniz Kuvvetleri’ne 56 yıl sonra ilk defa oramiral rütbesinde olmayan bir kuvvet komutanı atandı. Koramiral Adnan Özbal, 27 Mayıs 1960 darbe döneminde ülkeyi yöneten Milli Birlik Komitesi’nce bu göreve atanan Koramiral Necdet Uran’dan sonra bu göreve bu rütbeyle atanan ilk isim oldu.

Komuta kademesi ve TSK’nın 2017-2018 kadrosu, önceki gün yapılan Şura’da şekillendi. Şura kararları, Erdoğan tarafından onaylandıktan sonra kamuoyuna sunuldu. Şuradan çıkan en önemli karar üç kuvvet komutanının görev süresinin uzatılmaması ve emekli edilmesi oldu. Hem bu kararda hem de diğer terfi ve atama kararlarında, 15 Temmuz darbe gecesi başta olmak üzere darbe girişimi öncesi ve sonrası FETÖ ile mücadelede üstlenilen rolün etkili olduğu ileri sürüldü.

Milliyet'ten Meriç Tafolar'ın haberine göre, Kulislerde, dört yıl süreyle Deniz Kuvvetleri Komutanlığı görevini yapan Oramiral Bostanoğlu’nun, görev süresinin yeniden uzatılmamasını talep ettiği, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ünal’ın da emekli edilmeyi istediği de konuşuluyor.

Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki Çolak’ın da Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Yaşar Güler ve 15 Temmuz darbe gecesinin önemli isimlerinden Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Ümit Dündar’ın önünü açmak için emekli edildiği iddia edildi.

Akar sonrası senaryo

Uzun yıllar TSK’nın uyguladığı teamüller üzerinden sistematik biçimde yürütülen terfi ve atama silsilesi, FETÖ mensubu general ve amirallerin TSK içinde etkin olmaya başladığı 2010 Şura’sıyla birlikte rafa kalkmıştı. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından yürürlüğe sokulan OHAL KHK’larıyla YAŞ ile TSK’nın yapısında değişikliğe gidildi ve artık TSK içindeki atamalarda siyasi otorite belirleyici hale geldi. 

TSK teamülleri doğrultusunda 2019’da emekliye ayrılması beklenen Orgeneral Akar’ın yerine, bu şurada Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na getirilen Orgeneral Güler’in getirilmesi ve yaş haddinden emekliye ayrılacağı 2021’e kadar bu görevde kalması bekleniyor. Ancak teamüllerin eskiye oranla belirleyici olmaması nedeniyle, siyasi otoritenin farklı bir yol izleyebileceği de kulislerde konuşuluyor. Orgeneral Akar’ın 2019’dan önce emekli olabileceği, bu durumda TSK’daki en kıdemli üçüncü orgeneral haline gelen ve görev süresi dolmasına karşın OHAL KHK’larının verdiği yetkiyle bir yıl daha TSK’da kalan Orgeneral Dündar’ın Güler’den önce Genelkurmay Başkanı olabileceği senaryoları da kulislerde dillendiriliyor. 

Dikkati çeken terfi

General/amiral açığını dengelemek için önceki yıllara oranla çok daha fazla sayıda albay terfi aldı. Bu terfiler arasında FETÖ mağdurları önemli bir yeri alırken, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndaki bir terfi dikkati çekti. 15 Temmuz darbe girişimindeki rolü tartışmalı olan, kimi iddialara göre o gece görev yaptığı Diyarbakır 8. Ana Jet Üssü’nden Tuğgeneral Semih Terzi’nin Ankara’ya gelişini geciktirdiği belirtilen, kimi iddialara göre ise Terzi’nin Ankara’ya gidişine izin veren Pilot Kurmay Albay Özkan Edip Akgülay, tuğgeneralliğe terfi edildi. Akgülay, 15 Temmuz’un ardından bir süre tutuklu kalmış, daha sonra serbest bırakılmıştı. Mevzuat, tutuklanmış olan subayların, serbest kalmış olsalar dahi davalarının sürmesi durumunda terfi edilemeyeceklerini öngörmesine rağmen alınan terfi kararı dikkat çekti. 

Jandarma’ya kim atanacak?

Orgeneral Yaşar Güler’in Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atanmasıyla boşta kalan Jandarma Genel Komutanlığı’na, teamüllere göre Kara Kuvvetleri bünyesinden bir orgeneral atanabileceği gibi, OHAL mevzuatıyla general rütbesinde bir komutanın yürütmesine olanak tanınan bu pozisyon için Jandarma bünyesindeki  bir korgeneral de atanabilir.  Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde en kıdemli korgeneral olarak eğitim Komutanı Korgeneral Mustafa Kemal Alataş dikkati çekiyor. Korgeneral Alataş, 15 Temmuz darbe girişimi gecesi Jandarma Genel Komutanlığı’nda darbecilerin püskürtülmesinde önemli bir rol üstlenmişti. Jandarmada korgeneral rütbesiyle görev yapan diğer komutanlar Harun Ocaklı, Ata Kalkan, Arif Çetin, Ali Lapanta ve Ali Çardakçı. Bu isimlerden birinin Jandarma Genel Komutanı olarak atanması, Milli Güvenlik Kurulu’na korgeneral rütbesiyle bir komutanın girmesi anlamına da gelecek.

Kapanan kurumların başkanları emekli

Şura kararlarıyla, Anayasa değişikliğiyle kapatılan Askeri Yargıtay Başkanı Tuğamiral Ahmet Zeki Liman ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı Tümgeneral Abdullah Arslan da emekli edildi. Milli Savunma Bakanlığı, dün şura kararlarıyla emekli edilen 29 general ve amirali de açıkladı. Önceki gün üç kuvvet komutanının emekli edildiği açıklanmıştı, iki yargı kurumunun başkanı dışında emekli edilen general ve amiraller şöyle:

KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI:

EDOK Komutanı Korgeneral Tahir Bekiroğlu, Kıbrıs Türk Barış Kuvveti Komutanı Korgeneral Ömer Paç, 8. Kolordu Komutanı Korgeneral Yılmaz Uyar, 4. Kolordu Komutanı Korgeneral Mehmet Faruk Şengün, 5. Kolordu Komutanı Tümgeneral Şenol Alparslan, 2. Kolordu Komutanı Korgeneral İzzet Çetingöz, Genelkurmay Harekât Başkanı Tümgeneral Mehmet Okkan, EDOK Komutanlığı Kurmay Başkanı Tümgeneral Gürsel Öztürk, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Personel Başkanı Tümgeneral Attila Şirin, Milli Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ömer Şevki Gençtürk, Harp Akademileri Komutanı Tümgeneral Rafet Sevinç Şaşmaz, Genelkurmay İstihbarat Daire Başkanı Tuğgeneral Rıza Çağatay Erdoğan, Genelkurmay MEBS ve Siber Savunma Komutanı Tuğgeneral Mesut Bedri Usta, Genelkurmay Cari Harekât Daire Başkanı Tuğgeneral İlhan Kırtıl, Genelkurmay Kuvvet Geliştirme ve Kaynaklar Yönetim Daire Başkanı Tuğgeneral Erhan Sipahioğlu, Genelkurmay İletişim Daire Başkanı Tuğgeneral Ertuğrulgazi Özkürkçü, Milli Savunma Bakanlığı Maliye Başkanı Tuğgeneral Adnan Baksı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Harekât Başkanı Tuğgeneral Ufuk Ekinci, Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanı Tuğgeneral Bülent Tuğrul.

DENİZ KUVVETLERİ

Güney Deniz Saha Komutanı Kora. HASAN Uşaklıoğlu, Türk Askeri Temsil Heyeti Başkanı Kora. Serdar Dülger, GATA Komutanı Tüma. Hayati Bilgiç.

HAVA KUVVETLERİ

3. Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanı Tuğgeneral İhsan Özdamar, 6. Ana Jet Üs Komutanı Tuğgeneral Sargun Göktun.