Bayram öncesi kırmızı alarm ! 1 ayda 9 araç...
Trükiye'de son 1 ay içerisinde 9 yolcu otobüsünün alev alev yanmasının ardından akıllara 10 numara yağ tehlikesi geldi. Uzmanlar yolcu otobüslerinin 10 numara yağ kullanıp kullanmadığının denetlenmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye genelinde son 1 ay içerisinde 9 yolcu otobüsünün seyir halindeyken alev alması akıllara 10 numara yağdaki tehlikeyi getirdi. Bayram tatili için yollara düşecek binlerce yolcu da bu durumdan endişe duyuyor. 10 numara yağın 55 derecenin altında parlaması ve hava sıcaklığının da mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi tedirginliği arttırıyor. Trafik ve Yol Güvenliği Uzmanı olan İyi Parti İBB Meclis Üyesi Dr. Suat Sarı, otobüs terminallerine giren-çıkan tüm otobüslerin 10 numara yağ kullanıp kullanmadığının İBB’nin denetlenmesini önerdi. Peki, nedir bu 10 numara yağ? Kim, neden kullanıyor?
5 Temmuz'da Siirt'te işçileri taşıyan bir yolcu otobüsü, 10 Temmuz'da İstanbul Beykoz'da bir belediye otobüsü, 20 Temmuz'da Adapazarı'nda bir servis otobüsü, 27 Temmuz'da İstanbul Esenyurt'ta çift katlı halk otobüsü, 2 Ağustos'ta Balıkesir'de bir yolcu otobüsü, 3 Ağustos'ta Manisa Kırkağaç'ta bir otobüs ve aynı gün içinde İzmir Çeşme'de bir tur otobüsü yandı. Bu kazaların peş peşe gelmesi ve bayram tatili dolayısıyla otogarlarda yaşanan yoğunluğun artması, vatandaşların da endişe duymasına neden oldu.
10 NUMARA YAĞ NEDİR?
Otobüsçülerin yanı sıra kamyon ve TIR şoförlerinin de yoğun olarak kullandığı 10 numara yağ, mazot fiyatından daha ucuz olduğu için tercih ediliyor.
10 numara olarak adlandırılan madeni yağ; atık motor ve hidrolik yağları ile işlenmemiş ham yağlardan oluşmaktadır. Belirli bir standarda sahip olmayan karışımda birçok madde bulunabiliyor.
Dizel motorlarda motorin yerine 10 numara yağ yakılması sonucu enjektörlerde ve yakıt pompasında anormal aşıntılar ve ayarsızlıklar meydana gelir. Bu halde motorun etrafında bulunan PVC kaplı kablolar ile motor kaputunun ses ve ısı yalıtımını sağlayan petrol türevi izolasyon maddelerinin tutuşarak aracın kısa zamanda yanmasına neden oluyor.
10 NUMARA YAĞ SATIŞI YAPILIYOR
Özellikle Sakarya ve İzmit Karayolları üzerinde 50'den fazla noktada 10 numara yağ satışı yapılıyor. Bazı noktalarda 1,5 litre 4 lira tabelası göze çarpıyor. Genellikle 16-18 litrelik tenekelerde satılan 10 numara yağın teneke fiyatı 28-35 lira arasında değişiyor. Türkiye'de bazı otobüs firmaları daha ucuz olduğu için kaçak yakıt olarak 10 numara yağ kullanıyor. Son dönemlerde seyir halindeyken yangın çıkan otobüslerin çoğunda 10 numara yağ kullanılması da bu durumu güçlendiriyor.
HAVA SICAKLIĞI YANGIN İHTİMALİNİ KUVVETLENDİRİYOR
Uzmanlar, kaçak yakıtın alev alma noktasının 55 derecenin altında olduğunu belirterek, hava sıcaklarının mevsim normallerinin üzerinde seyredeceği bayram tatilinde çok dikkatli olunması gerektiğini söylüyor.
ENDÜSTRİYEL MADDELERİN KARIŞIMINDAN ELDE EDİLİYOR
Emniyet güçlerinin en son 5 gün önce Sultangazi'de yaptıkları operasyonda 137 ton kaçak akaryakıt ele geçirilmiş, konu ile ilgili 13 kişi gözaltına alınmıştı. Yakalananların, topladıkları atık yağları ruhsatsız bir şekilde yeniden işleyip 10 numara yağ haline getirerek tekrardan piyasaya sürdükleri tespit edilmişti.
ALARM SİSTEMİNİN BOZUK OLMASI AĞIR KUSUR SAYILMIYOR
2012’de çıkarılan yönetmeliğe göre, araçlarda yangını algılayan sistem zorunlu hale getirilse de bu sistemler düzenli kontrolü sağlanmadığı için zaman içerisinde bozularak işlevsiz hale geliyor. Araçların bakımları esnasında alarm sistemleri ağır kusur sayılmadığı için aracın yola çıkmasına izin veriliyor. Otobüslerin sürekli çalışır vaziyette olması da yangınları tetikliyor. Yargıtay'ın akaryakıt haricinde yakıta dönüştürülen madeni yağ, baz yağ, solvent, nafta benzeri ürünleri ‘kaçak petrol' kapsamına aldığı biliniyor.