İşte tartışmaları başlatan o video
Referandum günü sosyal medyada yayınlanan bir görüntü ve ardından YSK'nın aldığı karar büyük tepki topladı.
Referandum sonrasında muhalefet partileri 2.5 milyon mühürsüz oy pusulası ve zarfının geçerli sayılmasına itiraz ediyor. YSK ise benzer kararların daha önceki seçimlerde de alındığını hatırlatıyor. Bu tartışmanın fitilini ateşleyen şey ise gündüz saatlerinde sosyal medyaya düşen ve gerçek olup olmadığı henüz teyit edilemeyen bir video oldu.
16 Nisan Referandum'unda sonuçlar açıklanmaya başlandıktan hemen sonra gündeme Yüksek seçim Kurulu'nun (YSK) mühürsüz zarflara konulan oyların da geçerliği olduğuna dair açıklaması damga vurdu.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, YSK'yı eleştirerek "Maç başladıktan sonra kural değiştiriliyor" dedi. Kılıçdaroğlu bunun seçim kanunun da çok açık bir şekilde yazılı olduğuna dikkat çekti. Kılıçdaroğlu şu açıklamayı yaptı:
'MAÇ YAPARKEN KURAL DEĞİŞTİRİLDİ'
"Hukuk devleti kavramı çok önemli, hukukun üstünlüğü kavramı çok önemli. Parlamentolar yasa yaparlar. O yasalara her vatandaş, kurum uymak zorundadır. Eğer yasalara uyulmazsa hukukun üstünlüğü, hukuk devleti kavramı yara alır. YSK’dan söz etmek isterim. YSK, üzülerek ifade edeyim bu referandumu tartışmalı hale getirdi. Açık, net hiçbir tartışmaya yer vermeyecek şekilde size ilgili yasayı okuyorum. Seçim Kanunu’nun 97. maddesi ‘Üzerinde İlçe Seçim Kurulu, Sandık Kurulu mührü bulunmayan zarflar geçersiz sayılır.’ Bunu ben söylemiyorum TBMM’den geçen Seçim Kanunu söylüyor. Ama YSK, bir karar aldı bu zarfları geçerli kabul etti, niçin? Seçim Kanunu’nun 101. maddesi ‘arkasında Sandık Kurulu mührü bulunmayan oy pusulaları geçersizdir’ diyor. YSK toplandı ‘bunlar da geçerlidir’ dedi. YSK’ya şu soruyu sormak isterim. Vatandaşlar görevlerini yaptılar, oylarını kullandılar. Hiçbir itirazımız yok, vatandaşın oyuna sonuna kadar saygılıyız. Ama hiçbir kurum kendisini parlamentonun üstünde göremez, böyle yetkisi de yoktur. Yasa maddeleri böyle, buna dayanarak çıkardığı genelge de böyle. Ama siz oturuyorsunuz bir kişinin iktidar partisinden birisinin itirazı üzerine bunları geçerli sayıyorsunuz. Hangi gerekçeyle kendinizi parlamentonun üstünde görüyorsunuz? Yapılan referandumu tartışmalı hale getiriyorsunuz. Maç yapılırken maçın ortasında kural değişmez. Evrensel hukuk kuralıdır bu. YSK, maçın ortasında zarflar açıldıktan sonra kuralları değiştiriyor, yasalara aykırı olarak."
YSK Başkanı Sadi Güven ise referandumda oyların tasnifi sürerken aldıkları mühürsüz oy pusulaları ve zarfların geçerli sayılmasına ilişkin tartışma yaratan kararlarını savundu. Güven, oy pusula ve zarflarını kanun gereği mühürlemek zorunda olan sandık kurullarının ihmali nedeniyle şekli bir hata yüzünden seçmenlerin anayasal haklarını engellememek için oyları geçerli saydıklarını söyledi.
AK PARTİ İTİRAZ ETTİ
Tartışmalı karar, AK Parti’li Recep Özel’in, oy sayımı başladıktan sonra ülke genelinde gelen şikâyetler üzerine üzerinde mühür olmayan zarf ve pusulaların geçerli sayılması için YSK’ya başvurusu üzerine alındı. CHP’nin YSK temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu, bu talebe karşı çıktı. Ancak yapılan tartışmalar sonrasında YSK, 11 üyenin oybirliğiyle AK Parti’nin talebini kabul etti. Kararın tepki görmesi ve YSK önüne gelen bir grubunun protestosunun yanı sıra CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun sert tepkisinin ardından gece YSK Başkanı Güven kameraların karşısına geçti.
Güven, sandıklar açıldıktan ancak sonuçlar intikal etmeden önce sandık kurulu mühürüyle oy pusulası ve zarfların mühürlenmediği yönünde Kurul’a yoğun şikayet geldiğini belirtti. Güven, YSK’nın oybirliği ile sandık kurulu mühürü taşımayan fakat dışarıdan getirilerek kullanıldığı kanıtlanmadıkça bu oy pusulası ve zarfların geçerli sayılmasına karar verdiğini anlattı. Güven, tercih mühürü yerine evet mühürü dağıtıldığı, arka yüzü yerine ön yüzüne basıldığı şeklindeki şikayetleri de seçmenin iradesini etkileyecek şekilde görmeyerek geçerli saydıklarını da belirtti.
Muhalefet partileri 2.5 milyona yakın mühürsüz zarfa konulan oyun geçerli sayıldığını iddia etmesinin ardından bazı seçmenler de gece YSK önüne giderek durumu protesto ettiler.
BU VİDEO TARTIŞMAYI BAŞLATTI
Mühürsüz zarf ve oy pusulası tartışması ise seçim sürerken gündüz vakitlerinde sosyal medyaya düşen bir video ile başladı. Gerçek olup olmadığı ve nerede çekildiği bilinmeyen video özellikle sosyal medyada yoğun olarak paylaşıldı.