Antik Dönemde zaman ölçümü nasıl yapılıyordu

Çorum Müzesi'nde sergilenen Güneş Saati'nin, M.S. 3'ncü Yüzyıl'da, Roma Dönemi tarihinden kalma olduğu ifade edildi. Tek parça mermerden yapılan saatin üzerinde ''Emekli asker Marcus Baebius Pius'' yazısı okunuyor.

Çorum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Antik Dönemde zamanı ölçmenin en kolay yolunun insan bedeninin başka bir gerçeğe ihtiyaç duymadan gölge boyunun kullanımı olduğunu açıkladı.

Müdürlükten yapılan açıklama da ''Bu yöntem gölge boyunun güneş ışınlarının eğik geldiği sabah ve akşam vakitleri daha uzun; güneşin tepe noktasına ulaştığı öğle vakti ise, daha kısa olduğu basit gözlemine dayanmaktadır. Bu yöntem basit olmakla birlikte son derece genel olduğundan zamanı daha kesin sınırlar içinde ölçebilmek için başka gereçlere ihtiyaç duyulmuştur. Bu konuda tarihçi Herodotpolos (iç bükey gölge düzlemi) ve Gnomon'dan (gölge çubuğu) oluşan bir düzenekle gündüzü 12 saate bölme yöntemini Yunanların Babil'den öğrendiklerini aktarmaktadır. ''ifadelerine yer verildi.

Güneş saatinin Arkaik Dönem'de Hellen Dünyası'na girdiği (M.Ö. 8.-6. yüzyıl) ilk başlarda birkaç bilim adamı tarafından kullanılan bu araçların M.Ö. 4. yüzyıldan itibaren sıradan yurttaşların da günlük kullanım gereci haline geldiği kaydedildi.

Çorum Müzesi'nde 14 binden fazla eser bulunuyor. Çorum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü bu eserlerden her hafta bir tanesinin tarihi geçmişi ve anlamını araştırarak yayınlıyor. Bu haftada Güneş Saatleri'nin anlatıldığı araştırmalarda bu saatlerin avlular, bahçeler ve mezarların yanı sıra, caddeler, hamamlar, tapınaklar ve resmi alanlara da dikildiği ifade ediliyor.

Açıklama da şunlara yer verildi: ''M.S. 1. yüzyıldan itibaren portatif güneş saati örneklerine rastlanmaktadır. Hellenistik ve Roma dönemlerinde en sık rastlanan tip genellikle 30-40 cm yüksekliğinde, sabit duran, çeyrek küre formlu güneş saatleridir. Bu güneş saatleri, üst kısımları çeyrek küre oluşturacak şekilde oyulan mermer veya kireç taşı bloklardan yapılmıştır. Çeyrek küreye üç yatay (ay çizgileri) ve on bir dikey (saat çizgileri) çizgi kazınmıştır. Kimi örneklerde çizgilere rakam veya ay adları da kazınmıştır. Çeyrek kürenin merkezine demir veya bronzdan bir gölge çubuğu kurşun dökülerek sabitlenmektedir. Gölge çubuğu gölgesinin, çeyrek küreye düşebilmesi için yere paralel yerleştirilmektedir. '' diye kaydedildi.

CİHAN