Bakan Koca'dan hayat kurtaran koronavirüs ilacıyla ilgili dikkat çeken açıklama

Oxford Üniversitesi öncülüğünde İngiltere'de yapılan kapsamlı bir araştırma, "deksametazon" adlı ucuz ve kolay bulunabilen bir ilacın Covid-19 virüsüyle mücadelede önemli bir rol oynayabileceğini açıkladı.

Araştırmada ilacın solunum cihazına bağlı hastalarda ölüm riskini üçte bir, oksijen verilen hastalarda ise beşte bir oranında azalttığı ortaya kondu.

Ucuz olması nedeniyle ilacın yüksek vaka sayısıyla baş etmekte zorlanan yoksul ülkeler için de yararlı olacağı belirtilen Deksametazon'un yüksek risk grubundaki hastalarda etkili olduğu görüldü.

İlaç denemesinde hastanede tedavi gören 2000 hastaya deksametazon verildi ve sonuçlar, bu ilacı almayan 4 bin hastanın verileriyle kıyaslandı. İlaçla solunum cihazına bağlı hastaların ölüm riski oranı yüzde 40'tan yüzde 28'e düştü.

Araştırma heyetinin başkanı Prof. Peter Horby, "Bu şimdiye kadar ölüm oranını azaltan tek ilaç" dedi.

İlacın Türkiye'de de kullanıp kullanılmadığı merak konusuyken, dün düzenlenen basın toplantısında konuşan Fahrettin Koca, kortizon ilacı olan Deksametazon'un Türkiye'de salgının başından beri yoğun bakımda ileri derece solunum sıkıntısı olan corona virüs hastalarının tedavisinde kullanıldığını söyledi.

Koca, Bilim Kurulu tarafından hazırlanan rehber ve tedavi algoritmasında ilacın yer aldığını ve en başından beri özellikle 'sitokin fırtınası' olan hastalarda kullanıldığını belirtti:

"Başından beri kullandığımız ama hangi hastaya kullandığımızın da net belirli olduğu, özellikle riskli solunum sıkıntısı olan hastalara hem genel hem de hedefe yönelik bu ve benzeri ilaçları kullandığımızı ve rehberimizde olduğunu, bunun Türkiye'nin kendi algoritmasının ne kadar geniş ve önceden tedbir aldığını göstermek açısından da önemli olduğunu söylemek istiyorum."

BAZI BİLİM İNSANLARI İLACIN YAN ETKİLERİNE KARŞI UYARIYOR

Onlarca yıldır çeşitli hastalıklar için kullanılan bir tür kortizon ilacı Deksametazon'un COVID-19 tedavisinde kullanılmasına karşı 'temkinli' yaklaşan bilim insanları da var.

Bazı uzmanlar ilacın dozajı ve zamanlaması konusunda yeterli bilgiye sahip olunmadığı için yanlış kullanımın, hastalara zarar verebileceğine işaret ediyor.

Leuven Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Geert Meyfroidt da ilaca ilişkin araştırma sonuçlarının, bilimsel dergiler aracılığıyla değil de dünya çapında daha hızlı kullanılabilmesi için, bir basın bülteni aracılığıyla duyurulduğunu düşünüyor.

Belçikalı profesör, tüm dünyada isteyen herkesin kolayca ve ucuza ulaşabileceği ilacın hızla yaygın bir şekilde kullanılmasının kendisini biraz endişelendirdiğini söylüyor.

BBC Türkçe'ye konuşan Bilim Kurulu üyesi Sema Turan da "Bu çalışma öncelikle bir tıp dergisinde yayımlanmalı ve ondan sonra detaylı konuşulmalıdır" diyor.

Frankfurt kentindeki Goethe Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyonoloji Bölümü Başkanı Maria Vehreschild, ilacın yan etkileri üzerinde çalışılmasının da önemli olduğuna dikkat çekiyor.

Hannover Tıp Fakültesi'nden Pnömolog Tobias Welte de "Elde edilen sonuçlar bağımsız ve tam yetkili bilir kişiler tarafından incelemeden araştırmayı değerlendiremezsiniz" diyor.

Regensburg Üniversite Hastanesi Enfeksiyonoloji Bölümü'nden Bernd Salzberger ise deksametazon maddesinin virüse karşı vücudun bağışıklık yanıtını frenleyebileceğine ve bunun da virüsün yok edilmesini yavaşlatabileceğini savunuyor.

Öte yandan Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus ilacın ağır corona hastaları için hayat kurtarıcı olabileceğini söyledi.

Belçika Halk Sağlığı Enstitüsü (Sciensano) Viral Hastalıklar Bölümü Başkanı Steven Van Gucht, ilacın, oksijen yoksunluğu veya mekanik solunum desteğine ihtiyaç duyan hastalarda ölüm oranını yüzde 30'a kadar düşmesinin 'çok iyi bir sonuç' olduğunu belirtti.

Ghent Üniversitesi'nden akciğer hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Bart Lambrecht ise, Covid-19 hastalarındaki iltihap sorununun, kolay bulunan ve çok ucuz bir ilaçla ortadan kaldırılabildiğini vurgulayarak, bunun çok önemli bir adım olarak değerlendiriyor.

BİLİM KURULU ÜYESİ ÜNAL: BEKLEDİĞİMİZ VE BİLDİĞİMİZ BİR SONUÇTU

BBC Türkçe'ye konuşan Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal, Türkiye'de de COVID-19 tedavisinde kullanılan ilacın işlevini şöyle açıklıyor:

"Vücuda herhangi yabancı bir mikrop girdiğinde savunma sistemi zaten buna cevap verir ama corona virüs diğerlerinden farklı olarak çok farklı sistemi uyarıyor. Bunu da sitokin fırtınası yani immün sistemin çok fazla çalıştığının göstergelerinden anlıyoruz."

"Fazla çalışan immün sistemi vücuda hasar veriyor. Akciğerde corona virüsün yaptığı hasardan ziyade, immün sistem vücuda yani kendi kendisine zarar veriyor. O yüzden tedavide bir taraftan virüsün çoğalmasını engelleyecek ilaçlar başlanırken, bir taraftan da immün sistemimizde fazla tetiklenme olmuşsa, akciğerimize hasar vermesin diye immün sistemin hızını yavaşlatıcı ilaç veriyoruz. Kortizon da bu grupta bir ilaçtır."

Türkiye'de şu ana dek COVID-19 tedavisinde Deksametazon'un muadili sayılabilecek bir başka kortizon ilacının kullanıldığını ifade eden Ünal, bu ilaçların 'keskin bıçak' olduğunu söylüyor:

"Biz hidrokortizon kullanıyoruz. Kortizon, hidrokortizon, deksametazon hepsi aynı grup ilaçlar. Onlar deksametazonun iltihap önleyici etkisi biraz daha fazla olabileceği için araştırmada deksametazonu tercih etmişler. Bizler de bundan sonra deksametazonu tercih edebiliriz ki zaten kullanıyoruz, esasında bunların hepsi kortizon."

"Bu ilaçlar keskin bıçaktır; bir taraftan iyileştirir ama bir taraftan zarar verebilir. Aslında tedavideki etkisi bizim açımızdan yeni bir bilgi değil, sadece İngiltere'de deksametazon ile yapılan klinik çalışmaların sonuçları yeni çıktı. Beklediğimiz ve bildiğimiz bir sonuçtu."

Ünal, bu ilacın direkt COVID-19'a yönelik bir ilaç olmadığının altını çiziyor ve "Virüsün yarattığı immün sistem alevlenmesine karşı, alevlenmeyi azaltıcı bir ilaç" diyor.