Engelliler için afet bilinci

3 Aralık Dünya Engelliler gününde Engelli vatandaşlarımızın yaşadığı sorunlara çözüm yolları tartışılırken, Türkiye’de  engellilerin deprem, yangın, sel ve su baskınları gibi olası felaketlerde   nasıl hareket etmeleri gerektiği yada engelli vatandaşların afetlerde nasıl kurtarılacaklarına yönelik hiç bir uygulamalar yetersiz.

Bu eksikliğe dikkat çekmek için Uluslararası Mavi Hilal İnsani Yardım ve kalkınma Vakfı (IBC) , İstanbul Kalkınma Ajansı hibe desteği ile yürütülen projeleri ile afetlerde  engelli vatandaşlara yönelik uygulanacak kurtarma ve  korunma yöntemlerinin  hazırlanmasıyla bunların fiili olarak uygulanmasına yönelik çalışmalarını sürdürüyor. Uluslararası Mavi Hilal Vakfı teknik danışmanı afet uzmanı Yardımcı  Doç.Dr. Kubilay Kaptan’a göre Türkiye’deki  afet planlarında engellilere yönelik çalışmalar oldukça sınırlı. 

Şehirlerde hızlı gelişme yapılaşma ve nüfus artışı ile bunların getirdiği tüm bu sorunlarla birlikte deprem, su baskınları, sel ve benzeri afetler ulaşım yollarındaki kazalar, kimyasal madde kirliliği, yangın, patlama gibi doğal olmayan afetlere maruz kalma riski yüksek  .

Ancak bu tür afetlere hazırlıkta gözardı edilen çok önemli bir nokta var; Engelli vatandaşlarımızın afetlerde nasıl kurtarılacakları yada maruz kaldıkları afetlerde nasıl hareket etmeleri gerektiği . Bu konuda ülkemizin afete dönük yapısında engellilere yönelik giderilmesi ve tamamlanması gereken pek çok ihtiyaç var.  Engelliler Afet planlarında neredeyse  yok sayılıyor..

Uluslararası Mavi Hilal İnsani yardım ve Kalkınma Vakfı (IBC -International Blue Crescent) İstanbul Kalkınma Ajansı’nın Sözleşme Makamı olduğu ‘’Yerel Yönetimlerin Uygulama kapasitelerinin Yenilikçi Mühendislik Teknikleri ve Alternatif Modellerle Artırılması Projesi’’çerçevesinde  Engellilerin afete hazırlanması, dirençli toplum oluşturma yapısının güçlendirilmesi, afetlerde  engelli vatandaşlara yönelik uygulanacak kurtarma ve  korunma yöntemlerinin  hazırlanmasıyla bunların fiili olarak uygulanmasına yönelik çalışmalarını sürdürüyor.

Proje Engellilere destek amaçlı sivil toplum kuruluşları ve kamu kurumlarının bu alandaki eksikliğin giderilmesi için kapasitelerini eğitimler ve alanda gerçekleştirilen uygulamalarla  arttırmayı hedefliyor.  

Uluslararası Mavi Hilal İnsani Yardım ve Kalkınma Vakfı danışmanı Afet uzmanı Yardımcı Doç. Dr.Kubilay  Kaptan, İstanbul’da ortalama 10 kişiden birinin engelli olduğuna dikkat çekerek, olası bir depremde  yada benzer bir felakette engelli vatandaşların  kendilerini kurtarmaları için hiç bir şanslarının bulunmadığını çünkü hiç bir afet yönetmeliğinde  ve planlamasında engellilerle ilgili yeterli bilgi ve uygulamaya yer verilmediğini söylüyor. Yardımcı Doç.Dr. Kaptan’ deprem riski yüksek olan İstanbul’da  gerçekleştirilen deprem yada olası afet tatbikatlarında da engelli vatandaşların nasıl yok sayıldığının açıkça görülebileceğine vurgu yapıyor..

‘’Düşünün bir kere   depremde ilk yapılacak şey ellerinizi kafanızın üzerine koyup  dayanıklı bir  ev eşyasının altına gizlenip yaşam alanı oluşturun deniliyor. Peki tekerlekli sandalyesinde bunu yapamayacak olan kişi ne yapsın?, Yada iki kolunu iş kazasında kaybetmiş bir engelliye ne önereceksiniz?  Yada işitme engelli bir vatandaşımız , siren sesiyle verilen nükleer sızıntı, ve benzeri uyarıları nasıl algılayacak? Kim engellileri felaket anında nasıl toplanma alanlarına yönlendirecek? Bunun cevabını  hiç birimiz şu anda veremiyoruz.’’

Kaptan bu eksikliği gidermek için ,Uluslararası Mavi Hilal İnsani yardım ve Kalkınma Vakfı (IBC -International Blue Crescent) ve İstanbul Kalkınma Ajansı işbirliği ile ‘’Yerel yönetimlerin Uygulama kapasitelerinin Yenilikçi Mühendislik Teknikleri ve Alternatif Modellerle Artırılması Projesi’’ çerçevesinde  ulusal ve uluslararası  üniversiteler, araştırma merkezleri, sivil toplum örgütleri ve AB destekli projelerle bu tür afetlerde engellilerin, engellerine göre sınıflandırılarak nasıl hareket etmeleri gerektiği ve nasıl toplanma alanlarına yönlendirerek, afete hazırlanabileceklerine  yönelik  içerikleri olan, sivil toplum örgütlerinin bu alandaki kapasitelerini arttıracak   afet planlarının hazırlanması için çalışmalarının da sürdüğünü ifade etti..