Asgari ücret için 2'nci toplantıda da rakam çıkmadı

Türkiye asgari ücretin ne kadar olacağına odaklandı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu bugün ikinci kez toplandı.
Bugünkü toplantıda pazarlığa konu olacak temel ekonomik veriler masaya yatırılması bekleniyordu.

Toplantıda Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı'yla birlikte Türkiye İstatistik Kurumu'nun temsilcileri ekonomik verileri paylaştı. 

Komisyonda işçi tarafını temsilen 5 kişilik heyete TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, işveren tarafını temsilen 5 kişilik heyete TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, 5 kişilik hükümet heyetinde ise Çalışma Genel Müdürü Mehmet Baş başkanlık edecek. Öte yandan ilk toplantıda yer alan asgari ücretli 4 çalışan işçi bu toplantıda yer aldı.

Türk-İş: Rakam telaffuz edilmedi

Yaklaşık 1,5 saat süren toplantı sonrasında Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar yaptığı açıklamada henüz rakamın konuşulmadığını açıkladı.

Ağar şunları söyledi: "Görüşmelerimiz devam edecek. Sayın Bakanımız bugünkü toplantıda yoktu. Çalışma Genel Müdürlüğümüz başkanlığında gerek hükümetin, gerek TÜİK’in, gerek maliyenin, gerek de işverenlerimizin görüşü alındı. Aynı zamanda asgari ücretle çalışan 4 ayrı iş kolunda çalışan arkadaşımızın görüşleri alındı. Onların geçim şartlarını kendi dillerinden duydular. Şu anda bir sonuç yok. Ancak tahmin ediyorum görüşmeler süratle devam edecek. Çünkü yıl sonuna da yaklaştık. Kısa zaman içinde bir mutabakata varılarak bitirilmesini arzu ediyoruz. Ama rakam belirli olmadığından dolayı bir şey söyleme imkanımız da maalesef yok"

Ağır, geçim şartlarının belli olduğunu vurgulayarak, "Asgari ücretle çalışan insanların geçinemediği belli. Asgari ücretle çalışan insanların ev kirasını, elektrik, su, doğal gaz parasını ödeyemediklerini biliyoruz. Bilhassa büyük şehirlerde tahmin ediyorum 10 bin liradan aşağı ev kirası yoktur. Belki Ankara’da 10 bin liraya da ev kirası yoktur. O nedenle bunları iyi değerlendirmek lazım. Bu insanların geçiminin, daha doğrusu alım gücü düşünülerek; markette nasıl alışveriş yapacaklarını düşünmemiz lazım. İnsanlar haftada bir defa çocuklarla birlikte restorana gidebilecek mi? Bunların mümkün olmadığı görülmekte. Bilhassa bunun belirleyicisi hükümet olacak. Hükümetin ve işverenin bu konuda yaklaşımı güzel olursa tahmin ediyorum 3’lü mutabakat ile bu sonucu gideririz diye düşünüyoruz. Şu anda 'mutabakat olur mu olmaz mı' demenin anlamı yok. Çünkü ortada bir rakam yok. Bunu detaylı şekilde Türk-İş Genel Başkanımızla da görüşerek, hükumet yetkilileri ile görüşerek bir sonuca gitmeyi kısa zaman içinde düşünüyoruz" diye konuştu.

Ağar, zaten asgari ücretin anlamının 'en az ücret' demek olduğunu belirterek, "Çalışan insanlarımız örgütlü olmamasından dolayı, yani sendikalı olmamalarından dolayı genelde bütün iş yerlerinde asgari ücretle çalışmaktadır. Biliyorsunuz ülkemizde büyük kayıt dışılık da var. Kayıt dışılığı da konuşmamız lazım aslında. Ama şu anda yeri değil. Bu hafta içinde inşallah tekrar bir araya gelerek bu işin sonucuna bir an önce varmak istiyoruz. Günü belli değil. Hükümet kendi arasında görüşerek bize bilgi verecekler. Kısa zaman içinde bilgi verirler diye düşünüyoruz. Asgari ücretin insanlarımızı mutlu edecek bir şekilde sonuçlanmasını diliyorum" ifadelerini kullandı.

Ağar, talep ettikleri rakamın ne olduğu sorusu üzerine, "Biz talep eden kişiyiz. Biz para veren kişi değiliz. Para verenler bir rakam söyleyecek ki biz ona göre değerlendirme yapacağız. Türk-İş olarak bir para söylediğimiz zaman o rakamın altına inme şansımız yok. İşveren tarafından ya da hükumet tarafından bir rakam gelmedi. Rakam gelecek ki biz ona ‘evet’ ya da ‘hayır’ diyeceğiz" dedi.

Ağar, asgari ücret rakamında Türk-İş'in kırmızı çizgisi sorulunca da, "Kırmızı çizgi diye bir şey. Bu kırmızı çizgi lafı boş laf bana göre. Biz rakam söylemeden rakam söylemeyiz. İşveren diyecek ki, 'Ben seni bu ücrete çalıştıracağım. Çalışır mısın çalışmaz mısın?' Biz de diyeceğiz ki, 'bu ücrete çalışırız, şu ücrete çalışmayız. Şu anda bir şey söylemem mümkün değil. İnşallah iyi olacak. Sonucun iyi olması önemli. Rakamın kısa sürede gelmesini bekliyoruz" dedi. 

AK Parti 2024'te 1 kez zamda ısrarcı

Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Erdoğan başta olmak üzere AK Parti iktidarı "2024'te bir kez zam yapma kararı"nın arkasında durmakta devam ederken çalışanlar, muhalefet, ekonomistler ve Asgari Ücret Tespit Komisyonu'na katılan işçi sendikaları iktidarın bu kararından vazgeçmesi gerektiğini savunuyor.

2024 yılı asgari ücret zammı için beklenti %35 ile %45 arasında zam yapılması olurken, Türk-İş'in Pazartesi günü yapılacak ikinci toplantıda masaya getireceği zam oranı teklifi de zamlı maaş teklifi de belli oldu.

İlk toplantıdan rakam çıkmamıştı

11 Aralık’ta yapılan ilk toplantının ardından asgari ücret belirleme aşamalarındaki takvim oluşturularak, yapılan çalışmalar paylaşıldı. Sosyal diyalog vurgusunun öne çıktığı ilk toplantıda işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan 5 kişilik heyetler yer aldı. İlk toplantıda rakam konuşulmadı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan yaptığı açıklamada "çalışanımızı enflasyona ezdirmeyeceğiz" açıklamasında bulunarak "2024 yılı asgari ücret miktarının, sosyal diyalog ve istişare yoluyla ekonomimizi büyütecek, çalışanlarımızın gelirlerini enflasyona ezdirmeyecek, istihdamı koruyacak ve artıracak en makul noktada belirlenmesi için çalışacağız. Bu süreçte temel hedefimiz, hakem rolü üstlenerek işçi ve işverenlerimizin mutabakatıyla asgari ücreti tespit etmektir" demişti.

Türk-İş'ten "tek zam derlerse masadan kalkarız" resti

Öte yandan Türk-İş Genel Başkanı Ergun Atalay iktidarın asgari ücrete 2024 yılında tek zam verilmesi konusunda diretmesi durumunda ya da kulislerde konuşulan yüzde 25'lik zam ile 14 bin TL civarında hesaplanan açlık sınırıyla masaya 2024 yılı zamlı asgari ücret olarak gelmesi durumunda masadan kalkacaklarını belirterek "Öyle şey olmaz” demişti.

Gözler ikinci toplantıda

Komisyonun ikinci toplantısı 18 Aralık Pazartesi günü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ev sahipliğinde başlayacak. Komisyonda işçi tarafını temsilen 5 kişilik heyete Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, işveren tarafını temsilen 5 kişilik heyete TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, 5 kişilik hükümet heyetinde Çalışma Genel Müdürü Mehmet Baş başkanlık edecek.

Asgari ücret pazarlığının başlayacağı rakam belli oldu

Asgari ücretle ilgili beklentilerini açıklayan Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı; "Asgari ücretle ilgili minimum yüzde 38 zam üzerinden pazarlık başlayacaktır. Yüzde 38 oranı da 15 bin 734 TL'ye denk geliyor. Buradan başlayıp refah payı şeklinde eklenti olursa yüzde 40-50 arasında yani 16 bin TL ile 17 bin 103 TL arasında olacağını düşünüyorum. Piyasa Katılımcıları Anketi'nde yıl sonu dolar kuru 29.62 olarak açıklandı. Asgari ücret 17 bin 103 TL olursa, dolar bazında 577 dolara denk geliyor. Asgari ücret geçen sene ocak ayında 482 dolara denk gelmişti. Eski Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, 500 dolar hedefini vermişti. Eğer asgari ücrete yüzde 50 oranında artış yapılırsa bu dolar bazlı rekor demektir."

Açlık ve yoksulluk sınırı rakamları 

Türkiye'de milyonlarca kişi, asgari ücret, emekli maaşı ve memur maaşlarına yapılacak olan zam oranını merakla beklerken DİSK Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun 2'nci toplantısından 3 gün önce ( 15 Aralık Cuma günü ) Kasım 2023 açlık ve yoksulluk sınırını açıkladı.

BİSAM'ın açlık ve yoksulluk sınırı raporuna göre Türkiye'de dört kişilik bir aile için kasımda açlık sınırı 13 bin 745 lira, yoksulluk sınırı ise 47 bin 544 lira olarak hesaplandı. Buna göre kasım ayı itibarıyla, dört kişilik bir ailenin aylık mutfak harcamasını kapsayan açlık sınırı 13 bin 745 TL’ye; eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma ve ulaşım giderlerini kapsayan yoksulluk sınırı ise 47 bin 544 TL’ye ulaştı. BİSAM’dan yapılan yazılı açıklamada, kasım ayında sağlıklı ve dengeli beslenmenin günlük maliyetinin ise 458 TL’ye ulaştığı belirtildi.

Kulislerdeki senaryolara göre olası zamlı asgari ücret hesaplaması

Asgari ücrete gelecek zam oranlarına göre oluşacak net ve brüt rakamlar ise şu şekilde:

Yüzde 35’lik zamda net 15 bin 392 lira, brüt 18 bin 109 lira
Yüzde 40’lık zamda net 15 bin 962 lira, brüt 18 bin 779 lira
Yüzde 45’lik zamda net 16 bin 532 lira, brüt 19 bin 450 lira
Yüzde 50’lik zamda net 17 bin 103 lira, brüt 20 bin 121 lira
Yüzde 55’lik zamda ise net 17 bin 673 lira, brüt 20 bin 791 olacak.

Mevcut asgari ücret ne kadar ?

1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanılan 2023 yılı son brüt asgari ücret günlük 447,15 TL , aylık 13.414,50 TL olarak belirlenmişti. 2024 yılı asgari ücret zammının hesaplara yatacağı 1 Şubat 2024 tarihine kadar asgari ücretlinin eline aylık net olarak 11.402,32 TL geçecek.