İstanbul'da barış rüzgarları! ''Türkiye de garantör olsun. Bazı maddelerde anlaştık''

Rusya ve Ukrayna müzakere heyetlerinin görüşmesi İstanbul Dolmabahçe'de yapıldı. Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'ndeki toplantı, öğle yemeği için verilen aranın ardından devam etti. Görüşmelere zehirlendiği iddia edilen Rus milyarder Roman Abramovich de katıldı.

Kremlin'den yapılan açıklamada, Abramovich'in heyetin resmi üyesi olmadan görüşmelere katıldığı bildirildi. 

Ukrayna heyeti tarafından yapılan açıklamada; "Ne olursa olsun istişareler 3 gün içinde yapılabilir, sonrasında imzayı atan kişiler bizim için güvenliğimizi sağlayabilir. Garantör olarak kimi istiyoruz; BMGK üyeleri, ABD, Fransa, Almanya, Türkiye, İsrail" ifadelerine yer verildi.

Açıklamalardan satır başları şu şekilde;

Ukraynalı müzakere heyeti görüşme sonrası yaptığı açıklamada, "Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak istiyoruz. Rusya ile güvenlik garantileri konusunda anlaşmak mümkün olmadı.Tabi ki işin hukuki boyutunu başka bir arakdaşımız paylaşacak. Savaşı sona erdirmek için Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü ve geleceğini sağlamak için önemlidir. Bunlar Ukrayna'nın güvenliğini garanti edecek. Bunun NATO'nun 5. maddesine benzer olmasını istiyoruz" dedi. 

Ukraynalı müzakere heyetinin temsilcileri sözlerine şöyle devam etti:

"Gerçekten şunu çok iyi anlamamız gerekiyor. Öcelikli olarak bir referandum gerçekleştirilmesi gerekecek. Vatandaşlar önce sesini duyuracak. Sonra garantör ülkelerin parlamentoda onaylanması gerekecek. Müzakareler sürereken askeri güç kullanılmaması konusunda da ayrı bir müzakere gerekecekttir. Tabi ki burada tıkanık konular büyük ölçüde çözülmemiş görünüyor. Manipülasyonlara izin verilmemesi lazım. Sosyal medyada dezenformasyon görüyoruz. Bunun geçerli bir döküman olabilmesi için öncelikle anlaşmaya varılması gerekiyor. Çünkü Viyana Sözleşmesi'ne hepimiz tarafımız. Bunun gerçekleştirilebilmesi için de çeşitli mekanizmaların harekete geçirilmesi gerekecek. Olası bir anlaşma olursa, Rusya'ya bunu ileteceğiz. Anlaşma olursa garantör ülkeler tarafından imzalanacak.

Garantör ülkeler bunu imzalayacak olursa Rusya'ya ile yapılacak olan anlaşmada taraf olacaklar demektir. Bu durum işgal altındaki bölgelerde askeri güç kullanılmasını içermeyecek.NATO'ya girmeyeceğiz ama AB'ye girmemiz engellenemez."

Rusya'dan ilk açıklama: "Bazı maddelerde anlaştık"

Müzakerede 8 madde üzerinde anlaşılma sağlandığını açıklayan Rusya tarafı da bu maddelere ilişkin bilgi verdi. İstanbul görüşmelerine katılan Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Fomin, Kiev ve Çernihiv yönlerinde askeri eylemlerini azaltmaya karar verdiklerini duyurdu.

 Rusya Savunma Bakanlığı, İstanbul'da gerçekleşen Ukrayna- Rusya arasındaki görüşmelerinin hemen ardından bir açıklama yayınladı.

Yapılan açıklamada "Diyalog için Kiev ve Çernihiv çevresinde operasyonlar azaltılacak." denildi.

Rus heyetten de ilk açıklama geldi. Rus heyetinden yapılan açıklamada “İki taraf arasında bazı maddelerde uzlaşabildik. Dışişleri bakanlarımız bu maddeleri daha detaylı çalışacak.” denildi.

İstanbul görüşmelerine katılan Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Fomin, Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemlerini azaltmaya karar verdiklerini açıkladı.

 Rus heyetinden Vladimir Medinskiy de, yaptığı açıklamada, "Görüşmeler yapıcı geçti" ifadelerini kullandı.

 İstanbul'daki müzakerelerin yarın da devam etmesi planlanıyor. 

UKRAYNA: AZAMİ TALEBİMİZ KALICI ATEŞKES

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, yerel televizyonların ortak yayınında yaptığı konuşmada İstanbul'da yapılacak Rusya-Ukrayna müzakerelerini değerlendirdi.

Kuleba, "Devlet başkanımız heyetimize çok net talimatlar verdi. İnsanlar, toprak ve egemenlik üzerine pazarlık yapmayacağız. Pozisyonumuz beton gibi serttir ve uluslararası hukuktan, Ukrayna ordusundan, Rusya'ya uygulanan uluslararası yaptırımlardan, savunmamız için Ukrayna'ya aktarılan ve aktarılmakta olan silahlardan güç almaktadır." dedi.

Ukrayna'nın tarafının kilit talepleri konusunda da konuşan Kuleba, "Türkiye'deki müzakerelerde asgari talebimiz insani sorunların çözümü, azami talebimiz ise ateşkes ve bunun için sürdürülebilir anlaşmanın sağlanması olacaktır." bilgisini verdi.

Kuleba, Türkiye'deki müzakerelerde referandum konusunun konuşulmayacağını, bunun Ukrayna'nın iç meselesi olduğunu kaydetti.

MÜZAKERE BAŞLIKLARI

Rusya ve Ukrayna arasındaki görüşmelerde ele alınması beklenen başlıklar ise şu şekilde;

1) TOPRAK

Müzakerelerdeki en zorlu başlık. Donbas yani ülkenin doğusunda Donetsk ve Luhansk'tan oluşan bölgedeki, Rusya destekli ayrılıkçılar iki yerde de bağımsız Cumhuriyet ilan etti, Rusya tanıdı. Moskova geçen hafta Donetsk'in yüzde 54'ünü, Luhansk'ın yüzde 93'ünü ele geçirdiğini ilan etti. Zelenski önceki gece Donbas'ta çözüm istediğini söyledi.

2) TARAFSIZLIK

Ukrayna'nın tarafsızlığı, Rusya'nın taleplerinin başında geliyor. Moskova, savaş öncesi Ukrayna'nın hiçbir zaman NATO'ya üye olmayacağına dair yazılı güvence istiyordu. Rusya, saldırının amaçlarından birini de Ukrayna'nın silahsızlandırılması olarak ilan etti. Ukraynalı yetkililer, son bir ayda ülkenin NATO'ya üye olmayacağını dile getirdi. Zelenski de önceki gece tarafsızlık konusunda müzakereye hazır olduğunu ilan etti.

3) RUSLARIN HAKLARI

Rusya'nın doğusunda Rusça konuşan bir nüfus bulunuyor. Ukrayna 2019'da çıkardığı yasayla Ukrayna dilini zorunlu hale getirmişti.Memur, asker, doktor ve öğretmen olmak için Ukraynaca konuşmak gerekiyor. Ancak, Rusça'nın statüsü Moskova'ın talepleri arasında bulunuyor.  Zelenski bu başlığın müzakerelerde konuşulduğunu açıkladı.

4) "NAZİLERDEN ARINDIRMA"

Ruslar, "Azak Tugayı" gibi aşırı sağcı grupların Rusça konuşan halka "soykırım" yaptığını iddia ediyor. Ukrayna ise  iddiaları kesin bir dille reddediyor. Bununla birlikte, "Nazilerden arındırma" Rusların ortaya attığı bir kavram ve "silahsızlanma" başlığıyla birlikte anılıyor.

Öte yandan, Ruslar başta Zelenski hükümetinin değişmesinden bahsediyordu. Şimdilerde Ukrayna'nın kendi ordusuna sahip olabileceğinden ancak Batılı ülkelerin silahlarına ve üslerine ev sahipliği yapmamasından söz ediliyor.